Anglity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = anglity.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Dwór w Anglitach | + | |opis zdjęcia = Dwór w Anglitach.<br>Źródło:[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anglity1.JPG Wikimedia Commons] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Anglity ''' (niem. ''Angnitten'') – | + | ''' Anglity ''' (niem. ''Angnitten'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 r. liczyła 50 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Czerniak. | |
| − | Miejscowość w 2010 | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 6 km na wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]] w pobliżu [[Kopina|Kopiny]], przy drodze wojewódzkiej nr 513. | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 6 km na wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu [[Kopina|Kopiny]], przy drodze wojewódzkiej nr 513. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została prawdopodobnie założona na obszarze dawnej pruskiej osady. 8 kwietnia 1335 | + | Wieś została prawdopodobnie założona na obszarze dawnej pruskiej osady. 8 kwietnia 1335 r. wielki mistrz krzyżacki [[Luter z Brunszwiku]] wystawił dokument lokacyjny. W 1448 r. Anglity należały do komornictwa w [[Burdajny|Burdajnach]]. |
| + | |||
| + | W 1539 r. dobra należały do Andreasa von Wilmsdorfa, a wieś podlegała parafii w Pasłęku. W 1652 r. nowym właścicielem został Conrad von Wallenreiss. Wiadomo również, że ponad 100 lat później, w 1785 r., Anglity były folwarkiem szlacheckim, w którym gospodarzył von Rekowski. Na początku XIX stulecia dobra przeszły na własność barona Ludwika Hermanna von Schroettera, starosty powiatu pasłęckiego w latach 1846–1876. W 1875 r. Anglity były zamieszkane przez 102 osoby. | ||
| − | + | Od 1876 do 1945 roku dobra anglickie należały do rodu von Minnigerode. Jego założycielem w Prusach był baron Wilhelm von Minnigerode, który ożenił się w 1864 r. z Amelie, córką starosty Schroettera. | |
| − | |||
| − | + | W 1909 r. Anglity wraz z [[Golbity|Golbitami]] i [[Warnikajmy|Warnikajmami]] obejmowały obszar 397 ha. W 1931 r. wieś była zamieszkana przez 319 osób (311 ewangelików i 7 katolików). Osiem lat później w miejscowości żyło 277 mieszkańców; w tym okresie właścicielem Anglit był doktor praw August Friedrich baron von Minnigerode przebywający na stałe w Berlinie. Dzierżawcą majątku był Ernst Schumacher. | |
| − | + | Po zajęciu wsi przez żołnierzy Armii Czerwonej większość niemieckich mieszkańców Anglit skierowano do prac na rzecz oddziałów sowieckich kwaterujących w południowej części powiatu morąskiego. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w październiku 1946 r. W tym czasie miejscowość zwano jeszcze Jurandowem – nazwę Anglity wprowadzono w roku 1948. Nowi mieszkańcy pochodzili z Wileńszczyzny, część z nich stanowili przymusowo wysiedleni w ramach [[Akcja "Wisła"|Akcji "Wisła"]]. Dwór i budynki mieszkalne we wsi zachowały się w nienaruszonym stanie. W budynku poniemieckiej szkoły urządzono świetlicę. Dzieci uczęszczały do szkoły w [[Łukszty|Łuksztach]] i [[Stegny|Stegnach]]. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *pozostałości parku dworskiego |
| − | *[[lkwim:Dwór w Anglitach| | + | *[[lkwim:Dwór w Anglitach|dwór w Anglitach]] z drugiej poł. XVIII w., którego część stanowi własność prywatną |
| − | * | + | *budynek poniemieckiej szkoły obecnie przekształcony w prywatne mieszkania |
| − | * | + | *zdewastowany stary cmentarz ewangelicki |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | ||
| + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS][05.03.2014]<br/> | ||
| + | Słodownik Lech, ''Anglity'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16453| "Głos Pasłęka"]] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]][[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 09:08, 27 kwi 2020
| Anglity | |
| | |
 Dwór w Anglitach.
Źródło:Wikimedia Commons | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 50 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Anglity | |
| Położenie na mapie Polski  Anglity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Anglity (niem. Angnitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 r. liczyła 50 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Czerniak.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 6 km na wschód od Pasłęka, w pobliżu Kopiny, przy drodze wojewódzkiej nr 513.
Dzieje miejscowości
Wieś została prawdopodobnie założona na obszarze dawnej pruskiej osady. 8 kwietnia 1335 r. wielki mistrz krzyżacki Luter z Brunszwiku wystawił dokument lokacyjny. W 1448 r. Anglity należały do komornictwa w Burdajnach.
W 1539 r. dobra należały do Andreasa von Wilmsdorfa, a wieś podlegała parafii w Pasłęku. W 1652 r. nowym właścicielem został Conrad von Wallenreiss. Wiadomo również, że ponad 100 lat później, w 1785 r., Anglity były folwarkiem szlacheckim, w którym gospodarzył von Rekowski. Na początku XIX stulecia dobra przeszły na własność barona Ludwika Hermanna von Schroettera, starosty powiatu pasłęckiego w latach 1846–1876. W 1875 r. Anglity były zamieszkane przez 102 osoby.
Od 1876 do 1945 roku dobra anglickie należały do rodu von Minnigerode. Jego założycielem w Prusach był baron Wilhelm von Minnigerode, który ożenił się w 1864 r. z Amelie, córką starosty Schroettera.
W 1909 r. Anglity wraz z Golbitami i Warnikajmami obejmowały obszar 397 ha. W 1931 r. wieś była zamieszkana przez 319 osób (311 ewangelików i 7 katolików). Osiem lat później w miejscowości żyło 277 mieszkańców; w tym okresie właścicielem Anglit był doktor praw August Friedrich baron von Minnigerode przebywający na stałe w Berlinie. Dzierżawcą majątku był Ernst Schumacher.
Po zajęciu wsi przez żołnierzy Armii Czerwonej większość niemieckich mieszkańców Anglit skierowano do prac na rzecz oddziałów sowieckich kwaterujących w południowej części powiatu morąskiego. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w październiku 1946 r. W tym czasie miejscowość zwano jeszcze Jurandowem – nazwę Anglity wprowadzono w roku 1948. Nowi mieszkańcy pochodzili z Wileńszczyzny, część z nich stanowili przymusowo wysiedleni w ramach Akcji "Wisła". Dwór i budynki mieszkalne we wsi zachowały się w nienaruszonym stanie. W budynku poniemieckiej szkoły urządzono świetlicę. Dzieci uczęszczały do szkoły w Łuksztach i Stegnach.
Zabytki
- pozostałości parku dworskiego
- dwór w Anglitach z drugiej poł. XVIII w., którego część stanowi własność prywatną
- budynek poniemieckiej szkoły obecnie przekształcony w prywatne mieszkania
- zdewastowany stary cmentarz ewangelicki
Przypisy
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS[05.03.2014]
Słodownik Lech, Anglity, "Głos Pasłęka"] [05.03.2014]
