Pióropusznik strusi

Pióropusznik strusi
Matteuccia struthiopteris
(L.) Todaro
Pióropusznik strusi, źródło: commons.wikimedia.org [31.05.2013]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	"paprotniki"
Klasa	paprocie
Rząd	paprotkowce
Rodzina	Onocleaceae
Rodzaj	pióropusznik
Gatunek	pióropusznik strusi
Synonimy

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro) – gatunek paproci należący do rodziny Onocleaceae.

Morfologia

Pióropusznik strusi to roślina wieloletnia z krótkim kłączem (do 20 cm długości), z którego wyrastają lejkowato pojedyncze, podwójnie pierzaste liście płonne (asymilacyjne) o wysokości 30-170 cm i szerokości 35 cm. Są one lancetowate w zarysie, mocno zwężają się ku dołowi i mają bardzo krótki ogonek liściowy. W sierpniu lub wrześniu z wnętrza lejka wyrasta krótszy (do 60 cm długości), sztywny, początkowo zielony, później ciemnobrunatny, jednokrotnie pierzasty liść zarodnionośny, podobny do strusiego pióra (skąd pochodzi nazwa paproci).

Zarodnikowanie przypada na wrzesień–październik. Stosunkowo duże, ciemnobrunatne (czasem również czarne) zarodniki znajdują się w kubkach zarodnikowych leżących na obrzeżach blaszek liściowych, kiełkują po 14-22 dniach. Liście płonne zasychają wcześniej, pozostawiając na zimę tylko brunatne liście zarodnikowe. Paproć ta odznacza się zatem dwupostaciowością liści, tj. trofofil (część liścia zaopatrująca roślinę w substancje odżywcze) i sporofil (część liścia wytwarzająca zarodniki) występują oddzielne.

Rozmieszczenie i ekologia

W Polsce przebiega północna granica zasięgu tego gatunku. Pióropusznik strusi występuje na pogórzu Karpat i Pienin, w Sudetach Zachodnich, Górach Świętokrzyskich i Bieszczadach. Na niżu znany jest z rozproszonych stanowisk, można go spotkać m.in.: w północno-wschodniej Polsce, nad Nysą i Bobrem, w Mazowieckim Parku Krajobrazowym.

Siedliska pióropusznika to brzegi potoków, wilgotne zbocza, mokre łąki i leśne polany.
Na Warmii i Mazurach pióropusznik strusi jest chroniony w kilku rezerwatach przyrody. Jednym z najbardziej znanych jest rezerwat Pióropusznikowy Jar położony w gminie Młynary, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej oraz rezerwat Czarnówko. Na uwagę zasługuje również bogate stanowisko tego gatunku w rezerwacie Czerwona Struga w Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.

Wartość użytkowa

W Polsce pióropusznik strusi podlega ścisłej ochronie prawnej. Roślina jest chętnie uprawiana ze względu na jej walory ozdobne, bywa sadzona w parkach, ogrodach i na cmentarzach. Polecana jest do nasadzeń w wilgotnych i cienistych zakątkach. Szybko wypełnia oferowaną jej przestrzeń, nie jest jednak inwazyjna.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Pióropusznik strusi [25.04.2014]

Bibliografia

Wójciak Hanna, Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski, Warszawa 2003.