Łukta: Różnice pomiędzy wersjami

	Pole-obowiązkowe
	Herb Łukty
	; Łukta. Jezioro Marąg Strona Gminy Łukta [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś gminna
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Łukta
Liczba ludności (2010)	1 235
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-105
Tablice rejestracyjne	NOS
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Pole-obowiązkowe
	Położenie na mapie Polski ; Pole-obowiązkowe
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja zweryfikowana]

Wersja z 11:15, 30 lis 2014

Łukta (niem. Locken) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy. W 2010 r miejscowość liczyła 1 235 mieszkańców^[1]. Aktualnie funkcję wójta pełni Jan Leonowicz^[2].

Położenie

Łukta położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych, w odległości około 17 km od Morąga. Przez wieś przepływa rzeka Łukta. W odległości 2 km od Łukty położone jest jezioro Marąg. Na jeziorze znajduje się Wyspa Lipowa - Rezerwat krajobrazowy. W odległości 2-4 km zlokalizowane są jeziora: Isąg, Długie, Taborskie, Karwek, Zerek.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała w 1340 roku. Winrich von Kniprode nadał w roku 1352 Prusom Jonemu i Girmanowi 5 łanów w Łukcie. W 1407 roku wzniesiono kościół, którego budowę wspierał finansowo wielki mistrz Zakonu Ulrich von Jungingen. W 1414 roku w Łukcie spłonęły w czasie polskich wypraw odwetowych 4 karczmy i 16 gospodarstw. W 1448 roku wieś liczyła 20 włók a majątek 6 włók. Do 1525 roku pozostawał świątynią katolicką. W XVI wieku miejscowość zamieszkiwała głównie polska ludność. Miała wówczas prawo do organizowania dwóch jarmarków, odbywających się razem z odpustami. W Łukcie istniał w tym czasie również targ rybny. W 1540 roku działały w miejscowości dwie karczmy i dwa młyny. W 1587 roku Łukta posiadała 20 włók, z których 4 należały do kościoła. W kolejnym stuleciu działała w miejscowości szkoła parafialna. W tym okresie w Łukcie istniał młyn, tartak i cegielnia. W 1678 roku struktura ludności przedstawiała się następująco: sołtys, 4 karczmarzy, 8 chłopów, 4 ogrodników, krawiec i rzeźnik w jednej osobie, piekarz, 2 szewców, garncarz, kołodziej i kowal. W XVI i XVII wieku w Łukcie przeważała ludność niemiecka. W XVIII wieku do tutejszej parafii należało pięć majątków i sześć okolicznych wsi. W 1706 roku w Łukcie wprowadzono na stałe targi końskie. W latach 1806-1807 w Łukcie stacjonowali żołnierze 13 pułku grenadierów francuskich. W 1862 roku w gminie Łukta zamieszkiwało 4 700 osób, w tym 3 900 Polaków. W 1867 roku uruchomiono w miejscowości dwuklasową szkołę ewangelicką, w której zajęcia prowadzono wyłącznie w języku niemieckim.

Aktualnie funkcję wójta pełni Jan Leonowicz^[3].

Liczba ludności w poszczególnych okresach:

1820-1861 – 617

1895 – 818

1939 - 780

Gospodarka

Na terenie wsi działa Fundacja Rozwoju Regionu Łukta.

Kultura

W miejscowości działa Gminny Ośrodek Kultury oraz Gminna Biblioteka Publiczna.

Sport

W miejscowości działa piłkarski klub sportowy Warmiak Łukta.

Edukacja

W Łukcie funkcjonuje zespół szkolno - przedszkolny

Religia

W miejscowości znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Boskiej Częstochowskiej,

Turystyka

Żółty szlak rowerowy: Łukta – Komorowo – Pelnik – Łęguty – Grazymy – Wynki – Łukta o łącznej długości 24,5 km.
Zielony szlak rowerowy: Łukta – Dragolice – Florczaki – Nowaczyzna – Swojki – Żabi Róg – Gubity – Kozia Góra – Gucin – Kolonia Mostkowo – Łukta o łącznej długości 27,9 km.
Niebieski szlak rowerowy: Łukta – Molza – Dąg – Plichta – Tabórz – Niedźwiady – Białka Leśna – Florczaki Kolonia – Ramoty – Łukta o łącznej długości 27,3 km.

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się obszar ochrony siedliskowej "Jezioro Długie". Na terenie gminy znajdują się także Rezerwat "Wyspa Lipowa" i "Sosny Taborskie".

Zabytki:

Kościół gotycki wzniesiony w roku 1407 wraz z przylegającym cmentarzem, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Zlokalizowane w kościele płyty nagrobne Achacego Bocka i jego żony z początków XVII wieku.
Wykopaliska archeologiczne wskazują na przynależność Łukty i jej okolic w okresie neolitu (4200 – 1700 lat p.n.e.) do tzw. kultury ceramiki sznurowej. Ludność tej kultury pojawiła się pod koniec neolitu i zasięgiem swym obejmowała Europę wschodnią, południową i środkową. W Łukcie znaleziono typowe dla kultury ceramiki sznurowej kamienne topory zwane łódkowatymi.

Kościół gotycki w Łukcie Strona Gminy Łukta [12.11.2013]

Ludzie związani z miejscowością

Jan Leonowicz (ur. 1953) — społecznik, samorządowiec, wójt gminy Łukta.
Alfred Markowski (1930-2002) – poeta, pisarz, satyryk.
Stanisław Raginiak (ur. 1952) – poeta, prozaik.

Bibliografia:

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Dąbrowski Jan, Siedem wieków Łukty. 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej, Olsztyn 2007.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 30.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu: 30.08.2013]
Gminny Ośrodek Kultury: http://goklukta.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
Oficjalna strona gminy Łukta: http://www.lukta.com.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
Urząd gminy Łukta. Biuletyn Informacji Publicznej: http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 30.08.2013]

Przypisy

↑ łącznie Łukta i Dragolice
↑ Strona Urzędu Gminy Łukta[10.09.2013]
↑ http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]

.

[1] łącznie Łukta i Dragolice

[2] Strona Urzędu Gminy Łukta[10.09.2013]

[3] ttp://www.bip.lukta.sprint.com.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
@@ Linia 8: / Linia 7: @@
   |dopełniacz wsi        = Łukty
   |zdjęcie               = Łukta. Jezioro Marąg.jpg
-  |opis zdjęcia          = Łukta. Jezioro Marąg
+  |opis zdjęcia          = Łukta. Jezioro Marąg  [http://www.lukta.com.pl/ Strona Gminy Łukta] [12.11.2013]
   |rodzaj miejscowości   =wieś gminna
   |województwo           = warmińsko-mazurskie
@@ Linia 16: / Linia 15: @@
   |sołectwo              =
   |wysokość              =
-  |liczba ludności       = 1 235 (łącznie Łukta i Dragolice)
+  |liczba ludności       = 1 235
   |rok                   = 2010
   |strefa numeracyjna    =(+48) 89
@@ Linia 30: / Linia 29: @@
   |wikisłownik           =
   |www                   =
-}}
+}}<br/>
-<big>''' Łukta''' (niem. ''Locken'') – [[wieś gminna]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Łukta (gmina wiejska)|gminie Łukta]].
+''' Łukta''' (niem. ''Locken'') – wieś gminna położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Łukta (gmina wiejska)|gminie Łukta]].
 W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+Miejscowość jest siedzibą gminy. W 2010 r miejscowość liczyła 1 235 mieszkańców<ref>łącznie Łukta i Dragolice</ref>. Aktualnie funkcję wójta pełni [[Jan Leonowicz]]<ref> [http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/ Strona Urzędu Gminy Łukta][10.09.2013]</ref>.
+<br/><br/>
-Miejscowość jest siedzibą gminy Łukta.
+==Położenie==
-<br/>
+Łukta położona jest w obrębie krainy historycznej [[Prusy Górne|Prus Górnych]], w odległości około 17 km od [[Morąg|Morąga]]. Przez wieś przepływa rzeka [[Rzeka Łukta|Łukta]]. W odległości 2 km od Łukty położone jest jezioro [[Jezioro Marąg|Marąg]]. Na jeziorze znajduje się [[Rezerwat Wyspa Lipowa|Wyspa Lipowa - Rezerwat krajobrazowy]]. W odległości 2-4 km zlokalizowane są jeziora: [[Jezioro Isąg|Isąg]], [[Jezioro Długie|Długie]], [[Jezioro Taborskie|Taborskie]], [[Jezioro Karwek|Karwek]], [[Jezioro Zerek|Zerek]].
-=== Charakterystyka fizjograficzna ===
-Łukta położona jest w obrębie krainy historycznej [[Prusy Górne|Prus Górnych]], w odległości około 17 km od [[Morąg|Morąga]]. Przez wieś przepływa [[Rzeka Łukta|rzeka Łukta]]. W odległości 2 km od Łukty położone jest [[Jezioro Marąg]]. Na jeziorze znajduje się [[Rezerwat Wyspa Lipowa|Wyspa Lipowa - Rezerwat krajobrazowy]]. W odległości 2-4 km zlokalizowane są jeziora: [[Jezioro Isąg|Isąg]], [[Jezioro Długie|Długie]], [[Jezioro Taborskie|Taborskie]], [[Jezioro Karwek|Karwek]], [[Jezioro Zerek|Zerek]].
 <br/>
-=== Dzieje miejscowości ===
+== Dzieje miejscowości ==
-Miejscowość powstała w 1340 roku. [[Winrich von Kniprode]] nadał w roku 1352 Prusom Jonemu i Girmanowi 5 łanów w Łukcie. W 1407 roku wzniesiono kościół, którego budowę wspierał finansowo wielki mistrz Zakonu [[Ulrich von Jungingen]]. W 1414 roku w Łukcie spłonęły  w czasie polskich wypraw odwetowych 4 karczmy i 16 gospodarstw. W 1448 roku wieś liczyła 20 włók a majątek 6 włók. Do 1525 roku pozostawał świątynią katolicką. W XVI wieku miejscowość zamieszkiwała głównie polska ludność. Miała wówczas prawo do organizowania dwóch jarmarków, odbywających się razem z odpustami. W Łukcie istniał w tym czasie również targ rybny. W 1540 roku działały w miejscowości dwie karczmy i dwa młyny. W 1587 roku Łukta posiadała 20 włók, z których 4 należały do kościoła. W kolejnym stuleciu działała w miejscowości [[Szkoła parafialna w Łukcie|szkoła parafialna]]. W tym okresie w Łukcie istniał młyn, tartak i cegielnia. W 1678 roku struktura ludności przedstawiała się następująco: sołtys, 4 karczmarzy, 8 chłopów, 4 ogrodników, krawiec i rzeźnik w jednej osobie, piekarz, 2 szewców, garncarz, kołodziej i kowal. W XVI i XVII wieku w Łukcie przeważała ludność niemiecka. W XVIII wieku do tutejszej parafii należało pięć majątków i sześć okolicznych wsi. W 1706 roku w Łukcie wprowadzono na stałe targi końskie. W latach 1806-1807 w Łukcie stacjonowali żołnierze 13 pułku grenadierów francuskich.
+Miejscowość powstała w 1340 roku. [[Winrich von Kniprode]] nadał w roku 1352 [[Prusowie |Prusom]] Jonemu i Girmanowi 5 łanów w Łukcie. W 1407 roku wzniesiono kościół, którego budowę wspierał finansowo wielki mistrz Zakonu [[Ulrich von Jungingen]]. W 1414 roku w Łukcie spłonęły  w czasie polskich wypraw odwetowych 4 karczmy i 16 gospodarstw. W 1448 roku wieś liczyła 20 włók a majątek 6 włók. Do 1525 roku pozostawał świątynią katolicką. W XVI wieku miejscowość zamieszkiwała głównie polska ludność. Miała wówczas prawo do organizowania dwóch jarmarków, odbywających się razem z odpustami. W Łukcie istniał w tym czasie również targ rybny. W 1540 roku działały w miejscowości dwie karczmy i dwa młyny. W 1587 roku Łukta posiadała 20 włók, z których 4 należały do kościoła. W kolejnym stuleciu działała w miejscowości [[Szkoła parafialna w Łukcie|szkoła parafialna]]. W tym okresie w Łukcie istniał młyn, tartak i cegielnia. W 1678 roku struktura ludności przedstawiała się następująco: sołtys, 4 karczmarzy, 8 chłopów, 4 ogrodników, krawiec i rzeźnik w jednej osobie, piekarz, 2 szewców, garncarz, kołodziej i kowal. W XVI i XVII wieku w Łukcie przeważała ludność niemiecka. W XVIII wieku do tutejszej parafii należało pięć majątków i sześć okolicznych wsi. W 1706 roku w Łukcie wprowadzono na stałe targi końskie. W latach 1806-1807 w Łukcie stacjonowali żołnierze 13 pułku grenadierów francuskich.
 W 1862 roku w gminie Łukta zamieszkiwało 4 700 osób, w tym 3 900 Polaków. W 1867 roku uruchomiono w miejscowości  dwuklasową szkołę ewangelicką, w której zajęcia prowadzono wyłącznie w języku niemieckim.
@@ Linia 83: / Linia 80: @@
 *Zlokalizowane w kościele płyty nagrobne Achacego Bocka i jego żony z początków XVII wieku.
 *Wykopaliska archeologiczne wskazują na przynależność Łukty i jej okolic w okresie neolitu (4200 – 1700 lat p.n.e.) do tzw. [[kultura ceramiki sznurowej|kultury ceramiki sznurowej]]. Ludność tej kultury pojawiła się pod koniec neolitu i zasięgiem swym obejmowała Europę wschodnią, południową i środkową. W Łukcie znaleziono typowe dla kultury ceramiki sznurowej kamienne topory zwane łódkowatymi.
-[[File:Kościół gotycki w Łukcie.jpg|thumb|300px|Kościół gotycki w Łukcie]]
+[[File:Kościół gotycki w Łukcie.jpg|thumb|300px|Kościół gotycki w Łukcie [http://www.lukta.com.pl/zabytki/ Strona Gminy Łukta] [12.11.2013]]]
 ===Ludzie związani z miejscowością===