Barczewko: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Barczewka | |dopełniacz wsi = Barczewka | ||
| − | |zdjęcie = Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku.jpg | + | |zdjęcie = Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku | + | |opis zdjęcia = Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku [http://www.polskaniezwykla.pl Polska Niezwykła] [05.06.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 513 |
| − | |rok = | + | |rok = 2009 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Barczewko''' (niem. ''Alt Wartenburg'') – | + | '''Barczewko''' (niem. ''Alt Wartenburg'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Gmina Barczewo|gminie Barczewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2009 roku miejscowość liczyła 513. mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni [[Ewa Bąk]]<ref>[http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [13.12.2013]</ref>. |
| − | W latach | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad [[Jezioro Wadąg|Jeziorem Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad [[Jezioro Wadąg|Jeziorem Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | W 1325 roku wybudowano | + | W 1325 roku wybudowano pierwszą w tej części [[Warmia|Warmii]] strażnicę biskupów warmińskich, wokół której zaczęła rozwijać się osada. Zamek wraz z osadą został zniszczony w 1354r. podczas najazdu Litwinów. W 1364 roku biskup [[Jan Stryprock]] odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto [[Barczewo]]. Miejscowa ludność teren po dawnym zamku nazywała Starym Miastem. W roku 1376 biskup warmiński [[Henryk Sorbom]] w miejscu dawnej osady założył nową wieś na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a jej pierwszym sołtysem został niejaki Henryk z Blanek. W okresie międzywojennym w Barczewku działało koło [[Zwiazek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]], a w 1937 roku powstała polska biblioteka. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
| − | W miejscowości działa filia [[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łęgajnach| Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach]]. | + | W miejscowości działa filia [[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łęgajnach|Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach]]. |
| + | <br/> | ||
| + | ==Kultura== | ||
| + | W tutejszym [[lkwim: Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|kościele pw. św. Wawrzyńca]] corocznie odbywają się koncerty organizowane w ramach [[lkwim:Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie|Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Karol Langwald]] (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek | + | *[[Karol Langwald]] (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek Związku Polaków w Niemczech. |
| − | [[File:Kapliczka przydrożna z pustą niszą.Barczewko.jpg|thumb| | + | *[[Mateusz Grunenberg]] (1787-1863) – nauczyciel, autor i wydawca polskich podręczników, etnograf. |
| − | + | *[[Franciszek Schnarbach]] (1905-1947) – nauczyciel. | |
| − | + | *[[Jan Szadowski]] (1834-1914) – ksiądz katolicki, działacz religijno-społeczny, obrońca mowy polskiej, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1887-1889. | |
| + | *[[Walenty Gotzheim]] (1804-1874) – ksiądz i misjonarz, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1842-1874. | ||
| + | [[File:Kapliczka przydrożna z pustą niszą.Barczewko.jpg|thumb|290px|Kapliczka przydrożna z pustą niszą. Barczewko [http://www.ciekawemazury.pl Ciekawe Mazury] [05.06.2014]]] | ||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | *Niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: | + | *Niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Barczewo -[[Lamkowo]]-Barczewko-Barczewo |
*Szlak samochodowy: [[Olsztyn]]-[[Potryty]]-[[Tejstymy]]-[[Górowo]]-[[Maruny]]-Barczewko-[[Bałdy]]-Olsztyn | *Szlak samochodowy: [[Olsztyn]]-[[Potryty]]-[[Tejstymy]]-[[Górowo]]-[[Maruny]]-Barczewko-[[Bałdy]]-Olsztyn | ||
| − | *W miejscowości działa gospodarstwo agroturystyczne Janczary | + | *W miejscowości działa [[Gospodarstwo agroturystyczne Janczary w Barczewku|gospodarstwo agroturystyczne Janczary]] |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Murowany [[ | + | *Murowany [[lkwim: Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|kościół]] z lat 1782-1784; przebudowany w latach 1889-1893. |
| − | * | + | *Kapliczki przydrożne z I połowy XIX i początków XX wieku. |
| − | * | + | *Zabytkowa zabudowa wiejska. |
| − | *[[ | + | *[[Cmentarz w Barczewku|Cmentarz]] z grobami warmińskimi z początku XX wieku. |
| − | *Grodzisko ''Stare Miasto'' - pruskie grodzisko, centrum dawnych włości Gunelauken, pierwotne miejsce lokacji Barczewa | + | *Grodzisko ''Stare Miasto'' - pruskie grodzisko, centrum dawnych włości Gunelauken, pierwotne miejsce lokacji Barczewa. |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 74: | Linia 69: | ||
#''Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn'', Białystok 2001. | #''Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn'', Białystok 2001. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://www.stat.gov.pl/ | + | #[http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [13.12.2013] |
| − | #[http://www.domwarminski.pl/ | + | #[http://www.domwarminski.pl/| Dom Warmiński] [13.12.2013] |
| + | #[http://www.ciekawemazury.pl Ciekawe Mazury] [05.06.2014] | ||
| + | #[http://www.polskaniezwykla.pl Polska Niezwykła] [05.06.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Przypisy== | |
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] |
| + | [[Kategoria: Gmina Barczewo]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 08:13, 17 cze 2014
| Barczewko | |
| | |
![Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku Polska Niezwykła [05.06.2014]](/index.php/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Wawrzy%C5%84ca_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Barczewku.jpg) Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku Polska Niezwykła [05.06.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Barczewo |
| Liczba ludności (2009) | 513 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Barczewko | |
| Położenie na mapie Polski  Barczewko | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Barczewko (niem. Alt Wartenburg) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2009 roku miejscowość liczyła 513. mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni Ewa Bąk[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim nad Jeziorem Wadąg, w odległości 13 km na północny wschód od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
W 1325 roku wybudowano pierwszą w tej części Warmii strażnicę biskupów warmińskich, wokół której zaczęła rozwijać się osada. Zamek wraz z osadą został zniszczony w 1354r. podczas najazdu Litwinów. W 1364 roku biskup Jan Stryprock odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto Barczewo. Miejscowa ludność teren po dawnym zamku nazywała Starym Miastem. W roku 1376 biskup warmiński Henryk Sorbom w miejscu dawnej osady założył nową wieś na prawie chełmińskim, a jej pierwszym sołtysem został niejaki Henryk z Blanek. W okresie międzywojennym w Barczewku działało koło Związku Polaków w Niemczech, a w 1937 roku powstała polska biblioteka.
Edukacja
W miejscowości działa filia Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach.
Kultura
W tutejszym kościele pw. św. Wawrzyńca corocznie odbywają się koncerty organizowane w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego.
Ludzie związani z miejscowością
- Karol Langwald (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek Związku Polaków w Niemczech.
- Mateusz Grunenberg (1787-1863) – nauczyciel, autor i wydawca polskich podręczników, etnograf.
- Franciszek Schnarbach (1905-1947) – nauczyciel.
- Jan Szadowski (1834-1914) – ksiądz katolicki, działacz religijno-społeczny, obrońca mowy polskiej, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1887-1889.
- Walenty Gotzheim (1804-1874) – ksiądz i misjonarz, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1842-1874.
Kapliczka przydrożna z pustą niszą. Barczewko Ciekawe Mazury [05.06.2014]
Turystyka
- Niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Barczewo -Lamkowo-Barczewko-Barczewo
- Szlak samochodowy: Olsztyn-Potryty-Tejstymy-Górowo-Maruny-Barczewko-Bałdy-Olsztyn
- W miejscowości działa gospodarstwo agroturystyczne Janczary
Zabytki
- Murowany kościół z lat 1782-1784; przebudowany w latach 1889-1893.
- Kapliczki przydrożne z I połowy XIX i początków XX wieku.
- Zabytkowa zabudowa wiejska.
- Cmentarz z grobami warmińskimi z początku XX wieku.
- Grodzisko Stare Miasto - pruskie grodzisko, centrum dawnych włości Gunelauken, pierwotne miejsce lokacji Barczewa.
Bibliografia
- Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
- Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, Białystok 2001.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2013]
- Dom Warmiński [13.12.2013]
- Ciekawe Mazury [05.06.2014]
- Polska Niezwykła [05.06.2014]
Przypisy
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2013]
