Dzietrzychowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
|zdjęcie = Kościół w Dzietrzychowie.jpg | |zdjęcie = Kościół w Dzietrzychowie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kościół w Dzietrzychowie | + | |opis zdjęcia = Kościół w Dzietrzychowie.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Dzietrzychowo ''' (niem. ''Dietrichsdorf'') – | + | ''' Dzietrzychowo ''' (niem. ''Dietrichsdorf'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|gminie Sępopol]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 422 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dzietrzychowo, [[Dobroty]], [[Gierkiny]], [[Majmławki]] i [[Wanikajmy]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Sulich. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 422 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dzietrzychowo, [[Dobroty]], [[Gierkiny]], [[Majmławki]] i [[Wanikajmy]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 26 km na północny wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 8 km na północny wschód od [[Sępopol|Sępopola]]. | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 26 km na północny wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 8 km na północny wschód od [[Sępopol|Sępopola]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Została założona jako majątek rycerski w 1366 roku. W XIV wieku znajdowała się ona w rękach potomków słynnego wodza [[Jaćwingowie|Jaćwingów]] – [[Skomand|Skomanda]]. Do reform uwłaszczeniowych na początku XIX w. była to wieś królewska. |
| − | Kościół we wsi wybudowano | + | Kościół we wsi wybudowano w połowie XV wieku. Po sekularyzacji Prus służył on ewangelikom. Spłonął pod koniec II wojny światowej. Został odbudowany w latach 1973–1976 jako kościół rzymskokatolicki. |
| − | Szkoła powstała wraz z kościołem, a w 1737 roku poddano ją reorganizacji i nadzorowi państwowemu. W 1935 roku uczęszczało do niej 53 uczniów | + | Szkoła powstała wraz z kościołem, a w 1737 roku poddano ją reorganizacji i nadzorowi państwowemu. W 1935 roku uczęszczało do niej 53 uczniów i zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono szkołę ponownie, a w latach 60. oddano do użytku jej nowy budynek. |
| − | Po 1945 roku Dzietrzychowo stało się siedzibą sołectwa, a w latach | + | Po 1945 roku Dzietrzychowo stało się siedzibą sołectwa, a w latach 1954–1972 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowały dwa [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|państwowe gospodarstwa rolne]]: PGR [[Gierkiny]] i PGR [[Majmławki]]. W 1978 roku wieś miała 16 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 115 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu 26 budynków mieszkalnych, a ponadto: klub, bibliotekę, punkt biblioteczny, kino na 60 miejsc, urząd pocztowy, boisko sportowe i sklep wielobranżowy. Znajdowała się tu również siedziba leśnictwa. |
| − | + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | |
| − | Liczba mieszkańców | + | *1857 – 401 osób |
| − | + | *1933 – 312 osób | |
| − | 1857 | + | *1939 – 280 osób |
| − | + | *1983 – 430 osób | |
| − | 1933 | ||
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | 1983 | ||
| − | |||
| − | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Dzietrzychowie]] | *[[Szkoła Podstawowa w Dzietrzychowie]] | ||
*[[Zespół Wychowania Przedszkolnego w Dzietrzychowie]] | *[[Zespół Wychowania Przedszkolnego w Dzietrzychowie]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | *Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Bociana Białego": Sępopol – [[Romankowo]] – [[Lwowiec]] – [[Wanikajmy]] – [[Gaj ( | + | *Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Bociana Białego": Sępopol – [[Romankowo]] – [[Lwowiec]] – [[Wanikajmy]] – [[Gaj (gmina Sępopol)|Gaj]] – [[Smodajny]] – Dzietrzychowo – [[Miedna]] – Sępopol. |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Dzietrzychowie|kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych]] z połowy XV wieku, wraz z cmentarzem przykościelnym |
| − | * | + | *ogrodzenie ażurowe kościoła, murowane z cegły, XIX w. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/sepopol_gmina_miejsko_-_wiejska/76/428/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_miasta_i_gminy_Sepopol/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol], Sępopol 2005 [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/gerdauen.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Sępopol (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:41, 15 kwi 2020
| Dzietrzychowo | |
| | |
 Kościół w Dzietrzychowie.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Sępopol |
| Liczba ludności (2010) | 422 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dzietrzychowo | |
| Położenie na mapie Polski  Dzietrzychowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dzietrzychowo (niem. Dietrichsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 422 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dzietrzychowo, Dobroty, Gierkiny, Majmławki i Wanikajmy. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Sulich.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 26 km na północny wschód od Bartoszyc i 8 km na północny wschód od Sępopola.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona jako majątek rycerski w 1366 roku. W XIV wieku znajdowała się ona w rękach potomków słynnego wodza Jaćwingów – Skomanda. Do reform uwłaszczeniowych na początku XIX w. była to wieś królewska.
Kościół we wsi wybudowano w połowie XV wieku. Po sekularyzacji Prus służył on ewangelikom. Spłonął pod koniec II wojny światowej. Został odbudowany w latach 1973–1976 jako kościół rzymskokatolicki.
Szkoła powstała wraz z kościołem, a w 1737 roku poddano ją reorganizacji i nadzorowi państwowemu. W 1935 roku uczęszczało do niej 53 uczniów i zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie uruchomiono szkołę ponownie, a w latach 60. oddano do użytku jej nowy budynek.
Po 1945 roku Dzietrzychowo stało się siedzibą sołectwa, a w latach 1954–1972 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowały dwa państwowe gospodarstwa rolne: PGR Gierkiny i PGR Majmławki. W 1978 roku wieś miała 16 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 115 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu 26 budynków mieszkalnych, a ponadto: klub, bibliotekę, punkt biblioteczny, kino na 60 miejsc, urząd pocztowy, boisko sportowe i sklep wielobranżowy. Znajdowała się tu również siedziba leśnictwa.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 401 osób
- 1933 – 312 osób
- 1939 – 280 osób
- 1983 – 430 osób
Edukacja
Turystyka
- Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Bociana Białego": Sępopol – Romankowo – Lwowiec – Wanikajmy – Gaj – Smodajny – Dzietrzychowo – Miedna – Sępopol.
Zabytki
- kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych z połowy XV wieku, wraz z cmentarzem przykościelnym
- ogrodzenie ażurowe kościoła, murowane z cegły, XIX w.
Przypisy
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
