Giętkie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|dopełniacz wsi = Giętkich | |dopełniacz wsi = Giętkich | ||
|zdjęcie = Giętkie. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie.jpg | |zdjęcie = Giętkie. Gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Giętkie | + | |opis zdjęcia = Giętkie. [http://www.siedliskomazurskie.pl/ Siedlisko Mazurskie] [04.08.2013] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Giętkie''' (niem. ''Gentken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 43 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jan Malinowski]]<ref>[http://bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [08.07.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], około 9 km na zachód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], na północ od drogi krajowej nr 58, a na południe od jeziora [[Jezioro Roś|Roś]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Miejscowość powstała na obszarze dawnej [[Galindia|Galindii]]. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski [[Eberhard von Wesenthau]] nadał przywilej lokacyjny na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na [[Jerzy Giętki |Jerzego Giętkiego]] i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami ''Gentken'' lub ''Gantziken''. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej]] w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Turystyka== |
| − | + | W miejscowości istnieje gospodarstwo [[Agroturystyka|agroturystyczne]] [[Siedlisko Mazurskie]], należące do [[Kazimiera Prusinowska| Kazimiery]] i [[Lech Prusinowski |Lecha]] Prusinowskich. Miejscowość jest oddalona o 10.7 km od [[lkwim:Muzeum Ziemi Piskiej w Piszu |Muzeum Ziemi Piskiej]] i 18 km od [[Muzeum Michała Kajki w Ogródku|Muzeum Michała Kajki]] w [[Ogródek|Ogródku]]. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku | |
| − | + | *zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | |
| − | + | *zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie | |
| − | + | *dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12) | |
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | * | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57. |
| − | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, | + | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106-121. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte]johannisburg.html [04.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS][04.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.bialapiska.pl/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [04.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.siedliskomazurskie.pl/ Siedlisko Mazurskie] [04.08.2013] |
| + | #[http://bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [08.07.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 13:01, 8 lip 2014
| Giętkie | |
| | |
![Giętkie. Siedlisko Mazurskie [04.08.2013]](/index.php/Plik:Gi%C4%99tkie._Gospodarstwo_agroturystyczne_Siedlisko_Mazurskie.jpg) Giętkie. Siedlisko Mazurskie [04.08.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 43 |
| Strefa numeracyjna | (+48)87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Giętkie | |
| Położenie na mapie Polski  Giętkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Giętkie (niem. Gentken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 43 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Malinowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, około 9 km na zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58, a na południe od jeziora Roś.
Dzieje miejscowości
Miejscowość powstała na obszarze dawnej Galindii. Wieś była wzmiankowana w źródłach już w 1424 roku. W roku 1445 komtur bałgijski i wójt natangijski Eberhard von Wesenthau nadał przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim. Wieś liczyła wówczas 30 łanów. Przywilej był wystawiony na Jerzego Giętkiego i to od jego nazwiska poczęto nazywać osadę. W 1447 roku istniał tartak, położony między wsią Giętkie a Jeziorem Roś. W XV i XVI wieku miejscowość występowała pod nazwami Gentken lub Gantziken. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja miejscowości znacznie się zmniejszyła (zmarło 60 mieszkańców). W 1857 roku miejscowość była zamieszkana przez 163 osoby. Giętkie należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej. W roku 1939 wieś była zamieszkana przez 180 osób. Obecnie miejscowość jest siedzibą sołectwa.
Turystyka
W miejscowości istnieje gospodarstwo agroturystyczne Siedlisko Mazurskie, należące do Kazimiery i Lecha Prusinowskich. Miejscowość jest oddalona o 10.7 km od Muzeum Ziemi Piskiej i 18 km od Muzeum Michała Kajki w Ogródku.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- zagroda nr 10 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- zagroda nr 11 z okresu międzywojennego: dom drewniany, dwa murowane budynki inwentarskie
- dwie murowane zagrody z początku XX wieku (nr 8 i 12)
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 106-121.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichtejohannisburg.html [04.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS[04.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Biała Piska [04.08.2013]
- Siedlisko Mazurskie [04.08.2013]
- Strona Gminy Biała Piska [08.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [08.07.2014]
