Trutnowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Trutnowo ''' (niem. ''Trautenau'') – | + | ''' Trutnowo ''' (niem. ''Trautenau'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 106 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 106 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Parzych. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Jej nazwa wywodzi się od [[Prusowie|Prusa]] o imieniu Trutna (Truta). Założona została na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] w 1362 roku jako wieś podległa biskupom [[Warmia|warmińskim]]. |
| − | + | Po 1772 roku miejscowość stała się wsią królewską, a na początku XIX wieku przeszła reformy uwłaszczeniowe. W XIX i XX wieku znajdowały się tu trzy małe majątki ziemskie; siedziby dwóch z nich ulokowane były za wsią, na koloniach. Obecnie zachowany [[Dwór w Trutnowie|dworek]] jest jednym z nich. Położony jest bliżej [[Wozławki|Wozławek]] niż Trutnowa, został wzniesiony w 1906 roku, a wyglądem przypomina wiejską willę. Ostatnim właścicielem przed 1945 rokiem był niejaki Schwark. Drugi majątek miał siedzibę we wsi i był najstarszy ze wszystkich: parterowy [[Dworek w Trutnowie|dworek]] wybudowano w XVIII wieku. | |
| − | + | Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 44 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po 1945 roku uruchomiono ją ponownie. | |
| − | We dworze w latach | + | Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. W latach 1954–1972 wchodziła w skład gromady [[Galiny]], a następnie gminy Galiny. W 1978 roku do wsi należało 36 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 398 ha. Spis powszechny przeprowadzony pięć lat później wykazał w Trutnowie 38 budynków mieszkalnych i 163 mieszkańców. We wsi działał wówczas punkt biblioteczny i świetlica (ta ostatnia działa również obecnie). |
| + | |||
| + | We dworze w latach 1945–1974 mieściła się szkoła podstawowa; obecnie budynek jest własnością dwóch rodzin. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | * XVIII-wieczny dworek w Trutnowie wraz z otoczeniem |
| − | *[[lkwim:Dwór w Trutnowie| | + | Zachowały się pozostałości parku dworskiego i zabudowań gospodarczych |
| − | * | + | *[[lkwim:Dwór w Trutnowie|dwór w Trutnowie]] z 1906 roku, położony za wsią |
| − | *[[Kapliczka w Trutnowie| | + | *kapliczka przydrożna z połowy XVIII wieku |
| + | *[[Kapliczka w Trutnowie|kapliczka przydrożna]] z początku XX wieku | ||
| + | |||
| + | ==Ciekawostki== | ||
| + | Wedle miejscowych opowieści duch starego Schwarka nawiedza dwór, straszy nocą, hałasuje, zapala światła, a nawet kradnie poduszki<ref>M. Jackiewicz-Garniec, M. Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999, s. 157.</ref>! | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ||
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| − | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> |
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| − | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 08:34, 15 kwi 2020
| Trutnowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Liczba ludności (2010) | 106 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Trutnowo | |
| Położenie na mapie Polski  Trutnowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Trutnowo (niem. Trautenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 106 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Parzych.
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 18 km na południe od Bartoszyc, w pobliżu granicy z powiatem lidzbarskim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Jej nazwa wywodzi się od Prusa o imieniu Trutna (Truta). Założona została na prawie chełmińskim w 1362 roku jako wieś podległa biskupom warmińskim.
Po 1772 roku miejscowość stała się wsią królewską, a na początku XIX wieku przeszła reformy uwłaszczeniowe. W XIX i XX wieku znajdowały się tu trzy małe majątki ziemskie; siedziby dwóch z nich ulokowane były za wsią, na koloniach. Obecnie zachowany dworek jest jednym z nich. Położony jest bliżej Wozławek niż Trutnowa, został wzniesiony w 1906 roku, a wyglądem przypomina wiejską willę. Ostatnim właścicielem przed 1945 rokiem był niejaki Schwark. Drugi majątek miał siedzibę we wsi i był najstarszy ze wszystkich: parterowy dworek wybudowano w XVIII wieku.
Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 44 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po 1945 roku uruchomiono ją ponownie.
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. W latach 1954–1972 wchodziła w skład gromady Galiny, a następnie gminy Galiny. W 1978 roku do wsi należało 36 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 398 ha. Spis powszechny przeprowadzony pięć lat później wykazał w Trutnowie 38 budynków mieszkalnych i 163 mieszkańców. We wsi działał wówczas punkt biblioteczny i świetlica (ta ostatnia działa również obecnie).
We dworze w latach 1945–1974 mieściła się szkoła podstawowa; obecnie budynek jest własnością dwóch rodzin.
Zabytki
- XVIII-wieczny dworek w Trutnowie wraz z otoczeniem
Zachowały się pozostałości parku dworskiego i zabudowań gospodarczych
- dwór w Trutnowie z 1906 roku, położony za wsią
- kapliczka przydrożna z połowy XVIII wieku
- kapliczka przydrożna z początku XX wieku
Ciekawostki
Wedle miejscowych opowieści duch starego Schwarka nawiedza dwór, straszy nocą, hałasuje, zapala światła, a nawet kradnie poduszki[1]!
Przypisy
- ↑ M. Jackiewicz-Garniec, M. Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999, s. 157.
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
