Ramienica omszona: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Ramienica omszona |Nazwa łacińska = Chara tomentosa |Pusta linia = L.<br/> |grafika = |podpis grafiki = |Systematyka = Syst...") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Ramienica omszona | |Nazwa rośliny = Ramienica omszona | ||
| − | |Nazwa łacińska = Chara tomentosa | + | |Nazwa łacińska = ''Chara tomentosa'' |
| − | |Pusta linia = | + | |L = L. |
| − | |grafika = | + | |Pusta linia = <br/> |
| − | |podpis grafiki = | + | |grafika = charat.jpg |
| + | |podpis grafiki = Fot. Kristian Peters. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chara_tomentosa.jpeg Commons Wikimedia] | ||
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 11: | Linia 12: | ||
|Gromada = okrytonasienne | |Gromada = okrytonasienne | ||
|Klasa = dwuliścienne | |Klasa = dwuliścienne | ||
| − | |Rząd = ramienicowce | + | |Rząd = ramienicowce |
|Rodzina = ramienicowate | |Rodzina = ramienicowate | ||
|Rodzaj = ramienica | |Rodzaj = ramienica | ||
| − | |Gatunek = | + | |Gatunek = ramienica omszona |
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = | |Lista synonimów = | ||
}} | }} | ||
| − | + | '''Ramienica omszona''' (''Chara tomentosa'' L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (''Charophyceae''), rzędu ramienicowców (''Charales''). | |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | ''' Ramienica omszona ''' ('' Chara tomentosa '' L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (''Charophyceae'') rzędu ramienicowców (''Charales''). | + | [[Plik: lakram.jpg|thumb|290px|right|'''Podwodna łąka ramienicowa'''. Fot. Panek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stonewort_meadow.jpg Commons Wikimedia] ]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| − | + | Ramienica omszona jest rośliną wieloletnią, dość dużą, osiągającą do 1 m długości, zwykle 10–60 cm (makroglon). Tworzy silnie rozgałęzioną plechę, o grubej (1,5–3 mm średnicy), skręconej nibyłodydze i długich międzywęźlach (do kilkunastu cm). Na głębszych stanowiskach występują formy wydłużone o plesze zielonej, natomiast na płytkich, przybrzeżnych stanowiskach plecha jest delikatniejsza, barwy zielono-różowej i czerwonawej. Plecha zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Okorowanie podwójne, bardzo zmienne (często spotykane potrójne). Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne. Nibyliście długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy), z 4–5 członów, z czego ostatni – nieokorowany – zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty), od 6–7 w okółku (przeważnie 6). W górnych okółkach dłuższe od międzywęźli, wygięte do środka (płodne nibyliśce w kształcie czerwonawych główek). Cechą charakterystyczną jest ostatni człon 2–3 komórkowy, nieokorowany, najczęściej gruby i maczugokształtny. Nibylistki zwykle wyraźne i jaśniejsze od nibyliści, krótko zaostrzone. Wewnętrzne przeważnie grube, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na nibyliściach płodnych nieco krótsze i cieńsze niż na płonnych. Kolce bardzo zmienne, pojedyncze, rzadziej po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach, grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone. Przylistki zmienne ułożone w dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | Roślina dwupienna. | + | Roślina dwupienna. Tak plemnie, jak i lęgnie wykształcają się pojedynczo w węzłach nibyliści (rzadko w parach). Plemnie intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), widoczne gołym okiem. Lęgnie duże (1,2 mm długości), pojedyncze, rzadko w parach, rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona, oospory brązowe. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne. Osobniki płodne znacznie częściej spotykane są na płytszych stanowiskach |
| − | + | === Rozmieszczenie i ekologia === | |
| + | Ramienica omszona występuje w Europie, łącznie z Bałtykiem, sięgając do Kazachstanu i Afryki Północnej. W Polsce rozprzestrzeniona jest na całym obszarze, jest to jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy. Gatunek zimujący, słodkowodny. Rośnie w czystowodnych mezoeutroficznych oraz słabo i umiarkowanie eutroficznych jeziorach, znacznie rzadziej w innych typach wód, jak torfianki czy wody słonawe. Preferuje podłoże organiczno-węglanowe (gytia), może rosnąć też na podłożu mineralnym, organicznym niewapiennym czy też na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów. Często tworzy zespół roślinny C''haretum tomentosae'' w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej, przyczyniając się do tworzenia osadów. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Na terenie [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]] została odnotowana na obszarze [[Natura 2000 Jezioro Wukśniki]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | Ramienica omszona | + | Ramienica omszona zaliczana jest do gatunków rzadkich, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Wpisana jest na ''Czerwoną listę roślin i grzybów Polski'' (kategoria R). Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedliska przyrodniczego 3140 (twardowodneoligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic ''Charetea'') w systemie [[Natura 2000]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co | + | Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co stała się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju ''Chara''. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa ramienica omszona, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka, używano nazwy ramienica kosmata. |
| + | <br/> | ||
| + | Ramienica omszona należy do najbardziej zmiennych gatunków ramienic. Może być mylona z [[ramienica zwyczajna|ramienicą zwyczajną]], [[ramienica przeciwstawna|ramienicą przeciwstawną]] czy [[ramienica kolczasta|ramienicą kolczastą]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| + | [http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/Ramienice_klucz.pdf gios.gov.pl] [02.12.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Ramienica_omszona Ramienica omszona, pl.wikipedia.org] [02.12.2014] | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Dz. Ust. 2014, nr 0, poz. 1409, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001409 isap.sejm.gov.pl] [02.12.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Bibliografia == |
| − | + | Pełechaty M., Pukacz A., ''Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach''. Warszawa 2008, s. 46–47. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11–20. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 13:24, 26 lut 2015
| Ramienica omszona | |
| | |
| Chara tomentosa | |
| L. | |
 Fot. Kristian Peters. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | ramienicowce |
| Rodzina | ramienicowate |
| Rodzaj | ramienica |
| Gatunek | ramienica omszona |
| Synonimy | |
Ramienica omszona (Chara tomentosa L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny ramienicowatych (Charophyceae), rzędu ramienicowców (Charales).
Spis treści
Morfologia
Ramienica omszona jest rośliną wieloletnią, dość dużą, osiągającą do 1 m długości, zwykle 10–60 cm (makroglon). Tworzy silnie rozgałęzioną plechę, o grubej (1,5–3 mm średnicy), skręconej nibyłodydze i długich międzywęźlach (do kilkunastu cm). Na głębszych stanowiskach występują formy wydłużone o plesze zielonej, natomiast na płytkich, przybrzeżnych stanowiskach plecha jest delikatniejsza, barwy zielono-różowej i czerwonawej. Plecha zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Okorowanie podwójne, bardzo zmienne (często spotykane potrójne). Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne. Nibyliście długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy), z 4–5 członów, z czego ostatni – nieokorowany – zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty), od 6–7 w okółku (przeważnie 6). W górnych okółkach dłuższe od międzywęźli, wygięte do środka (płodne nibyliśce w kształcie czerwonawych główek). Cechą charakterystyczną jest ostatni człon 2–3 komórkowy, nieokorowany, najczęściej gruby i maczugokształtny. Nibylistki zwykle wyraźne i jaśniejsze od nibyliści, krótko zaostrzone. Wewnętrzne przeważnie grube, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na nibyliściach płodnych nieco krótsze i cieńsze niż na płonnych. Kolce bardzo zmienne, pojedyncze, rzadziej po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach, grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone. Przylistki zmienne ułożone w dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego.
Roślina dwupienna. Tak plemnie, jak i lęgnie wykształcają się pojedynczo w węzłach nibyliści (rzadko w parach). Plemnie intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), widoczne gołym okiem. Lęgnie duże (1,2 mm długości), pojedyncze, rzadko w parach, rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona, oospory brązowe. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne. Osobniki płodne znacznie częściej spotykane są na płytszych stanowiskach
Rozmieszczenie i ekologia
Ramienica omszona występuje w Europie, łącznie z Bałtykiem, sięgając do Kazachstanu i Afryki Północnej. W Polsce rozprzestrzeniona jest na całym obszarze, jest to jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy. Gatunek zimujący, słodkowodny. Rośnie w czystowodnych mezoeutroficznych oraz słabo i umiarkowanie eutroficznych jeziorach, znacznie rzadziej w innych typach wód, jak torfianki czy wody słonawe. Preferuje podłoże organiczno-węglanowe (gytia), może rosnąć też na podłożu mineralnym, organicznym niewapiennym czy też na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów. Często tworzy zespół roślinny Charetum tomentosae w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej, przyczyniając się do tworzenia osadów.
Na terenie Warmii i Mazur została odnotowana na obszarze Natura 2000 Jezioro Wukśniki.
Wartość użytkowa
Ramienica omszona zaliczana jest do gatunków rzadkich, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Wpisana jest na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski (kategoria R). Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedliska przyrodniczego 3140 (twardowodneoligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000.
Ciekawostki
Ramienica omszona jest jednym z pierwszych gatunków opisanych przez Linneusza, przez co stała się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju Chara. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa ramienica omszona, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka, używano nazwy ramienica kosmata.
Ramienica omszona należy do najbardziej zmiennych gatunków ramienic. Może być mylona z ramienicą zwyczajną, ramienicą przeciwstawną czy ramienicą kolczastą.
Zobacz też
gios.gov.pl [02.12.2014]
Ramienica omszona, pl.wikipedia.org [02.12.2014]
Dz. Ust. 2014, nr 0, poz. 1409, isap.sejm.gov.pl [02.12.2014]
Bibliografia
Pełechaty M., Pukacz A., Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa 2008, s. 46–47.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11–20.
