Nipkowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Dwór w Nipkowie z 2. połowy XVIII wieku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Dwór w Nipkowie z 2. połowy XVIII wieku.<br>Fot. Viola Czyżewska, 2010 r. Źródło: [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/6907/Nipkowie/ www.polskiezabytki.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 407<ref>Łącznie Nipkowie i | + | |liczba ludności = 407<ref>Łącznie: Nipkowie i Karolewo (gmina Susz).</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Nipkowie ''' (niem. ''Gross Nipkau'') – | + | ''' Nipkowie ''' (niem. ''Gross Nipkau'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Susz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Susz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 407 mieszkańców (łącznie z [[Karolewo (gmina Susz)|Karolewem]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bernadeta Bielak. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 407 mieszkańców (łącznie z [[Karolewo ( | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 22 km na północny zachód od [[Iława|Iławy]] i 1,5 km na zachód od [[Susz| | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], 22 km na północny zachód od [[Iława|Iławy]] i 1,5 km na zachód od [[Susz|Susza]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwotnie na tym obszarze istniała pruska osada, którą po roku 1249 przekształcono w | + | Pierwotnie na tym obszarze istniała [[Prusowie|pruska]] osada, którą po roku 1249 przekształcono w pruską wieś chłopską. W 1361 roku pojawiła się ówczesna nazwa miejscowości – ''villa Nipkaw''. W 1399 na mocy wydanego dokumentu niejaki Simon Falnau przekształcił istniejącą wieś wolnych Prusów w wioskę obejmującą obszar 34 łanów. W okresie [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] miejscowość została dotkliwie zniszczona, a następnie włączona do zakonnej domeny lennej. Po 1525 roku Nipkowie wraz z [[Jawty Wielkie| Jawtami Wielkimi]] i [[Jawty Małe|Jawtami Małymi]] oraz [[Wiśniówek|Wiśniówkiem]] stało się własnością rodu [[von Tettau]]. W 1569 roku majątek odkupił [[von Polentz|Samuel von Polentz]]. W 1700 roku nowymi właścicielami Nipkowia stała się rodzina [[Schack von Wittenau]]. W tym okresie miejscowość składała się z 21 budynków mieszkalnych. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W 1912 roku majątek kupił Georg Engman. Wprowadził w Nipkowiu uprawę buraka cukrowego oraz zorganizował Związek Szkolny w porozumieniu z Holbeinem – właścicielem Jawt Małych. Ich działania doprowadziło do uruchomienia jednoklasowej szkoły, w której nauczali kolejno: Karl Priebe, Hermann Titz, a następnie Karl Hoffmann. | |
| − | + | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych na przestrzeni lat: | |
| − | + | *1817 – 108 osób, 14 domów | |
| − | + | *1831 – 176 osób, 19 domów | |
| + | *1864 – 167 osób, 8 domów | ||
| + | *1871 – 214 osób, 8 domów | ||
| + | *1885 – 183 osoby, 8 domów | ||
| + | *1895 – 184 osoby, 8 domów | ||
| + | *1905 – 165 osób, 8 domów | ||
| + | *1933 – 345 osób (łącznie z [[Nipkówko|Nipkówkiem]] i [[Jawty Małe|Jawtami Małymi]]) | ||
| + | *1939 – 362 osoby | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[dwór w Nipkowiu]] z 2. połowy XVIII wieku |
| − | * | + | *park dworski |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.susz.sisco.info/?id=539 Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Susz (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 12:23, 28 maj 2020
| Nipkowie | |
| | |
 Dwór w Nipkowie z 2. połowy XVIII wieku.
Fot. Viola Czyżewska, 2010 r. Źródło: www.polskiezabytki.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Susz |
| Liczba ludności (2010) | 407[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Nipkowie | |
| Położenie na mapie Polski  Nipkowie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Nipkowie (niem. Gross Nipkau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 407 mieszkańców (łącznie z Karolewem). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bernadeta Bielak.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 22 km na północny zachód od Iławy i 1,5 km na zachód od Susza.
Dzieje miejscowości
Pierwotnie na tym obszarze istniała pruska osada, którą po roku 1249 przekształcono w pruską wieś chłopską. W 1361 roku pojawiła się ówczesna nazwa miejscowości – villa Nipkaw. W 1399 na mocy wydanego dokumentu niejaki Simon Falnau przekształcił istniejącą wieś wolnych Prusów w wioskę obejmującą obszar 34 łanów. W okresie wojny trzynastoletniej miejscowość została dotkliwie zniszczona, a następnie włączona do zakonnej domeny lennej. Po 1525 roku Nipkowie wraz z Jawtami Wielkimi i Jawtami Małymi oraz Wiśniówkiem stało się własnością rodu von Tettau. W 1569 roku majątek odkupił Samuel von Polentz. W 1700 roku nowymi właścicielami Nipkowia stała się rodzina Schack von Wittenau. W tym okresie miejscowość składała się z 21 budynków mieszkalnych.
W 1912 roku majątek kupił Georg Engman. Wprowadził w Nipkowiu uprawę buraka cukrowego oraz zorganizował Związek Szkolny w porozumieniu z Holbeinem – właścicielem Jawt Małych. Ich działania doprowadziło do uruchomienia jednoklasowej szkoły, w której nauczali kolejno: Karl Priebe, Hermann Titz, a następnie Karl Hoffmann.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych na przestrzeni lat:
- 1817 – 108 osób, 14 domów
- 1831 – 176 osób, 19 domów
- 1864 – 167 osób, 8 domów
- 1871 – 214 osób, 8 domów
- 1885 – 183 osoby, 8 domów
- 1895 – 184 osoby, 8 domów
- 1905 – 165 osób, 8 domów
- 1933 – 345 osób (łącznie z Nipkówkiem i Jawtami Małymi)
- 1939 – 362 osoby
Zabytki
- dwór w Nipkowiu z 2. połowy XVIII wieku
- park dworski
Przypisy
- ↑ Łącznie: Nipkowie i Karolewo (gmina Susz).
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
