Biała Giżycka

Biała Giżycka
Biała Giżycka i Jezioro Białe
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Wydminy
Liczba ludności (2010)	195
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Biała Giżycka
Położenie na mapie Polski Biała Giżycka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Biała Giżycka (niem. Adlig Bialla, od 1938 r. Bleichenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 195 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Pańska Wola i Franciszkowo). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiera Kowalczyk.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na wschód od Jeziora Białego, 28 km na południowy wschód od Giżycka i 13 km na południe od Wydmin, w pobliżu granic z powiatami piskim i ełckim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Jej początki wiążą się z nadaniem przywileju w 1526 roku przez księcia Albrechta staroście kłajpedzkiemu Wolfgangowi von Heydeckowi. W uznaniu jego zasług książę nadał staroście rozległe (około 250 łanów) dobra dziedziczne Zelki, które obejmowało kilka wsi już istniejących oraz kilka, które dopiero miały powstać. Wśród tych ostatnich była Biała Giżycka, zwana wówczas Bialy, Wiesensee lub Weysensehe. Dokładną datę jej założenia trudno ustalić. Musiała jednak powstać niedługo po wystawieniu wspomnianego przywileju, ponieważ w 1540 roku było w niej już 40 mieszkańców oraz karczma, a wieś obejmowała wówczas 34 łany. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Zelkach. W 1857 roku mieszkały tu 72 osoby.

Po II wojnie światowej we wsi utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Biała Giżycka.

Zabytki

• Pozostałości zespołu dworsko-parkowego: obora murowana z przełomu XIX i XX wieku
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• Cmentarz ewangelicki z XIX wieku (w lesie)

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Gminna ewidencja zabytków, w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009 [data dostępu: 5.03.2014]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]