Barczewko: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Turystyka) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| Linia 33: | Linia 32: | ||
'''Barczewko''' (niem. ''Alt Wartenburg'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Barczewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2009 roku miejscowość liczyła 513 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni [[Ewa Bąk]]<ref>[http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [13.12.2013]</ref>. | '''Barczewko''' (niem. ''Alt Wartenburg'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Barczewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2009 roku miejscowość liczyła 513 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni [[Ewa Bąk]]<ref>[http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [13.12.2013]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| + | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad jeziorem[[Jezioro Wadąg| Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]] nad jeziorem[[Jezioro Wadąg| Wadąg]], w odległości 13 km na północny wschód od [[Olsztyn|Olsztyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
W 1325 roku wybudowano pierwszą w tej części [[Warmia|Warmii]] strażnicę biskupów warmińskich, wokół której zaczęła rozwijać się osada. Zamek wraz z osadą został zniszczony w 1354 r. podczas najazdu Litwinów. W 1364 roku biskup [[Jan Stryprock]] odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto [[Barczewo]]. Miejscowa ludność teren po dawnym zamku nazywała Starym Miastem. W roku 1376 biskup warmiński [[Henryk Sorbom]] w miejscu dawnej osady założył nową wieś na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a jej pierwszym sołtysem został niejaki Henryk z Blanek. W okresie międzywojennym w Barczewku działało koło [[Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]], a w 1937 roku powstała polska biblioteka. | W 1325 roku wybudowano pierwszą w tej części [[Warmia|Warmii]] strażnicę biskupów warmińskich, wokół której zaczęła rozwijać się osada. Zamek wraz z osadą został zniszczony w 1354 r. podczas najazdu Litwinów. W 1364 roku biskup [[Jan Stryprock]] odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto [[Barczewo]]. Miejscowa ludność teren po dawnym zamku nazywała Starym Miastem. W roku 1376 biskup warmiński [[Henryk Sorbom]] w miejscu dawnej osady założył nową wieś na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a jej pierwszym sołtysem został niejaki Henryk z Blanek. W okresie międzywojennym w Barczewku działało koło [[Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]], a w 1937 roku powstała polska biblioteka. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | |
| + | ==Szkolnictwo== | ||
W miejscowości działa filia [[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łęgajnach|Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach]]. | W miejscowości działa filia [[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łęgajnach|Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
W tutejszym [[lkwim: Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|kościele pw. św. Wawrzyńca]] corocznie odbywają się koncerty organizowane w ramach [[lkwim:Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie|Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego]]. | W tutejszym [[lkwim: Kościół pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca w Barczewku|kościele pw. św. Wawrzyńca]] corocznie odbywają się koncerty organizowane w ramach [[lkwim:Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie|Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[Karol Langwald]] (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek Związku Polaków w Niemczech. | *[[Karol Langwald]] (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek Związku Polaków w Niemczech. | ||
| Linia 51: | Linia 55: | ||
*[[Jan Szadowski]] (1834-1914) – ksiądz katolicki, działacz religijno-społeczny, obrońca mowy polskiej, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1887-1889. | *[[Jan Szadowski]] (1834-1914) – ksiądz katolicki, działacz religijno-społeczny, obrońca mowy polskiej, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1887-1889. | ||
*[[Walenty Gotzheim]] (1804-1874) – ksiądz i misjonarz, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1842-1874. | *[[Walenty Gotzheim]] (1804-1874) – ksiądz i misjonarz, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1842-1874. | ||
| − | [[File:Kapliczka przydrożna z pustą niszą.Barczewko.jpg|thumb|290px|Kapliczka przydrożna z pustą niszą. Barczewko [http://www.ciekawemazury.pl Ciekawe Mazury] [05.06.2014]]] | + | [[File:Kapliczka przydrożna z pustą niszą.Barczewko.jpg|thumb|290px|Kapliczka przydrożna z pustą niszą. Barczewko [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [05.06.2014]]] |
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | *niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Barczewo -[[Lamkowo]]-Barczewko-Barczewo | + | *niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Barczewo - [[Lamkowo]] - Barczewko - Barczewo |
| − | *szlak samochodowy: [[Olsztyn]]-[[Potryty]]-[[Tejstymy]]-[[Górowo (gmina Kolno) |Górowo]]-[[Maruny]]-Barczewko-[[Bałdy]]-Olsztyn | + | *szlak samochodowy: [[Olsztyn]] - [[Potryty]] - [[Tejstymy]] - [[Górowo (gmina Kolno) |Górowo]] - [[Maruny]] - Barczewko - [[Bałdy]] - Olsztyn |
*[[Gospodarstwo agroturystyczne ''Janczary'' w Barczewku|gospodarstwo agroturystyczne ''Janczary'']] | *[[Gospodarstwo agroturystyczne ''Janczary'' w Barczewku|gospodarstwo agroturystyczne ''Janczary'']] | ||
| Linia 73: | Linia 77: | ||
#[http://www.domwarminski.pl/| Dom Warmiński] [13.12.2013] | #[http://www.domwarminski.pl/| Dom Warmiński] [13.12.2013] | ||
#[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [05.06.2014] | #[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [05.06.2014] | ||
| − | + | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 13:27, 22 lip 2014
| Barczewko | |
| | |
![Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku Polska Niezwykła [05.06.2014]](/index.php/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Wawrzy%C5%84ca_i_%C5%9Bw._Katarzyny_w_Barczewku.jpg) Kościół św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku Polska Niezwykła [05.06.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Barczewo |
| Liczba ludności (2009) | 513 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Barczewko | |
| Położenie na mapie Polski  Barczewko | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Barczewko (niem. Alt Wartenburg) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Barczewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2009 roku miejscowość liczyła 513 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni Ewa Bąk[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim nad jeziorem Wadąg, w odległości 13 km na północny wschód od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
W 1325 roku wybudowano pierwszą w tej części Warmii strażnicę biskupów warmińskich, wokół której zaczęła rozwijać się osada. Zamek wraz z osadą został zniszczony w 1354 r. podczas najazdu Litwinów. W 1364 roku biskup Jan Stryprock odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto Barczewo. Miejscowa ludność teren po dawnym zamku nazywała Starym Miastem. W roku 1376 biskup warmiński Henryk Sorbom w miejscu dawnej osady założył nową wieś na prawie chełmińskim, a jej pierwszym sołtysem został niejaki Henryk z Blanek. W okresie międzywojennym w Barczewku działało koło Związku Polaków w Niemczech, a w 1937 roku powstała polska biblioteka.
Szkolnictwo
W miejscowości działa filia Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łęgajnach.
Kultura
W tutejszym kościele pw. św. Wawrzyńca corocznie odbywają się koncerty organizowane w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego.
Ludzie związani z miejscowością
- Karol Langwald (1886-1945) - urodzony w Barczewku ksiądz katolicki, działacz oświatowy, członek Związku Polaków w Niemczech.
- Mateusz Grunenberg (1787-1863) – nauczyciel, autor i wydawca polskich podręczników, etnograf.
- Franciszek Schnarbach (1905-1947) – nauczyciel.
- Jan Szadowski (1834-1914) – ksiądz katolicki, działacz religijno-społeczny, obrońca mowy polskiej, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1887-1889.
- Walenty Gotzheim (1804-1874) – ksiądz i misjonarz, proboszcz miejscowego kościoła w latach 1842-1874.
Kapliczka przydrożna z pustą niszą. Barczewko Ciekawe Mazury [05.06.2014]
Turystyka
- niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Barczewo - Lamkowo - Barczewko - Barczewo
- szlak samochodowy: Olsztyn - Potryty - Tejstymy - Górowo - Maruny - Barczewko - Bałdy - Olsztyn
- gospodarstwo agroturystyczne Janczary
Zabytki
- murowany kościół z lat 1782-1784; przebudowany w latach 1889-1893
- kapliczki przydrożne z I połowy XIX i początków XX wieku
- zabytkowa zabudowa wiejska
- cmentarz z grobami warmińskimi z początku XX wieku
- grodzisko Stare Miasto - pruskie grodzisko, centrum dawnych włości Gunelauken, pierwotne miejsce lokacji Barczewa
Bibliografia
- Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
- Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, Białystok 2001.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2013]
- Dom Warmiński [13.12.2013]
- Ciekawe Mazury [05.06.2014]
Przypisy
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2013]
