Grądowy Młyn: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Grądowy Młyn | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Grądowego Młyna | |dopełniacz wsi = Grądowego Młyna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Grądowy Młyn ''' (niem. ''Grundmühle'') – wieś niesołecka, położona w [[ | + | ''' Grądowy Młyn ''' (niem. ''Grundmühle'') – wieś niesołecka, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Rychliki (gmina wiejska)|gminie Rychliki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 403 mieszkańców<ref>łącznie Wysoka, Grądowy Młyn i [[Powodowo]].</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś leży w | + | Wieś leży w północno–zachodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwsze wzmianki na temat wsi jako osady młyńskiej pochodzą z XV wieku; kolejna datowana jest na rok 1601. W | + | Pierwsze wzmianki na temat wsi jako osady młyńskiej pochodzą z XV wieku; kolejna datowana jest na rok 1601. W ciągu kilku stuleci (XV-XIX wiek) w skład zespołu młyńskiego w Grądowym Młynie wchodziła grobla z systemem upustów i kanałów, a także staw młyński z kanałem przelewowym oraz dom młynarza, wybudowany na początku XIX wieku. W 1847 roku ze względu na erupcję wody ze studni artezyjskiej zaszła konieczność rozebrania większej części zabudowań młyńskich. Jeszcze w XIX wieku wzniesiono jednak nowe i zabezpieczono je nową groblą. Młyn na przestrzeni dziejów odgrywał bardzo ważną rolę zarówno dla majątku w [[Wysoka (gmina Rychliki)|Wysokiej]], jak i dla całej okolicy. |
| − | W początkach XX wieku (1908 i około 1920 roku) młyn został unowocześniony | + | W początkach XX wieku (1908 r. i około 1920 roku) młyn został unowocześniony – do jego napędu używano wody, pary i silnika. Podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] podłączono go do sieci elektrycznej i zamontowano nowy silnik. Młyn zatrudniał wówczas dziesięć osób (zarządca, księgowy, kowal, kierowca ciężarówki, wagowy i pięciu robotników). Działał tu również sklep z towarami codziennej konsumpcji. Młyn został zajęty 22 stycznia 1945 roku przez radzieckich spadochroniarzy. |
| − | |||
| − | |||
| + | Młyn w Grądowym Młynie działał do lat 70. XX wieku, gdy został sprzedany prywatnej osobie. Wkrótce potem został rozebrany, a zabudowania zdewastowane. Obecnie zachowały się mury budynku administracyjno–gospodarczego z napisem ''Grundmühle 1908''. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *pozostałości młyna z XV–XIX wieku, zmodernizowanego w pierwszej połowie XX wieku |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | [http://www.rychliki.pl/ Strona Gminy Rychliki] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] | |
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 20:41, 11 sty 2015
| Grądowy Młyn | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Rychliki |
| Sołectwo | Rychliki |
| Liczba ludności (2010) | 403 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Grądowy Młyn | |
| Położenie na mapie Polski  Grądowy Młyn | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Grądowy Młyn (niem. Grundmühle) – wieś niesołecka, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 403 mieszkańców[1].
Położenie
Wieś leży w północno–zachodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej.
Dzieje miejscowości
Pierwsze wzmianki na temat wsi jako osady młyńskiej pochodzą z XV wieku; kolejna datowana jest na rok 1601. W ciągu kilku stuleci (XV-XIX wiek) w skład zespołu młyńskiego w Grądowym Młynie wchodziła grobla z systemem upustów i kanałów, a także staw młyński z kanałem przelewowym oraz dom młynarza, wybudowany na początku XIX wieku. W 1847 roku ze względu na erupcję wody ze studni artezyjskiej zaszła konieczność rozebrania większej części zabudowań młyńskich. Jeszcze w XIX wieku wzniesiono jednak nowe i zabezpieczono je nową groblą. Młyn na przestrzeni dziejów odgrywał bardzo ważną rolę zarówno dla majątku w Wysokiej, jak i dla całej okolicy.
W początkach XX wieku (1908 r. i około 1920 roku) młyn został unowocześniony – do jego napędu używano wody, pary i silnika. Podczas II wojny światowej podłączono go do sieci elektrycznej i zamontowano nowy silnik. Młyn zatrudniał wówczas dziesięć osób (zarządca, księgowy, kowal, kierowca ciężarówki, wagowy i pięciu robotników). Działał tu również sklep z towarami codziennej konsumpcji. Młyn został zajęty 22 stycznia 1945 roku przez radzieckich spadochroniarzy.
Młyn w Grądowym Młynie działał do lat 70. XX wieku, gdy został sprzedany prywatnej osobie. Wkrótce potem został rozebrany, a zabudowania zdewastowane. Obecnie zachowały się mury budynku administracyjno–gospodarczego z napisem Grundmühle 1908.
Zabytki
- pozostałości młyna z XV–XIX wieku, zmodernizowanego w pierwszej połowie XX wieku
Bibliografia
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strona Gminy Rychliki [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Przypisy
