Gibity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Gibity | |nazwa = Gibity | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 89 (łącznie: Bądy i Gibity) |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Gibity ''' (niem. ''Giebitten'') – | + | ''' Gibity ''' (niem. ''Giebitten'') – osada położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 89 mieszkańców (łącznie [[Bądy]] i Gibity). | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na południowy zachód od [[Pasłęk|Pasłęka]].W pobliżu na terenie | + | Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], na południowy zachód od [[Pasłęk|Pasłęka]]. W pobliżu, na terenie leśnictwa Sąpy, znajduje się [[Rezerwat Lenki]] zajmujący powierzchnię 9,74 ha, służący zachowaniu starodrzewi modrzewiowych i bukowych. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej [[Zakon | + | Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]] z 1448 roku. Miejscowość miała liczyć 14 łanów na [[prawo pruskie|prawie pruskim]]. W tym czasie osada wchodziła w skład komornictwa w [[Burdajny|Burdajnach]]. Występowała wówczas pod nazwą ''Kywiken''. Później pojawiła się odmiana ''Kewitten'', a ostatecznie przyjęła się nazwa ''Giebitten'', która funkcjonowała do 1945 roku. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W 1531 roku wieś była spustoszona i wyludniona w wyniku wojen polsko-krzyżackich. Należała wówczas do parafii protestanckiej w [[Marianka|Mariance]]. Prawdopodobnie około 1540/1553 roku nowym właścicielem Gibit był Peter zu Dohna, który majątek ten odstąpił jednak [[Albrecht Hohenzollern| Albrechtowi Hohenzollernowi]]. W 1573 roku Hohenzollern zapisał majątek Antoniusowi von Brocke, naczelnikowi [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i Brandenburga. Gibity znajdowały się w rękach tego rodu do 1657 roku. W tym czasie wyludniona wieś ponownie znalazła się w rękach familii zu Dohna. W 1728 roku dobra zostały przyłączone do majoratu Dohnów w [[Słobity|Słobitach]]. W 1805 roku we wsi mieszkało 6 chłopów: Gottfried i Jakub Marquardt, Friedrich Maelzer, Christian Podang, Christian i Jakub Grunwald. | |
| + | Na początku XX wieku wieś liczyła 40 mieszkańców. Dwadzieścia lat później liczba ta zmalała do 25 osób. Byli to głównie ewangelicy. 1 października 1928 roku Gibity weszły w skład gminy ziemskiej w [[Bądy|Bądach]]. Przed wybuchem II wojny światowej we wsi istniały dwa duże gospodarstwa rolne (41 ha i 22 ha) specjalizujące się w uprawie zbóż, hodowli krów mlecznych oraz świń. W 1945 roku zabudowania wsi uległy dotkliwym zniszczeniom. Przez jakiś czas w Gibitach stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy w znaczny sposób przyczynili się do zniszczenia budynków mieszkalnych i dewastacji ich wyposażenia. Od 2004 roku nie funkcjonuje linia kolejowa, co ostatecznie odcięło Gibity od świata. W 2010 roku wieś była zamieszkana przez zaledwie 5 osób. Obecnie jest kolonią wsi Bądy. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zdewastowany stary cmentarz ewangelicki za wsią, w kierunku drogi na [[Dawidy]] |
| − | * | + | *trzy poniemieckie budynki mieszkalne, w tym jeden drewniany. |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | |
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | Słodownik Lech, Gibity, [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=25688| glospasleka.pl] [15.06.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]] |
Aktualna wersja na dzień 12:38, 24 lis 2014
| Gibity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Pasłęk |
| Liczba ludności (2010) | 89 (łącznie: Bądy i Gibity) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gibity | |
| Położenie na mapie Polski  Gibity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gibity (niem. Giebitten) – osada położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 89 mieszkańców (łącznie Bądy i Gibity).
Spis treści
Położenie
Osada położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, na południowy zachód od Pasłęka. W pobliżu, na terenie leśnictwa Sąpy, znajduje się Rezerwat Lenki zajmujący powierzchnię 9,74 ha, służący zachowaniu starodrzewi modrzewiowych i bukowych.
Dzieje miejscowości
Nie zachował się dokument lokacyjny Gibit. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z księgi czynszowej zakonu krzyżackiego z 1448 roku. Miejscowość miała liczyć 14 łanów na prawie pruskim. W tym czasie osada wchodziła w skład komornictwa w Burdajnach. Występowała wówczas pod nazwą Kywiken. Później pojawiła się odmiana Kewitten, a ostatecznie przyjęła się nazwa Giebitten, która funkcjonowała do 1945 roku.
W 1531 roku wieś była spustoszona i wyludniona w wyniku wojen polsko-krzyżackich. Należała wówczas do parafii protestanckiej w Mariance. Prawdopodobnie około 1540/1553 roku nowym właścicielem Gibit był Peter zu Dohna, który majątek ten odstąpił jednak Albrechtowi Hohenzollernowi. W 1573 roku Hohenzollern zapisał majątek Antoniusowi von Brocke, naczelnikowi Bartoszyc i Brandenburga. Gibity znajdowały się w rękach tego rodu do 1657 roku. W tym czasie wyludniona wieś ponownie znalazła się w rękach familii zu Dohna. W 1728 roku dobra zostały przyłączone do majoratu Dohnów w Słobitach. W 1805 roku we wsi mieszkało 6 chłopów: Gottfried i Jakub Marquardt, Friedrich Maelzer, Christian Podang, Christian i Jakub Grunwald.
Na początku XX wieku wieś liczyła 40 mieszkańców. Dwadzieścia lat później liczba ta zmalała do 25 osób. Byli to głównie ewangelicy. 1 października 1928 roku Gibity weszły w skład gminy ziemskiej w Bądach. Przed wybuchem II wojny światowej we wsi istniały dwa duże gospodarstwa rolne (41 ha i 22 ha) specjalizujące się w uprawie zbóż, hodowli krów mlecznych oraz świń. W 1945 roku zabudowania wsi uległy dotkliwym zniszczeniom. Przez jakiś czas w Gibitach stacjonowali żołnierze Armii Czerwonej, którzy w znaczny sposób przyczynili się do zniszczenia budynków mieszkalnych i dewastacji ich wyposażenia. Od 2004 roku nie funkcjonuje linia kolejowa, co ostatecznie odcięło Gibity od świata. W 2010 roku wieś była zamieszkana przez zaledwie 5 osób. Obecnie jest kolonią wsi Bądy.
Zabytki
- zdewastowany stary cmentarz ewangelicki za wsią, w kierunku drogi na Dawidy
- trzy poniemieckie budynki mieszkalne, w tym jeden drewniany.
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Słodownik Lech, Gibity, glospasleka.pl [15.06.2014]
