Miłomłyn: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 50 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | |||
− | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
− | |nazwa = | + | |nazwa = Miłomłyn |
− | |herb wsi = | + | |herb wsi = Herb gminy Miłomłyn.png |
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
− | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Miłomłyna |
− | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = milomlyn.jpg |
− | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół w Miłomłynie.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Mi%C5%82om%C5%82yn.JPG Wikimedia Commons] |
|rodzaj miejscowości = miasto | |rodzaj miejscowości = miasto | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
− | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 2 431 |
− | |rok = | + | |rok = 2012 |
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
|kod pocztowy =14-140 | |kod pocztowy =14-140 | ||
Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
− | }} | + | }}<br/> |
− | < | + | [[File:milomlyn2.jpg|thumb|right|290px|Kamienice przy dawnej ulicy Schulstrasse. Lata 1901-1915. <br>Źródło: Ze zbiorów dawnego Urzędu Prowincjonalnego Konserwatora Zabytków Prus Wschodnich w Królewcu. Kolekcja IS PAN]] |
+ | [[File: milomlyn3.jpg|thumb|right|290px|Dwór nad brzegiem śluzy w Miłomłynie. Lata 1901-1915. <br>Źródło: Ze zbiorów dawnego Urzędu Prowincjonalnego Konserwatora Zabytków Prus Wschodnich w Królewcu. Kolekcja IS PAN]] | ||
+ | [[image:miłom.jpg|thumb|right|290px|Źródło: Archiwum [[lkwim:Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]] | ||
+ | |||
+ | ''' Miłomłyn''' (niem. ''Liebemühl'', prus. ''Liwasmaluns'') – miasto położone w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko—mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]]. | ||
+ | W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Siedziba [[Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska) |gminy miejsko—wiejskiej Miłomłyn]]. | ||
+ | W 2010 roku miejscowość liczyła 2 431 mieszkańców. Obecnie funkcję burmistrza sprawuje [[Beata Mazur]]. | ||
+ | <br/><br/> | ||
+ | == Położenie == | ||
+ | Miejscowość położona jest na [[Powiśle|Powiślu]]<ref>Stanisław Lencewicz, Jerzy Kondracki: Geografia fizyczna Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959, s. 235.</ref>, we wschodniej części [[Pojezierze Iławskie|Pojezierza Iławskiego]], nad [[Kanał Elbląski|Kanałem Elbląskim]]. Miasto jest oddalone o 14 km na północny zachód od [[Ostróda|Ostródy]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | == | + | == Dzieje miejscowości == |
− | + | Na przestrzeni stuleci pojawiały się liczne wersje nazwy miejscowości mającej staropruskie korzenie: ''Lybenmühle'', ''Liebemühle'', ''Liebemohle, Liwemühle''. Nazwa w dosłownym tłumaczeniu oznaczała ''Młyn nad Liwą''. Ostatecznie przyjęła się przekształcona wersja ''Liebemühle'', którą Polacy przetłumaczyli jako Miłomłyn. Nazwa miejscowości spotykana jest już w źródłach z XV wieku. Pierwsze wzmianki dotyczące Miłomłyna pochodzą z 1315 roku. Na przełomie XIII i XIV wieku obok [[Liwa |Liwy]] – osady [[Prusowie |pruskiej]] – wzniesiono warownię [[Zakon Krzyżacki |krzyżacką]], strzegącą przejścia między jeziorami. Na początku XIV wieku Zakon Krzyżacki zbudował zamek i młyn. Wokół zamku rozwijało się osiedle targowe – ''Liwmühle''. Po 1310 roku zaczęto osiedlać kolonistów niemieckich, sprowadzanych głównie z Turyngii i Saksonii. W 1335 roku komtur dzierzgoński [[Hartung von Sonnenborn]] nadał Miłomłynowi herb i przywilej lokacyjny na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W czasach krzyżackich miejscowość należała do [[Komturstwo dzierzgońskie|komturstwa dzierzgońskiego]]. Od połowy XIV wieku Miłomłyn posiadał władze miejskie i sąd miejski. Zamek pełnił funkcję siedziby pokuratora podległej komturstwu w Dzierzgoniu. W latach 1466–1525 miasto pozostawało w rękach Zakonu Krzyżackiego. Od 1525 do 1657 roku Miłomłyn należał do [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1552 roku starostwo w Miłomłynie trafiło w ręce [[Albrecht von Finckenstein|Albrechta Finck von Finckensteina]], który otrzymał je w zastaw w zamian za udzieloną pruskiemu księciu pożyczkę. Do przełomu XVI i XVII wieku Miłomłyn był miastem niemieckim. W drugiej połowie XIX wieku do miejscowości przybyła nieliczna grupa kupców żydowskich. Od czasów reformacji do połowy XIX stulecia Miłomłyn był miastem protestanckim. W 1628 roku miasto zniszczyli Szwedzi, a w 1710 roku kolejne spustoszenia poczyniła epidemia dżumy szalejąca w Prusach w latach 1709-1711. Miasto na przestrzeni stuleci padało kilkakrotnie ofiarą pożarów: 1414, 1591, 1633, 1700 . Kolejny pożar strawił miasto na początku XIX wieku. W 1808 zabudowano obszar nowego rynku, a w 1824 postawiono ratusz. W 1801 miasto liczyło 141 domów, a 1856 liczba ta wzrosła do 175. W 1807 i 1813 roku Miłomłyn zajmowały kolejno wojska francuskie, a następnie pruskie i rosyjskie. | |
− | + | Prawdopodobnie już w XVI wieku w mieście działała szkoła. W ciągu kolejnych stuleci miała charakter świecko-kościelny ze względu na fakt, iż była podlegała kontroli miejscowego pastora. Pod koniec XIX wieku została przekształcona w szkołę powszechną. | |
+ | |||
+ | Za sprawą otwarcia [[Kanał Ostródzko-Elbląski|Kanału Ostródzko—Elbląskiego]] (1860) oraz zbudowania linii kolejowej łączącej miasto z Elblągiem i Ostródą (1893) Miłomłyn stał się ważnym ośrodkiem handlu drewnem oraz węzłem dróg wodnych. | ||
+ | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] Miłomłyn był zniszczony w 90%. Liczba ludności z 2 434 osób w 1939 roku zmalała do 430 osób w roku 1946 . | ||
+ | |||
− | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
− | + | *1740 r. – 583 | |
− | |||
− | + | *1782 r. – 1100 | |
− | + | *1816 r. – 1200 | |
+ | *1852 r. – 1777 | ||
− | + | *1890 r. – 2150 | |
− | + | *1900 r. – 2398 | |
− | + | *1925 r. – 2159 | |
+ | ==Gospodarka== | ||
+ | W mieście funkcjonuje [[Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Miłomłynie|Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska]]. Miejscowość jest siedzibą [[Nadleśnictwo Miłomłyn|Nadleśnictwa Miłomłyn]]. Na terenie miasta działają przedsiębiorstwa: [[INVESTPLAN Sp. z o. o. w Miłomłynie]], [[firma Bianco w Miłomłynie|Bianco]] oraz [[firma "Termo" Sp z o. o. w Miłomłynie|firma "Termo" Sp z o. o.]], kilka gospodarstw [[Agroturystyka |agroturystycznych]] oraz [[Hotel Miłomłyn Zdrój Medical Spa & Vitalit]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | == | + | ==Przyroda== |
− | + | W pobliżu miasta znajduje się [[Rezerwat Jezioro Iłgi]]. Na terenie nadleśnictwa znajdują się pomniki przyrody: - [[Głaz narzutowy nad jeziorem Gil Wielki|głaz narzutowy nad jeziorem Gil Wielki]] i [[Głaz narzutowy w leśnictwie Śródjezierze |głaz narzutowy w leśnictwie Śródjezierze]]. | |
− | + | <br/> | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | ==Kultura== | ||
+ | W miejscowości działa [[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Miłomłynie|Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury]]<ref>[http://www.mgok.cba.pl/news.php/ Strona MGOK w Miłomłynie] [10.09.2013]</ref> i [[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Miłomłynie|Miejsko—Gminna Biblioteka Publiczna]]. | ||
+ | Organizowane są tu różne imprezy i wydarzenia kulturalne, m.in.: | ||
+ | *[[lkwim:Festiwal Młodych Talentów w Miłomłynie 2010 |Festiwal Młodych Talentów]] | ||
+ | *[[lkwim:Festiwal Muzyki Folkowej FOLKOWO |Festiwal Muzyki Folkowej FOLKOWO]] | ||
+ | *[[lkwim: Wystawa Fotografii PANGEA w Miłomłynie |Wystawa Fotografii PANGEA]] | ||
+ | Działa tu zespół [[Life Pain |„Life Pain”]], w latach 80. działał tu amatorski zespół śpiewaczy [[lkwim:Ale Babki|Ale Babki]]. | ||
+ | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
+ | *[[Jan Henneberger]] (również Hans Henneberger) (1563—1601) – urodzony w Miłomłynie niemiecki artysta malarz | ||
+ | *[[Danuta Siedzikówna]] (1928—1946) — pseud. ''Inka'', sanitariuszka 4. szwadronu 5. Wileńskiej Brygady AK, w 1946 w 1. szwadronie Brygady działającym na Pomorzu; na przełomie 1945/1946 pod nazwiskiem Danuty Obuchowicz podjęła pracę w nadleśnictwie Miłomłyn; aresztowana 20 lipca 1946 roku przez UB; skazana na śmierć i rozstrzelana 28 sierpnia 1946 roku | ||
+ | *[[Wojciech Zbanyszek]] (1909—1990) — podoficer Wojska Polskiego II RP, Kawaler Orderu Virtuti Militari, działacz sportowy, członek Polskiego Związku Jeździeckiego | ||
+ | *[[lkwim:Elżbieta Pawluć|Elżbieta Pawluć]] (ur. 1975) — malarka amator | ||
+ | *[[Stanisław Andrzej Gorczyca]] (ur. 1958) — samorządowiec, wójt gminy Miłomłyn, burmistrz miasta i gminy Miłomłyn, wykładowca akademicki, polityk, poseł na Sejm IV i V kadencji, senator VII i VIII kadencji | ||
+ | ==Sport== | ||
+ | W mieście działa klub piłkarski [[LKS Tęcza Miłomłyn]]. | ||
+ | <br/> | ||
+ | ==Edukacja== | ||
+ | W mieście działa [[Publiczna Szkoła Podstawowa w Miłomłynie|szkoła podstawowa]]<ref>[http://www.spmilomlyn.edupage.org/ Strona Szkoły Podstawowej w Miłomłynie] [10.09.2013]</ref> oraz [[Publiczne Gimnazjum im. Ziemi Mazurskiej w Miłomłynie| gimnazjum]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
+ | == Zabytki == | ||
+ | *pozostałości murów miejskich wzniesionych XVI wieku | ||
+ | *neogotycki [[lkwim:Kościół pw. św. Bartłomieja w Miłomłynie|kościół parafialny]] wzniesiony w latach 1898-1901 | ||
+ | *[[Kaplica ewangelicka w Miłomłynie|kaplica ewangelicka]] z XIX wieku, zlokalizowana przy ul. Twardej | ||
+ | *neogotycka kaplica cmentarna z początku XX wieku | ||
+ | *domy z XVIII i XIX wieku przy ul. Kościelnej, Rynkowej i Twardej | ||
+ | *dawny [[Folwark Przejazd w Miłomłynie |folwark ''Przejazd'']]: [[Dwów w Miłomłynie |dwór]] wybudowany w XIX wieku, położony przy śluzie Miłomłyn | ||
+ | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Miłomłynie|cmentarz ewangelicki]], wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków | ||
+ | == Turystyka == | ||
+ | *niebieski szlak rowerowy o zasięgu regionalnym - przebieg trasy: [[Zalewo]] – [[Rąbity]] – [[Międzychód]] – [[Śliwa]] – [[Boreczno]] – [[Duba]] – [[Mózgowo]] – [[Karnity]] – [[Dębinka]] – Miłomłyn – [[Lubień]] – Liwa – Zalewo – [[Gil Mały]] – [[Gil Wielki]] – [[Wiewiórka]] – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Jezierzyce]] – [[Jażdżówki]] – [[Kwiry]] – [[Szałkowo]] – [[Iława]] | ||
− | == | + | ==Bibliografia== |
+ | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I–II, Olsztyn 2011. | ||
+ | Jackiewicz–Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach'', Olsztyn 2006. | ||
+ | Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466–1939'', Olsztyn 2005. | ||
+ | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
+ | ''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2012 r.'', Warszawa 2012. | ||
+ | ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
+ | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
+ | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992. | ||
+ | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
+ | [http://www.stat.gov.pl/gus/5840_13647_PLK_HTML.htm/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013] | ||
+ | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.08.2013] | ||
+ | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [29.08.2013] | ||
+ | [http://www.milomlyn.pl/ Strona Gminy Miłomłyn] [29.08.2013] | ||
+ | {{Przypisy}} | ||
+ | <references/> | ||
+ | <br/> | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat ostródzki]] |
− | [[ | + | [[Kategoria: Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)]] |
+ | [[Kategoria: Miasta]] | ||
+ | [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 10:38, 17 cze 2024
Miłomłyn | |||
| |||
| |||
Kościół w Miłomłynie.
Źródło: Wikimedia Commons | |||
Rodzaj miejscowości | miasto | ||
Państwo | Polska | ||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | ostródzki | ||
Gmina | Miłomłyn | ||
Liczba ludności (2012) | 2 431 | ||
Strefa numeracyjna | (+48) 89 | ||
Kod pocztowy | 14-140 | ||
Tablice rejestracyjne | NOS | ||
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Miłomłyn (niem. Liebemühl, prus. Liwasmaluns) – miasto położone w województwie warmińsko—mazurskim, w powiecie ostródzkim.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Siedziba gminy miejsko—wiejskiej Miłomłyn.
W 2010 roku miejscowość liczyła 2 431 mieszkańców. Obecnie funkcję burmistrza sprawuje Beata Mazur.
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest na Powiślu[1], we wschodniej części Pojezierza Iławskiego, nad Kanałem Elbląskim. Miasto jest oddalone o 14 km na północny zachód od Ostródy.
Dzieje miejscowości
Na przestrzeni stuleci pojawiały się liczne wersje nazwy miejscowości mającej staropruskie korzenie: Lybenmühle, Liebemühle, Liebemohle, Liwemühle. Nazwa w dosłownym tłumaczeniu oznaczała Młyn nad Liwą. Ostatecznie przyjęła się przekształcona wersja Liebemühle, którą Polacy przetłumaczyli jako Miłomłyn. Nazwa miejscowości spotykana jest już w źródłach z XV wieku. Pierwsze wzmianki dotyczące Miłomłyna pochodzą z 1315 roku. Na przełomie XIII i XIV wieku obok Liwy – osady pruskiej – wzniesiono warownię krzyżacką, strzegącą przejścia między jeziorami. Na początku XIV wieku Zakon Krzyżacki zbudował zamek i młyn. Wokół zamku rozwijało się osiedle targowe – Liwmühle. Po 1310 roku zaczęto osiedlać kolonistów niemieckich, sprowadzanych głównie z Turyngii i Saksonii. W 1335 roku komtur dzierzgoński Hartung von Sonnenborn nadał Miłomłynowi herb i przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim. W czasach krzyżackich miejscowość należała do komturstwa dzierzgońskiego. Od połowy XIV wieku Miłomłyn posiadał władze miejskie i sąd miejski. Zamek pełnił funkcję siedziby pokuratora podległej komturstwu w Dzierzgoniu. W latach 1466–1525 miasto pozostawało w rękach Zakonu Krzyżackiego. Od 1525 do 1657 roku Miłomłyn należał do Prus Książęcych. W 1552 roku starostwo w Miłomłynie trafiło w ręce Albrechta Finck von Finckensteina, który otrzymał je w zastaw w zamian za udzieloną pruskiemu księciu pożyczkę. Do przełomu XVI i XVII wieku Miłomłyn był miastem niemieckim. W drugiej połowie XIX wieku do miejscowości przybyła nieliczna grupa kupców żydowskich. Od czasów reformacji do połowy XIX stulecia Miłomłyn był miastem protestanckim. W 1628 roku miasto zniszczyli Szwedzi, a w 1710 roku kolejne spustoszenia poczyniła epidemia dżumy szalejąca w Prusach w latach 1709-1711. Miasto na przestrzeni stuleci padało kilkakrotnie ofiarą pożarów: 1414, 1591, 1633, 1700 . Kolejny pożar strawił miasto na początku XIX wieku. W 1808 zabudowano obszar nowego rynku, a w 1824 postawiono ratusz. W 1801 miasto liczyło 141 domów, a 1856 liczba ta wzrosła do 175. W 1807 i 1813 roku Miłomłyn zajmowały kolejno wojska francuskie, a następnie pruskie i rosyjskie. Prawdopodobnie już w XVI wieku w mieście działała szkoła. W ciągu kolejnych stuleci miała charakter świecko-kościelny ze względu na fakt, iż była podlegała kontroli miejscowego pastora. Pod koniec XIX wieku została przekształcona w szkołę powszechną.
Za sprawą otwarcia Kanału Ostródzko—Elbląskiego (1860) oraz zbudowania linii kolejowej łączącej miasto z Elblągiem i Ostródą (1893) Miłomłyn stał się ważnym ośrodkiem handlu drewnem oraz węzłem dróg wodnych. Po II wojnie światowej Miłomłyn był zniszczony w 90%. Liczba ludności z 2 434 osób w 1939 roku zmalała do 430 osób w roku 1946 .
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1740 r. – 583
- 1782 r. – 1100
- 1816 r. – 1200
- 1852 r. – 1777
- 1890 r. – 2150
- 1900 r. – 2398
- 1925 r. – 2159
Gospodarka
W mieście funkcjonuje Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska. Miejscowość jest siedzibą Nadleśnictwa Miłomłyn. Na terenie miasta działają przedsiębiorstwa: INVESTPLAN Sp. z o. o. w Miłomłynie, Bianco oraz firma "Termo" Sp z o. o., kilka gospodarstw agroturystycznych oraz Hotel Miłomłyn Zdrój Medical Spa & Vitalit.
Przyroda
W pobliżu miasta znajduje się Rezerwat Jezioro Iłgi. Na terenie nadleśnictwa znajdują się pomniki przyrody: - głaz narzutowy nad jeziorem Gil Wielki i głaz narzutowy w leśnictwie Śródjezierze.
Kultura
W miejscowości działa Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury[2] i Miejsko—Gminna Biblioteka Publiczna. Organizowane są tu różne imprezy i wydarzenia kulturalne, m.in.:
Działa tu zespół „Life Pain”, w latach 80. działał tu amatorski zespół śpiewaczy Ale Babki.
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Henneberger (również Hans Henneberger) (1563—1601) – urodzony w Miłomłynie niemiecki artysta malarz
- Danuta Siedzikówna (1928—1946) — pseud. Inka, sanitariuszka 4. szwadronu 5. Wileńskiej Brygady AK, w 1946 w 1. szwadronie Brygady działającym na Pomorzu; na przełomie 1945/1946 pod nazwiskiem Danuty Obuchowicz podjęła pracę w nadleśnictwie Miłomłyn; aresztowana 20 lipca 1946 roku przez UB; skazana na śmierć i rozstrzelana 28 sierpnia 1946 roku
- Wojciech Zbanyszek (1909—1990) — podoficer Wojska Polskiego II RP, Kawaler Orderu Virtuti Militari, działacz sportowy, członek Polskiego Związku Jeździeckiego
- Elżbieta Pawluć (ur. 1975) — malarka amator
- Stanisław Andrzej Gorczyca (ur. 1958) — samorządowiec, wójt gminy Miłomłyn, burmistrz miasta i gminy Miłomłyn, wykładowca akademicki, polityk, poseł na Sejm IV i V kadencji, senator VII i VIII kadencji
Sport
W mieście działa klub piłkarski LKS Tęcza Miłomłyn.
Edukacja
W mieście działa szkoła podstawowa[3] oraz gimnazjum.
Zabytki
- pozostałości murów miejskich wzniesionych XVI wieku
- neogotycki kościół parafialny wzniesiony w latach 1898-1901
- kaplica ewangelicka z XIX wieku, zlokalizowana przy ul. Twardej
- neogotycka kaplica cmentarna z początku XX wieku
- domy z XVIII i XIX wieku przy ul. Kościelnej, Rynkowej i Twardej
- dawny folwark Przejazd: dwór wybudowany w XIX wieku, położony przy śluzie Miłomłyn
- dawny cmentarz ewangelicki, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków
Turystyka
- niebieski szlak rowerowy o zasięgu regionalnym - przebieg trasy: Zalewo – Rąbity – Międzychód – Śliwa – Boreczno – Duba – Mózgowo – Karnity – Dębinka – Miłomłyn – Lubień – Liwa – Zalewo – Gil Mały – Gil Wielki – Wiewiórka – Frednowy – Tynwałd – Jezierzyce – Jażdżówki – Kwiry – Szałkowo – Iława
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I–II, Olsztyn 2011. Jackiewicz–Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach, Olsztyn 2006. Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466–1939, Olsztyn 2005. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2012 r., Warszawa 2012. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013] Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013] Wojewódzka Ewidencja Zabytków [29.08.2013] Strona Gminy Miłomłyn [29.08.2013]
Przypisy
- ↑ Stanisław Lencewicz, Jerzy Kondracki: Geografia fizyczna Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1959, s. 235.
- ↑ Strona MGOK w Miłomłynie [10.09.2013]
- ↑ Strona Szkoły Podstawowej w Miłomłynie [10.09.2013]