Pogrodzie

Pogrodzie
Pogrodzie. Kościół pw. św. Mikołaja. Fot. Polimerek. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Tolkmicko
Liczba ludności (2010)	616
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pogrodzie
Położenie na mapie Polski Pogrodzie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pogrodzie (niem. Neue Kirche) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 616 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Alicja Natkaniec.

Kaplica cmentarna w Pogrodziu.
Fot. Joanna Barton. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]

Położenie

Miejscowość graniczy z Parkiem Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej. Wieś leży w odległości 7 km od Tolkmicka.

Dzieje miejscowości

Miejscowość istniała już w czasach przedkrzyżackich jako osada pruska Podardichen. W roku 1305 został wystawiony przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim. W XVI wieku król Zygmunt Stary przekazał Pogrodzie biskupom warmińskim.

Po zakończeniu II wojny światowej miejscowość nosiła przez jakiś czas nazwę Moniuszkowo. Nazwa Podgrodzie zaczęła obowiązywać od 1954 roku. Nowi mieszkańcy wsi byli członkami Armii Krajowej, a dokładniej oddziału gen. Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego. Generał, który również zamieszkał w Pogrodziu, założył Spółdzielnię Gospodarczo-Społeczną. W jej strukturach działała mleczarnia, piekarnia, miejscowy ośrodek zdrowia, sklepy, warsztat rzemieślniczy, a nawet kasyno spółdzielcze.

Wioska stała się sławna za sprawą dzieci. W latach 1946-1970 dokładnie co miesiąc rodziło się 13 kolejnych mieszkańców Pogrodzia. Miejscowość funkcjonuje obecnie jako wieś tematyczna: Wioska Dzieci.

Gospodarka

• Przedsiębiorstwo wielobranżowe "AREA"
• Domy drewniane "Drewkom" FHU
• Produkcja mebli kuchennych "EDMAL"
• Sklep ogólnospożywczy i przemysłowy s.c.
• Sklep ogólnospożywczy "Pogrodzianka"
• Firma handlowo-usługowa "Stars"
• Agroturystyka "Kwatery pod wieżą"

Kultura

• Powiatowy Przegląd Teatrzyków Dziecięcych
• Ludowy Zespół Śpiewaczy "Pogrodzianki"
• Ponadlokalna Świetlica Środowiskowa
• Kiermasz Wielkanocny
• Lipcowy Festyn Rodzinny

Organizacje i stowarzyszenia

• Stowarzyszenie "Pogrodzie dla Przyszłości"
• Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych
• Klub Seniora
• Ochotnicza Straż Pożarna w Pogrodziu

Edukacja

• Szkoła Podstawowa im. 106 Dywizji Piechoty Armii Krajowej

Turystyka

• Pogrodzie Wioska Dzieci
• Szlak Kopernikowski: Frombork - Kępki
• Rodzinny Rajd Rowerowy: Pogrodzie - Chojnowo - Nowy Wiek - Pogrodzie

Zabytki

• Kościół neogotycki pw. św. Mikołaja wzniesiony w roku 1885 na miejscu świątyni wybudowanej w roku 1366; we wnętrzu zachowała się renesansowa ambona, rzeźby oraz obraz przedstawiający patron świątyni autorstwa Józefa Korzeniewskiego
• Zabytkowy cmentarz grzebalny
• Kapliczka przydrożna
• Kaplica cmentarna, wzniesiona w okresie epidemii dżumy

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Miejsca z duszą. Miejscowości tematyczne Warmii i Mazur, tekst Mira Stankiewicz i in., Elbląg 2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [24.11.2014]
miejscazdusza.pl [12.12.2014]