Szkody

Szkody
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	314
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szkody
Położenie na mapie Polski Szkody
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szkody (niem. Skodden, od 1938 r. Schoden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 314 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Filipkowski.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 4 km na południe od Białej Piskiej.

Dzieje miejscowości

W pobliżu wsi znajduje się pagórek, na którym zachowały się ślady wałów i szańców staropruskiego grodu obronnego, który z trzech stron otoczony był podmokłymi łąkami, a z czwartej zamykał ją łańcuch wzniesień.

Osada istniała już przed 1471 rokiem, wymieniana była przy okazji przywilejów dla okolicznych wsi. Przywilej otrzymała w 1480 roku na prawie magdeburskim na 38 łanach oraz dodatkowo 2 łany łąk. W 1526 roku jednym z mieszkańców był niejaki Jędrzej Gryczan ze swoimi synami, który otrzymał tu 4 łany i dodatkowo jakieś łąki. Mieszkańcy Szkód w początkach XVI wieku stali się właścicielami innych dóbr w okolicy: Michał ze Szkód zakupił 6 łanów na prawie magdeburskim w Bielicach (na północnym brzegu jeziora Roś), zaś bracia Jan i Maciej ze Szkód w 1515 roku otrzymali nadanie w Falęcinie (na wschód od jeziora Roś). W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami Schoden, Scoden, później utrwaliła się nazwa Skodden. Wieś poważnie ucierpiała podczas epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 92 mieszkańców. Szkody należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej.

Szkoła powstała w 1820 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel uczył w niej 66 dzieci. Biblioteka wiejska powstała w latach 1965-1966.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 205 osób

• 1864 r. – 211 osób

• 1867 r. – 221 osób

• 1933 r. – 324 osoby

• 1939 r. – 301 osób

• 1988 r. – 302 osoby (łącznie z Radysami i Szkodami–Kolonią)

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Turystyka

• szlak rowerowy o łącznej długości 22,7 km – przebieg trasy: Biała Piska – Bełcząc – Kowalewo – Mikuty – Kumielsk – Szkody

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte. [07.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS. [07.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Biała Piska. [07.08.2013]