Zbór pomennonicki w Rozgarcie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk") |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Zbór pomennonicki w Rozgarcie |
|typ obiektu = kościół <!-- Parametr obowiązkowy --> | |typ obiektu = kościół <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
|datacja = 1890 | |datacja = 1890 | ||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|gmina = Gronowo Elbląskie | |gmina = Gronowo Elbląskie | ||
|miejscowość = Rozgart | |miejscowość = Rozgart | ||
| − | }} <br/> | + | }}<br/> |
| − | ''' Zbór pomennonicki w Rozgarcie ''' | + | ''' Zbór pomennonicki w Rozgarcie ''' - położony w [[Rozgart|Rozgarcie]] wsi na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]], w [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)|gminie Gronowo Elbląskie]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]]. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[Zbór mennonicki w Jeziorze|zboru mennonickiego w Jeziorze]]. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, [[Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Rozgarcie|katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła]]. | |
| − | Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także | + | *Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne. |
| + | *Obok kościoła znajduje się [[Cmentarz mennonicki w Rozgarcie |dawny cmentarz mennonicki]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=350px heights=350px class="left"> | ||
| + | Plik:roz5.jpg|<center>Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:roz3.jpg|<center>Wnętrze zboru pomennonickiego w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:roz2.jpg|<center>Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994. | Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | |
| − | + | [[Kategoria: Powiat elbląski]] | |
| + | [[Kategoria: Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Kościoły i kaplice]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:57, 25 mar 2015
| Zbór pomennonicki w Rozgarcie | |
| | |
| typ obiektu: | kościół |
| datacja: | 1890 |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Gronowo Elbląskie |
| miejscowość: | Rozgart |
Zbór pomennonicki w Rozgarcie - położony w Rozgarcie wsi na Żuławach Elbląskich, w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.
Spis treści
Opis
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do zboru mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła.
Ciekawostki
- Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.
- Obok kościoła znajduje się dawny cmentarz mennonicki.
Galeria zdjęć
Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Wnętrze zboru pomennonickiego w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Bibliografia
Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994.
