Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
 
  |Gmina          = Świętajno
 
  |Gmina          = Świętajno
−
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Świętajno..png | Herb gminy Świętajno   
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Świętajno..png |Herb gminy Świętajno   
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
−
  |wójt            = [[Andrzej Kisiel]]
+
  |wójt            = Janusz Zakrzewski
 
  |adres_ug        = Świętajno 104
 
  |adres_ug        = Świętajno 104
 
  |kod_poczt_ug    = 19-411 Świętajno
 
  |kod_poczt_ug    = 19-411 Świętajno
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://www.bip.swietajno.pl/
 
  |bip            = http://www.bip.swietajno.pl/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Świętajno''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat olecki| powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świętajno| Świętajnie]].
+
'''Gmina Świętajno''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-zachodniej części [[Powiat olecki|powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajnie]].
−
 
+
Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu<ref name="p1">Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 [http://bip.swietajno.pl/files/sites/3135/wiadomosci/68635/files/strategia_2008_2013.pdf bip.swietajno.pl]</ref>.
−
Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu<ref name="p1">Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 [http://bip.swietajno.pl/files/sites/3135/wiadomosci/68635/files/strategia_2008_2013.pdf]</ref>
+
W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Janusz Zakrzewski.<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/swietajno,2525.html</ref>
−
 
 
−
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Andrzej Kisiel]]<ref>Urząd Gminy Świętajno [http://swietajno.pl/]</ref>.
 
−
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3202]</ref>, w tym:
+
Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3202 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym:
 
*użytki rolne: 56,8% (12226 ha)
 
*użytki rolne: 56,8% (12226 ha)
 
*lasy: 24,9% (5362 ha)  
 
*lasy: 24,9% (5362 ha)  
 
*wody: 7,6% (1635 ha)
 
*wody: 7,6% (1635 ha)
  
−
Gmina stanowi 24,6% powierzchni [[Powiat olecki| powiatu oleckiego]].
+
Gmina stanowi 24,6% powierzchni powiatu oleckiego.
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
−
{{Galeria|Nazwa=Świętajno (gmina wiejska)|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik:Świetajno.jpg|thumb|right|290px|Świętajno. Fot. J. Kunicki.<br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:%C5%9Awietajno.jpg Commons Wikimedia]]]
−
|Plik:Świetajno.jpg| Świętajno. Fot. J. Kunicki.<br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:%C5%9Awietajno.jpg Commons Wikimedia]
+
[[Plik:Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie..jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie<br/> Źródło: [http://www.mazurskakraina.org/?Gmina_%C5%9Awi%C4%99tajno:Zabytkowy_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82 Stowarzyszenie Agroturystyczne Mazurska Kraina]  
−
|Plik:Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie..jpg| Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie<br/> Źródło: [http://www.mazurskakraina.org/?Gmina_%C5%9Awi%C4%99tajno:Zabytkowy_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82 Stowarzyszenie Agroturystyczne Mazurska Kraina]  
+
]]
−
}}
 
 
{|class="wikitable"  
 
{|class="wikitable"  
−
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|--
 
|--
−
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
−
|liczba || 4023 || 100 || 1940 || 48,2 || 2083 || 51,8
+
|liczba ||4023 ||100 ||1940 ||48,2 ||2083 ||51,8
 
|--
 
|--
−
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 19 || colspan=2| 9 || colspan=2| 10
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|19 ||colspan=2|9 ||colspan=2|10
 
|}
 
|}
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Świętajno było dodatnie i wynosiło 9 osób<ref name="p2"/>.
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Świętajno było dodatnie i wynosiło 9 osób<ref name="p2"/>.
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
Po II wojnie światowej tereny gminy Świętajno należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Świętajno przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Świętajno.<br/>
+
Po II wojnie światowej tereny gminy Świętajno należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Świętajno przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Świętajno.
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat olecki]]. Gmina Świętajno została bezpośrednio częścią [[województwo suwalskie| województwa suwalskiego]]<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.<br/>
 
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat gołdapsko-olecki| powiecie gołdapsko-oleckim]].<br/>
 
−
1 stycznia 2002 gmina wiejska Świętajno na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.
 
  
−
Gmina Świętajno graniczy z gminami: [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)| Kowale Oleckie]], [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)| Olecko]], [[Ełk (gmina wiejska)| Ełk]], [[Stare Juchy (gmina wiejska)| Stare Juchy]], [[Wydminy (gmina wiejska)| Wydminy]], [[Kruklanki (gmina wiejska)| Kruklanki]].
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć [[powiat olecki]]. Gmina Świętajno została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
 +
 
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w powiecie gołdapsko-oleckim.
 +
 
 +
1 stycznia 2002 gmina wiejska Świętajno na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.
 +
 
 +
Gmina Świętajno graniczy z gminami: [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|Kowale Oleckie]], [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|Olecko]], [[Ełk (gmina wiejska)|Ełk]], [[Stare Juchy (gmina wiejska)|Stare Juchy]], [[Wydminy (gmina wiejska)|Wydminy]], [[Kruklanki (gmina wiejska)|Kruklanki]].
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Barany (gmina Świętajno, powiat olecki)|Barany]], [[Borki]], [[Chełchy]], [[Cichy]], [[Dudki]], [[Dunajek]], [[Dworackie]], [[Dybowo]], [[Giże]], [[Gryzy]], [[Jelonek]], [[Jurki]], [[Kije]], [[Krzywe]], [[Kukówko]], [[Mazury]], [[Orzechówko]], [[Pietrasze]], [[Połom]], [[Rogojny]], [[Sulejki]], [[Świętajno]], [[Wronki (gmina Świętajno, powiat olecki)|Wronki]], [[Zalesie]].
+
Sołectwa: [[Barany (gmina Świętajno)|Barany]], [[Borki (gmina Świętajno)|Borki]], [[Chełchy (gmina Świętajno)|Chełchy]], [[Cichy]], [[Dudki (gmina Świętajno)|Dudki]], [[Dunajek (gmina Świętajno)|Dunajek]], [[Dworackie]], [[Dybowo (gmina Świętajno)|Dybowo]], [[Giże (gmina Świętajno)|Giże]], [[Gryzy]], [[Jelonek]], [[Jurki]], [[Kije]], [[Krzywe (gmina Świętajno)|Krzywe]], [[Kukówko]], [[Mazury (gmina Świętajno)|Mazury]], [[Orzechówko]], [[Pietrasze]], [[Połom]], [[Rogojny]], [[Sulejki]], [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajno]], [[Wronki (gmina Świętajno)|Wronki]], [[Zalesie (gmina Świętajno)|Zalesie]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Cichy Młyn]], Jurki (osada), [[Jurkowo (gmina Świętajno, powiat olecki)|Jurkowo]], [[Leśniki]], [[Niemsty]], [[Nowiny]], [[Rogowszczyzna]], [[Smolnik]], [[Świdrówko]], [[Zajdy]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Cichy Młyn]], Jurki (osada), [[Jurkowo (gmina Świętajno, powiat olecki)|Jurkowo]], [[Leśniki]], [[Niemsty]], [[Nowiny (gmina Świętajno)|Nowiny]], [[Rogowszczyzna]], [[Smolnik]], [[Świdrówko]], [[Zajdy (gmina Świętajno)|Zajdy]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Linia 76: Linia 75:
  
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
 +
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świętajno wynosiła w 2013 roku 244. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 233 tworzy sektor prywatny. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 15 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 37 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 7 firm<ref name="p2"/>. <br/>   
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świętajno wynosiła w 2013 roku 244. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 233 tworzy sektor prywatny. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 15 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 37 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 7 firm<ref name="p2"/>. <br/>   
  
Linia 82: Linia 82:
 
Gmina współpracuje z Rejonem Kelme na Litwie zgodnie z podpisaną umową o współpracy pomiędzy Rejonem Kelme – Gminą Świętajno, Stowarzyszeniem Agroturystycznym "Mazurska Kraina" i Stowarzyszeniem Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny<ref name="p1"/>. Ponadto gmina należy do [[LGD "Lider w EGO"]].  
 
Gmina współpracuje z Rejonem Kelme na Litwie zgodnie z podpisaną umową o współpracy pomiędzy Rejonem Kelme – Gminą Świętajno, Stowarzyszeniem Agroturystycznym "Mazurska Kraina" i Stowarzyszeniem Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny<ref name="p1"/>. Ponadto gmina należy do [[LGD "Lider w EGO"]].  
 
   
 
   
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świętajno wynosiła 466 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 14,2%  bezrobotnych w [[Powiat olecki| powiecie oleckim]].  
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świętajno wynosiła 466 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 14,2%  bezrobotnych w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]].  
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 100: Linia 100:
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świętajno należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świętajno należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ]</ref>:
−
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichych| kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichych]] wraz z plebanią
+
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichych|kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichych]] wraz z plebanią
−
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie| kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie]] wraz z plebanią
+
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie|kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie]] wraz z plebanią
 
*cmentarze ewangelickie w Giżach, Rogojnach i Zalesiu
 
*cmentarze ewangelickie w Giżach, Rogojnach i Zalesiu
 
*zespół pałacowy w Cichych
 
*zespół pałacowy w Cichych
 
*zespoły dworskie w Dunajku i Kijach
 
*zespoły dworskie w Dunajku i Kijach
−
*cmentarz rodowy rodziny Mittelsteinerów we Wronkach (przy drodze Olecko – Giżycko)
+
*cmentarz rodowy rodziny Mittelsteinerów we Wronkach (przy drodze [[Olecko]] – [[Giżycko]])
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
Linia 112: Linia 112:
 
*grodzisko w Gryzach  
 
*grodzisko w Gryzach  
 
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody  
 
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody  
−
*Puszcza Borecka, jeziora  
+
*[[Puszcza Borecka]], jeziora  
  
−
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Świętajno można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej [http://www.agroturystyka.mazury.info/ mazury.info].
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Świętajno można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej [http://www.agroturystyka.mazury.info/ agroturystyka.mazury.info].
 +
 
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
Linia 130: Linia 134:
 
*UKS "Wodnik" Świętajno
 
*UKS "Wodnik" Świętajno
 
*UKS przy Gimnazjum w Świętajnie
 
*UKS przy Gimnazjum w Świętajnie
−
*UKS przy [[Szkoła Podstawowa w Cichym| SP w Cichym]]
+
*UKS przy [[Szkoła Podstawowa w Cichym|SP w Cichym]]
−
 
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
*[[Stowarzyszenie Agroturystyczne "Mazurska Kraina" w Giżach]]
 
*[[Stowarzyszenie Agroturystyczne "Mazurska Kraina" w Giżach]]
Linia 142: Linia 145:
 
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Regionu Puszczy Boreckiej]]
 
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Regionu Puszczy Boreckiej]]
 
*[[Zespół "Świętowiacy"]]
 
*[[Zespół "Świętowiacy"]]
−
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
−
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie ]</ref>:  
  
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
Linia 152: Linia 154:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
−
*[[Natura 2000 Puszcza Borecka| Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka]] (18 962,76 ha)
+
*[[Natura 2000 Puszcza Borecka|Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka]] (18 962,76 ha)
−
*[[Natura 2000 Ostoja Borecka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka]] (25 340,14 ha)
+
*[[Natura 2000 Ostoja Borecka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka]] (25 340,14 ha)
−
 
 
−
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świętajno znajduje się 14 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Jezioro Birek]], [[Torfowisko Połom]] i [[Wyspa Dunajek]]<ref name="p3"/>.
 
  
 +
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świętajno znajduje się 14 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[użytek ekologiczny "Jezioro Birek"]], [[użytek ekologiczny "Torfowisko Połom"]] i [[użytek ekologiczny  "Wyspa Dunajek"]]<ref name="p3"/>.
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
−
 
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
Linia 174: Linia 174:
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 +
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olecki]][[Kategoria: Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olecki]][[Kategoria: Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 14:02, 7 lis 2018

Gmina Świętajno
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Janusz Zakrzewski
Powierzchnia 214,93 km²
Liczba sołectw 24
Liczba miejscowości 34
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		4023
19 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NOE
TERYT 2813052
Urząd gminy
Świętajno 104 19-411 Świętajno
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Świętajno – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-zachodniej części powiatu oleckiego. Siedziba gminy znajduje się w Świętajnie. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Blisko 75% powierzchni gminy stanowią obszary chronionego krajobrazu[1]. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Janusz Zakrzewski.[2]

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Świętajno zajmuje powierzchnię 214,93 km2[3], w tym:

  • użytki rolne: 56,8% (12226 ha)
  • lasy: 24,9% (5362 ha)
  • wody: 7,6% (1635 ha)

Gmina stanowi 24,6% powierzchni powiatu oleckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Świętajno. Fot. J. Kunicki.
Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Świętajnie
Źródło: Stowarzyszenie Agroturystyczne Mazurska Kraina
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 4023 100 1940 48,2 2083 51,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		19 9 10

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Świętajno było dodatnie i wynosiło 9 osób[3].

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny gminy Świętajno należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[4], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Świętajno przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[5]. W 1973 roku reaktywowano gminę Świętajno.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat olecki. Gmina Świętajno została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[7].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.

1 stycznia 2002 gmina wiejska Świętajno na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[9] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.

Gmina Świętajno graniczy z gminami: Kowale Oleckie, Olecko, Ełk, Stare Juchy, Wydminy, Kruklanki.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Barany, Borki, Chełchy, Cichy, Dudki, Dunajek, Dworackie, Dybowo, Giże, Gryzy, Jelonek, Jurki, Kije, Krzywe, Kukówko, Mazury, Orzechówko, Pietrasze, Połom, Rogojny, Sulejki, Świętajno, Wronki, Zalesie.

Pozostałe miejscowości: Cichy Młyn, Jurki (osada), Jurkowo, Leśniki, Niemsty, Nowiny, Rogowszczyzna, Smolnik, Świdrówko, Zajdy.

Gospodarka

Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Świętajno jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią 56,8% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 60,9% zajmują grunty orne (7447 ha), 35,9% łąki i pastwiska (4385 ha). Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. W gminie dominują gleby średniej jakości, należące do IV klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż - pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta i mieszanek zbożowych; uprawiane są również rzepak, ziemniaki i kukurydza. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła opasowego i mlecznego oraz trzody chlewnej i drobiu. Część rolników oprócz pracy na roli zajmuje się innymi pracami zarobkowymi. Szansą dla małych gospodarstw rolnych jest dodatkowa działalność, np. produkcja żywności ekologicznej, hodowla pszczół czy agroturystyka.

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Świętajno wynosiła w 2013 roku 244. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 233 tworzy sektor prywatny. 50 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 15 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 37 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 7 firm[3].

Gmina Świętajno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe, m.in.: dużą ilość jezior, lasy (Puszcza Borecka), obszary chronionego krajobrazu oraz niski stopień zanieczyszczenia środowiska. Dodatkowo gmina Świętajno posiada wiele terenów i obiektów o charakterze historycznym, ściśle związanych z kulturą tego regionu. Niestety w gminie nie ma rozwiniętej całorocznej bazy noclegowej. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Krzywe, Dybowo, Giże, Orzechówko, Borki, Świętajno, Sulejki, Dunajek[1].

Gmina współpracuje z Rejonem Kelme na Litwie zgodnie z podpisaną umową o współpracy pomiędzy Rejonem Kelme – Gminą Świętajno, Stowarzyszeniem Agroturystycznym "Mazurska Kraina" i Stowarzyszeniem Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny[1]. Ponadto gmina należy do LGD "Lider w EGO".

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Świętajno wynosiła 466 osób[3], co stanowi 14,2% bezrobotnych w powiecie oleckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Janina Trus - społecznik, samorządowiec, w latach 2006-2014 pełniła funkcje wójta gminy Świętajno w powiecie oleckim.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Świętajno należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • zabytkowe parki w miejscowościach: Chełchy, Cichy, Dunajek, Kije, Rogowszczyzna
  • grodzisko w Gryzach
  • obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
  • Puszcza Borecka, jeziora

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Świętajno można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej agroturystyka.mazury.info.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Świętajno istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Noworoczny Turniej Szachowy o Puchar Wójta Gminy Świętajno, Wiosenny turniej piłki siatkowej dla seniorów, Rajd pieszy - "Spacer aktywnym sposobem na zdrowie".
Na terenie gminy działają kluby:

  • UKS "Wodnik" Świętajno
  • UKS przy Gimnazjum w Świętajnie
  • UKS przy SP w Cichym

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Świętajno znajduje się 14 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: użytek ekologiczny "Jezioro Birek", użytek ekologiczny "Torfowisko Połom" i użytek ekologiczny "Wyspa Dunajek"[12].

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008 bip.swietajno.pl
  2. ↑ https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/swietajno,2525.html
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
  4. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
  5. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  6. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  7. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl
  8. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
  9. ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Świętajno na lata 2008 –2013, Olsztyn 2008.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Świętajno [20.12.2014]
Urząd Gminy Świętajno [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Świętajno_(gmina_wiejska,_powiat_olecki)&oldid=156559”