Odmianek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | + | '''Odmianek''' – dziecko przemienione przez boginki lub [[Duch|duchy]]. O zamianę dzieci posądzano również [[Kłobuk|kłobuki]], [[Diabeł|diabły]] oraz [[Kautek|kautki]]. | |
| − | '''Odmianek''' | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
==Wierzenia== | ==Wierzenia== | ||
| − | W podaniach ludowych [[Warmiacy|Warmiaków]] i [[Mazurzy|Mazurów]] odmianek zachował się jako szczątkowa forma słowiańskich wierzeń o demonie porywającym i zamieniającym niemowlęta | + | W podaniach ludowych [[Warmiacy|Warmiaków]] i [[Mazurzy|Mazurów]] odmianek zachował się jako szczątkowa forma słowiańskich wierzeń o demonie porywającym i zamieniającym niemowlęta. Nie zachowała się jednak nazwa ani opis ducha odmieniającego. Przemienione dziecko miało wykazywać cechy opóźnienia umysłowego i fizycznego. Uznawano, że jest to związane z faktem, iż po przemianie dotychczasowe środowisko dziecka: dom, rodzice, rodzeństwo, krewni było czymś obcym, niepasującym do jego obecnego stanu. Takie dziecko znajdowało się na granicy świata ludzkiego i istot demonicznych. |
| − | Zdesperowani rodzice podejmowali oczywiście próby | + | Zdesperowani rodzice podejmowali oczywiście próby "odzyskania" dziecka, co przybierało niejednokrotnie okrutne formy. Odmianka wynoszono na pole, kładziono na nawozie i bito. Im głośniej krzyczało, tym lepiej – wiadomo było, że duchy wreszcie się zjawią i zabiorą odmianka. |
| − | + | Celem duchów odmieniających bywały najczęściej nieochrzczone dzieci. Jako amulety mające je chronić przed niebezpieczeństwem stosowano stalowe przedmioty: igłę, nóż, ostrze siekiery, które usuwano dopiero po chrzcie. Aby diabeł nie podmienił dziecka, noworodkom wkładano też pod głowę śpiewnik. | |
| − | Celem duchów odmieniających bywały najczęściej nieochrzczone dzieci. Jako amulety | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/> | |
| − | + | Toeppen Max P., ''Wierzenia mazurskie'', wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | |
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] |
Aktualna wersja na dzień 18:07, 17 mar 2015
| Odmianek | |
| | |
| Inne nazwy | Zamion |
Odmianek – dziecko przemienione przez boginki lub duchy. O zamianę dzieci posądzano również kłobuki, diabły oraz kautki.
Wierzenia
W podaniach ludowych Warmiaków i Mazurów odmianek zachował się jako szczątkowa forma słowiańskich wierzeń o demonie porywającym i zamieniającym niemowlęta. Nie zachowała się jednak nazwa ani opis ducha odmieniającego. Przemienione dziecko miało wykazywać cechy opóźnienia umysłowego i fizycznego. Uznawano, że jest to związane z faktem, iż po przemianie dotychczasowe środowisko dziecka: dom, rodzice, rodzeństwo, krewni było czymś obcym, niepasującym do jego obecnego stanu. Takie dziecko znajdowało się na granicy świata ludzkiego i istot demonicznych.
Zdesperowani rodzice podejmowali oczywiście próby "odzyskania" dziecka, co przybierało niejednokrotnie okrutne formy. Odmianka wynoszono na pole, kładziono na nawozie i bito. Im głośniej krzyczało, tym lepiej – wiadomo było, że duchy wreszcie się zjawią i zabiorą odmianka.
Celem duchów odmieniających bywały najczęściej nieochrzczone dzieci. Jako amulety mające je chronić przed niebezpieczeństwem stosowano stalowe przedmioty: igłę, nóż, ostrze siekiery, które usuwano dopiero po chrzcie. Aby diabeł nie podmienił dziecka, noworodkom wkładano też pod głowę śpiewnik.
Bibliografia
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
