Biała Piska: Różnice pomiędzy wersjami

	Biała Piska
	Herb Białej Piskiej
Rodzaj miejscowości	miasto
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	4 269
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego ; Biała Piska
	Położenie na mapie Polski ; Biała Piska
	{{#invoke:Koordynaty\|szablon}}

[wersja nieprzejrzana]

[wersja zweryfikowana]

Aktualna wersja na dzień 09:26, 23 kwi 2024

Biała Piska (niem. Bialla, w l. 1938-1945 Gehlenburg) – miasto w Polsce położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego. W 2010 roku miejscowość liczyła 4 269 mieszkańców^[1]. Aktualnie funkcję burmistrza pełni Franciszek Romankiewicz. Siedziba gminy Biała Piska.

I wojna światowa. Rynek w Białej Piskiej.
Źródło: www.forum.wm.pl [02.07.2014]

Położenie

Miejscowość leży w południowo–zachodniej części Pojezierza Ełckiego, na trasie Pisz – Szczuczyn – Grajewo. Przez Białą Piską płynie strumyk Białka (Biallafliess, Gehlenburger Fliess), lewy dopływ strumyka Konopki. W pobliżu Białej Piskiej znajdują się: Jezioro Bialskie, Młyński Staw (Biallaer Mühlenteich, Gehlenburger Mühlenteich) o powierzchni około 3,5 ha, Borek (Ebhardshön) – las około 1,5 km na wschód od miasta.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1428 roku na prawie chełmińskim nad strumykiem Gayle, od którego też przyjęła nazwę. W przywileju lokacyjnym występowała wprawdzie jako Struppenberg, lecz nazwa ta nigdy się nie przyjęła. Następnie funkcjonowały nazwy: Pial, Pialla, Cayle, Gayle, Gala, Büahle, Geel, jednak ostatecznie ustaliła się jako Bialla (w języku pruskim gayle oznaczało biały). W 1938 roku nazwę zmieniono na Gehlenburg. Wieś lokowano na 60 łanach, z których zasadźca wsi Piotr Szulc otrzymał sześć, a cztery przeznaczono na uposażenie kościoła; wieś od początku miała być siedzibą parafii. Ponadto 2 łany otrzymał młynarz; we wsi założono również dwie karczmy szarwarkowe. W następnym stuleciu (1540 rok) liczba karczem wzrosła do piętnastu, a pod koniec XVI wieku było ich we wsi dwadzieścia siedem. Pierwszy kościół wybudowano w roku 1481. Został rozebrany w XVIII wieku; nowy kościół – usytuowany w północno–wschodniej części rynku – wzniesiono w latach 1756–1763. Szkołę parafialną założono jeszcze w czasach krzyżackich. W 1789 roku istniała w mieście tzw. szkoła łacińska, pozostająca pod patronatem króla. W 1812 roku istniały w niej dwie klasy: polska i niemiecka; w drugiej połowie XIX wieku liczba klas wzrosła do czterech. W 1939 roku w Białej Piskiej funkcjonowała szkoła o ośmioletnim programie nauczania, w której pracowało ośmiu nauczycieli.

Położona na szlaku handlowym wieś szybko stała się ważnym ośrodkiem targowym. W 1595 roku otrzymała przywilej na jarmarki bydła – zakupione tu woły pędzono przez Pisz do Gdańska. W XVI wieku obszar wsi powiększono do 88. łanów. W połowie XVII wieku odbywały się w wiosce – którą zaczęto nazywać miasteczkiem – cztery jarmarki rocznie. Rozwój wsi został w tym czasie (w 1656 roku) zahamowany na skutek najazdu tatarskiego, a na początku XVIII wieku z powodu epidemii dżumy (1709–1710), w wyniku której zmarło około 75% mieszkańców, a 57 łanów ziemi zostało pustych. Wieś najwyraźniej szybko podniosła się z tych klęsk, ponieważ już 26 marca 1722 roku król pruski Fryderyk Wilhelm I nadał jej prawa miejskie. Osada liczyła wówczas około 600 mieszkańców. W roku następnym wybrano radę miejską (ośmiu członków) oraz kolegium sądowe (sześciu ławników). W miasteczku wyznaczono duży prostokątny rynek (110 x 115 m) na osi północ–południe, przez który poprowadzono główną ulicę. Kolejny etap rozwoju miasta łączy się z budową linii kolejowej Pisz – Ełk w 1883 roku.

W 1945 roku Biała Piska została zniszczona w ok. 30%. Przez kilka miesięcy w 1945 przebywały tu administracyjne władze polskie, które zajmowały się utworzeniem starostwa powiatowego w Piszu. W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

1740 r. – 594 osoby

1801 r. – 863 osoby

1852 r. – 1313 osoby

1910 r. – 2169 osób

1939 r. – 2623 osoby

Gospodarka

W Białej Piskiej działają liczne firmy sektora usługowego, m.in.: PPHU Skrodzki Kominki, MaxstairS Rafał Frąckiewicz, Zakład usług kominiarskich KOMINIARCZYK, Ogród s.c. PPHU, Adamiec – Art. motoryzacyjne, Zakład Produkcyjno Usługowo Handlowy Fiodor Dariusz Fedrau, Przedsiębiorstwo Handlowo–Usługowe K&K Melka Gabriela, SetCon Mariusz Sobiech, SKLEP BAR Mieczysław Borzymowski.

Kultura

W miejscowości działa Miejsko–Gminny Ośrodek Kultury^[2] i Miejsko–Gminna Biblioteka Publiczna, Lokalna Grupa Działania „Mazurskie Morze”, a także Stowarzyszenie Miłośników Kultury „Nasza Biała”. W 2008 r. MGOK wraz z biblioteką zaangażował się w realizację Mazurskich Obchodów 150. rocznicy urodzin Michała Kajki, z kolei w 2010 r. wszystkie wymienione instytucje realizowały projekt kulturalny Głośne czytanie nocą. W mieście działa Kapela Podwórkowa „Klika”.

Edukacja

Szkolnictwo lokalne reprezentują przedszkole^[3], szkoła podstawowa oraz gimnazjum^[4], szkoła ponadgimnazjalna^[5].

Religia

Parafia pw. Świętego Andrzeja Boboli

Sport

W miejscowości przy OSP działa drużyna piłkarska.

Turystyka

Szlak rowerowy o łącznej długości 22,7 km, przebieg trasy: Biała Piska – Bełcząc – Kowalewo – Mikuty – Kumielsk – Szkody

Zabytki

ratusz wybudowany na początku XX wieku
budynek stacji kolejowej z przełomu XIX i XX wieku
cmentarz wojenny, na którym pochowano żołnierzy rosyjskich walczących w czasie I wojny światowej oraz żołnierzy radzieckich poległych w 1945 roku
kościół wybudowany w latach 1756–1763
wieża ciśnień zbudowana w 1928 roku

Ludzie związani z miejscowością

Jan Ferdynand Szamborski (1770–1832), nauczyciel, tłumacz, autor podręczników szkolnych dla Mazurów (m.in. "O pisowni polskiej dla łatwego nauczenia się czytać" oraz "O wymawianiu wyrazów polskich"), w latach 1826–1829 był pastorem w Białej
Jerzy Tadeusz Krzywoszewski (1917–2010) – poeta, prozaik, harcerz, działacz społeczno–kulturalny Ziemi Piskiej
Ryszard Sławomir Szumowski (ur. 1965) – nauczyciel, samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Biała Piska (2010–2014)

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Pałaszewska Mirosława, Biała Piska dawniej, Biała Piska 2009.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Bank danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [23.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [02.07.2014]

Przypisy

↑ łącznie Biała Piska, Kolonia Olszyny, Olszyny
↑ Dom Kultury w Białej Piskiej [20.09.2013]
↑ Strona Przedszkola w Białej Piskiej [20.09.2013]
↑ Strona Gimnazjum [20.09.2013]
↑ [1] [12.11.2016]

[1] łącznie Biała Piska, Kolonia Olszyny, Olszyny

[2] Dom Kultury w Białej Piskiej [20.09.2013]

[3] Strona Przedszkola w Białej Piskiej [20.09.2013]

[4] Strona Gimnazjum [20.09.2013]

[5] [1] [12.11.2016]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
- |nazwa                 = Biała Piska
+|nazwa                 = Biała Piska
-  |herb wsi              =Herb Białej Piskiej.png
+  |herb wsi              = Herb Białej Piskiej.png
   |flaga wsi             =
   |herb artykuł          =
-  |dopełniacz wsi        =Białej Piskiej
+  |dopełniacz wsi        = Białej Piskiej
-  |zdjęcie               = Fragment rynku w Białej Piskiej. Lata 1934-1943.jpg
+  |zdjęcie               =
-  |opis zdjęcia          = Fragment rynku w Białej Piskiej. Lata 1934-1943
+  |opis zdjęcia          =
   |rodzaj miejscowości   = miasto
   |województwo           = warmińsko-mazurskie
@@ Linia 16: / Linia 14: @@
   |sołectwo              =
   |wysokość              =
-  |liczba ludności       = 4 269 (łącznie Biała Piska, Kolonia Olszyny, Olszyny)
+  |liczba ludności       = 4 269
   |rok                   = 2010
   |strefa numeracyjna    =(+48) 87
@@ Linia 30: / Linia 28: @@
   |wikisłownik           =
   |www                   =
-}}
+}}<br/>
-<big>''' Biała Piska''' (niem. ''Bialla'', od 1938 r.''Gehlenburg'') – [[miasto]] w Polsce położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]].
+''' Biała Piska''' (niem. ''Bialla'', w l. 1938-1945 ''Gehlenburg'') – miasto w Polsce położone w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]]. W latach 1975–1998 miasto [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należało do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku miejscowość liczyła 4 269 mieszkańców<ref>łącznie Biała Piska, [[Kolonia Olszyny]], [[Olszyny]]</ref>. Aktualnie funkcję burmistrza pełni Franciszek Romankiewicz. Siedziba [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminy Biała Piska]].
-W latach 1975-1998 miasto [[administracja|administracyjnie]] należało do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+<br/><br/>
-Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biała Piska.
+[[Plik: I wojna światowa. Rynek w Białej Piskiej.jpg|right|290px|thumb| I wojna światowa. Rynek w Białej Piskiej.<br>Źródło: [http://forum.wm.pl/viewtopic.php?f=154&t=21428 www.forum.wm.pl] [02.07.2014] ]]
+== Położenie ==
+Miejscowość leży w południowo–zachodniej części [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], na trasie [[Pisz]] – [[Szczuczyn]] – [[Grajewo]]. Przez Białą Piską płynie strumyk [[Strumień Białka|Białka]] (''Biallafliess'', ''Gehlenburger Fliess''), lewy dopływ strumyka [[Strumień Konopka|Konopki]].
+W pobliżu Białej Piskiej znajdują się: [[Jezioro Bialskie]], [[Młyński Staw]] (''Biallaer Mühlenteich'', ''Gehlenburger Mühlenteich'') o powierzchni około 3,5 ha, [[Las Borek|Borek]] (''Ebhardshön'') –   las około 1,5 km na wschód od miasta.
 <br/>
+==Dzieje miejscowości ==
+Wieś powstała w 1428 roku na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] nad strumykiem [[Strumień Gayle|Gayle]], od którego też przyjęła nazwę. W przywileju lokacyjnym występowała wprawdzie jako ''Struppenberg'', lecz nazwa ta nigdy się nie przyjęła. Następnie funkcjonowały nazwy: ''Pial'', ''Pialla'', ''Cayle'', ''Gayle'', ''Gala'', ''Büahle'', ''Geel'', jednak ostatecznie ustaliła się jako ''Bialla'' (w języku pruskim ''gayle'' oznaczało biały). W 1938 roku nazwę zmieniono na ''Gehlenburg''.
+Wieś lokowano na 60 łanach, z których zasadźca wsi [[Piotr Szulc]] otrzymał sześć, a cztery przeznaczono na uposażenie kościoła; wieś od początku miała być siedzibą parafii. Ponadto 2 łany otrzymał młynarz; we wsi założono również dwie karczmy [[Szarwark|szarwarkowe]]. W następnym stuleciu (1540 rok) liczba karczem wzrosła do piętnastu, a pod koniec XVI wieku było ich we wsi dwadzieścia siedem.
+Pierwszy kościół wybudowano w roku 1481. Został rozebrany w XVIII wieku; nowy kościół – usytuowany w północno–wschodniej części rynku – wzniesiono w latach 1756–1763.
+[[Szkoła parafialna w Białej Piskiej|Szkołę parafialną]] założono jeszcze w czasach krzyżackich. W 1789 roku istniała w mieście tzw. szkoła łacińska, pozostająca pod patronatem króla. W 1812 roku istniały w niej dwie klasy: polska i niemiecka; w drugiej połowie XIX wieku liczba klas wzrosła do czterech. W 1939 roku  w Białej Piskiej funkcjonowała szkoła o ośmioletnim programie nauczania, w której pracowało ośmiu nauczycieli.
-=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+Położona na szlaku handlowym wieś szybko stała się ważnym ośrodkiem targowym. W 1595 roku otrzymała przywilej na jarmarki bydła – zakupione tu woły pędzono przez Pisz do Gdańska. W XVI wieku obszar wsi powiększono do 88. łanów. W połowie XVII wieku odbywały się w wiosce – którą zaczęto nazywać miasteczkiem – cztery jarmarki rocznie.
-Miejscowość położona w południowo-zachodniej części [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza  Ełckiego]], na trasie [[Pisz]]-[[Szczuczyn]]-[[Grajewo]].Przez Białą Piską płynie strumyk [[strumyk Białka|Białka]] (Biallafliess, Gehlenburger Fliess), lewy dopływ strumyka [[strumyk Konopka|Konopki]].
+Rozwój wsi został w tym czasie (w 1656 roku) zahamowany na skutek [[Najazd tatarski w 1656 r.|najazdu tatarskiego]], a na początku XVIII wieku z powodu epidemii dżumy (1709–1710), w wyniku której zmarło około 75% mieszkańców, a 57 łanów ziemi zostało pustych.
-W pobliżu Białej Piskiej znajdują się:
+Wieś najwyraźniej szybko podniosła się z tych klęsk, ponieważ już 26 marca 1722 roku król pruski [[Fryderyk Wilhelm I]] nadał jej prawa miejskie. Osada liczyła wówczas około 600 mieszkańców. W roku następnym wybrano radę miejską (ośmiu członków) oraz kolegium sądowe (sześciu ławników).
-[[Jezioro Bialskie,]] [[Młyński Staw]] (Biallaer Mühlenteich, Gehlenburger Mühlenteich) – powierzchnia około 3,5 ha,
+W miasteczku wyznaczono duży prostokątny rynek (110 x 115 m) na osi północ–południe, przez który poprowadzono główną ulicę. Kolejny etap rozwoju miasta łączy się z budową linii kolejowej Pisz – [[Ełk]] w 1883 roku.
-[[Borek]] (Borek, Ebhardshön) – las, około 1,5 km na wschód od miasta.
-<br/>
-=== Dzieje miejscowości ===
-Wieś powstała w 1428 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] nad strumykiem Gayle (oznaczający biały), od którego też przyjęła nazwę. W [[przywilej lokacyjny|przywileju lokacyjnym]] występowała wprawdzie jako Struppenberg, lecz nazwa ta nigdy się nie przyjęła. Następnie funkcjonowały nazwy: Pial, Pialla, Cayle, Gayle, Gala, Büahle, Geel, jednak ostatecznie ustaliła się jako Bialla (w języku pruskim gayle oznaczało biały). W 1938 roku nazwę zmieniono na Gehlenburg.
-Wieś lokowano na 60 łanach, z których zasadźca wsi i sołtys, [[Piotr Szulc]], otrzymał sześć, a cztery przeznaczono na uposażenie kościoła; wieś od początku miała być siedzibą parafii. Ponadto 2 łany otrzymał młynarz; we wsi założono również dwie karczmy szarwarkowe, w następnym stuleciu (1540) liczba karczem wzrosła do piętnastu, a pod koniec XVI wieku było ich we wsi dwadzieścia siedem.
-Pierwszy kościół wybudowano we wsi w roku 1481, został on rozebrany w XVIII wieku; nowy kościół – usytuowany w północno-wschodniej części rynku – wzniesiono w latach 1756-1763.
-[[szkoła parafialna w Białej Piskiej|Szkołę parafialną]] założono jeszcze w czasach krzyżackich. W 1789 roku istniała w mieście tzw. szkoła łacińska pozostająca pod patronatem króla.  W roku 1812 istniały w niej dwie klasy: polska i niemiecka; w drugiej połowie XIX wieku liczba klas wzrosła do czterech. W 1939 roku funkcjonowała tu szkoła o ośmioletnim programie nauczania, w której pracowało ośmiu nauczycieli.
-Położona na szlaku handlowym wieś szybko stała się ważnym ośrodkiem targowym. W 1595 roku otrzymała przywilej na jarmarki bydła – zakupione tu woły pędzono przez [[Pisz|Pisz]] do [[Gdańsk|Gdańska]]. W XVI wieku obszar wsi powiększono do 88 łanów. W połowie XVII wieku odbywały się w wiosce – którą zaczęło nazywać miasteczkiem – cztery jarmarki rocznie.
-Rozwój wsi został w tym czasie (1656 r.) zahamowany [[najazd tatarski|najazdem tatarskim]], a na początku XVII wieku – [[epidemia dżumy|epidemią dżumy]] (1709-1710), w wyniku której zmarło około 75% mieszkańców, a 57 łanów ziemi zostało pustych.
-Wieś najwyraźniej szybko podniosła się z tych klęsk, ponieważ już 26 marca 1722 roku król pruski [[Fryderyk Wilhelm I]] nadał jej prawa miejskie . Osada liczyła wówczas około 600 mieszkańców. W roku następnym wybrano radę miejską (ośmiu członków) oraz kolegium sądowe (sześciu ławników).
-W miasteczku wyznaczono duży prostokątny rynek (110 x 115 m) na osi północ-południe, przez który poprowadzono główną ulicę.Kolejny etap rozwoju miasta łączy się z budową linii kolejowej Pisz-[[Ełk]] w 1883 roku .
-W 1945 roku Biała Piska została zniszczona w ok. 30%. Przez kilka miesięcy w 1945 przebywały tu administracyjne władze polskie, które zajmowały się utworzeniem  starostwa powiatowego w Piszu.W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Białej Piskiej| Ochotniczej Straży Pożarnej]].
-Aktualnie funkcję [[burmistrz|burmistrza]] pełni [[Sławomir Szumowski]]<ref>http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=10&Itemid=13 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>.
-Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
-– 594 osoby
-– 863 osoby
-– 1313 osoby
+W 1945 roku Biała Piska została zniszczona w ok. 30%. Przez kilka miesięcy w 1945 przebywały tu administracyjne władze polskie, które zajmowały się utworzeniem starostwa powiatowego w Piszu. W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Białej Piskiej| Ochotniczej Straży Pożarnej]].
-– 2169 osób
-– 2623 osoby
+Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
+*1740 r. – 594 osoby
-<br/>
+*1801 r. – 863 osoby
-===Gospodarka===
-W Białej Piskiej działają liczne firmy sektora usuługowego m.in. [[PPHU Skrodzki Kominki]], [[MaxstairS Rafał Frąckiewicz]], [[Zakład usług kominiarskich KOMINIARCZYK]], [[Ogród s.c. PPHU]], [[Adamiec - Art. motoryzacyjne]], [[Zakład Produkcyjno Usługowo Handlowy Fiodor Dariusz Fedrau]], [[Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe K&K Melka Gabriela]], [[SetCon Mariusz Sobiech]], [[SKLEP BAR Mieczysła Borzymowski]].
-<br/>
-===Kultura===
+*1852 r. – 1313 osoby
-W miejscowości działa [[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białej Piskiej|Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury]]<ref>www.domkulturybiala.pl[data dostępu: 20.09.2013]</ref> i [[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Białej Piskiej|Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna]].
-<br/>
-=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+*1910 r. – 2169 osób
-*[[Jan Ferdynand Szamborski]] (1770-1832), nauczyciel, tłumacz, autor podręczników szkolnych dla Mazurów (m.in. O pisowni polskiej dla łatwego nauczenia się czytać oraz O wymawianiu wyrazów polskich), w latach 1826-1829 był pastorem w Białej.
-[[File: I wojna światowa. Rynek w Białej Piskiej.jpg|thumb|right|300px|I wojna światowa. Rynek w Białej Piskiej]]
-<br/>
-[[File: Biała Piska w roku 1966. Na pierwszym planie Urząd Miasta i Gminy.jpg|thumb|left|300px|Biała Piska w roku 1966. Na pierwszym planie Urząd Miasta i Gminy]]
-===Sport===
-W  działa [[drużyna piłkarska]] [[OSP Biała Piska]].
-<br/>
-===Szkolnictwo===
-[[Szkolnictwo]] lokalne reprezentują [[Miejskie Przedszkole w Białej Piskiej|przedszkole]]<ref>www.przedszkolebp.mazury.pl [data dostępu: 20.09.2013]</ref>, [[Szkoła Podstawowa im T. Kościuszki w Białej Piskiej|szkoła podstawowa]] oraz [[Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Białej Piskiej|gimnazjum]]<ref>www.gimbialla.biz[data dostępu: 20.09.2013]</ref>.
-<br/>
-===Turystyka===
-*[[Szlak rowerowy]]: Biała Piska-[[Bełcząc]]-[[Kowalewo]]-[[Mikuty]]-[[Kumielsk]]-[[Szkody]] o łącznej długości 22,7 km.
-=== Zabytki: ===
-*[[ratusz w Białej Piskiej|Ratusz]] wybudowany na początku XX wieku
-*Budynek [[stacja kolejowa w Białej Piskiej|stacji kolejowej]] z przełomu XIX i XX wieku
-*W miejscowości znajduje się [[cmentarz wojenny w Białej Piskiej|cmentarz wojenny]],  na którym pochowano żołnierzy rosyjskich walczących w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] oraz żołnierzy radzieckich poległych w 1945 roku. Natomiast na [[cmentarz ewangelicki w Białej Piskiej|cmentarzu ewangelickim]], wśród mogił mieszkańców Białej znajdują się groby rosyjskich i niemieckich żołnierzy, poległych w czasie I wojny światowej
-*[[Kościół pw. św. Andrzeja Boboli]],wybudowany w latach 1756-1763
-*[[wieża ciśnień w Białej Piskiej|Wieża ciśnień]] zbudowana w 1928 roku
-<br/>
-=== Bibliografia: ===
+*1939 r. – 2623 osoby
-#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+==Gospodarka==
-#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+W Białej Piskiej działają liczne firmy sektora usługowego, m.in.: [[PPHU Skrodzki Kominki]], [[MaxstairS Rafał Frąckiewicz]], [[Zakład usług kominiarskich KOMINIARCZYK]], [[Ogród s.c. PPHU]], [[Adamiec – Art. motoryzacyjne]], [[Zakład Produkcyjno Usługowo Handlowy Fiodor Dariusz Fedrau]], [[Przedsiębiorstwo Handlowo–Usługowe K&K Melka Gabriela]], [[SetCon Mariusz Sobiech]], [[SKLEP BAR Mieczysław Borzymowski]].
-#Pałaszewska Mirosława, ''Biała Piska dawniej'', Biała Piska 2009.
+==Kultura==
-#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
+W miejscowości działa [[Miejsko–Gminny Ośrodek Kultury w Białej Piskiej|Miejsko–Gminny Ośrodek Kultury]]<ref>[http://www.domkulturybiala.pl/ Dom Kultury w Białej Piskiej] [20.09.2013]</ref> i [[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Białej Piskiej|Miejsko–Gminna Biblioteka Publiczna]], [[Lokalna Grupa Działania „Mazurskie Morze”]], a także [[Stowarzyszenie Miłośników Kultury „Nasza Biała”]]. W 2008 r. MGOK wraz z biblioteką zaangażował się w realizację [[lkwim:Mazurskie Obchody 150 rocznicy urodzin Michała Kajki|Mazurskich Obchodów 150. rocznicy urodzin Michała Kajki]], z kolei w 2010 r. wszystkie wymienione instytucje realizowały projekt kulturalny [[lkwim:Głośne czytanie nocą|Głośne czytanie nocą]]. W mieście działa [[Kapela Podwórkowa „Klika” z Białej Piskiej|Kapela Podwórkowa „Klika”]].
-#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:23.08.2013]
+==Edukacja==
-#Deutsche Verwaltungsgeschichte:  http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu:23.08.2013]
+Szkolnictwo lokalne reprezentują [[Miejskie Przedszkole w Białej Piskiej|przedszkole]]<ref>[http://www.przedszkolebp.mazury.pl/ Strona Przedszkola w Białej Piskiej] [20.09.2013]</ref>, [[Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Białej Piskiej|szkoła podstawowa]] oraz [[Publiczne Gimnazjum w Białej Piskiej|gimnazjum]]<ref>[http://www.gimbialla.biz/ Strona Gimnazjum] [20.09.2013]</ref>,  [[Zespół Szkół nr 1 w Białej Piskiej|szkoła ponadgimnazjalna]]<ref>[http://zsnr1bialapiska.pl/] [12.11.2016]</ref>.
-#Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: http://www.wuoz.olsztyn.pl/  [data dostępu:23.08.2013]
+== Religia ==
+*[[Parafia pw. Świętego Andrzeja Boboli w Białej Piskiej|Parafia pw. Świętego Andrzeja Boboli]]
+==Sport==
+W miejscowości przy OSP działa drużyna piłkarska.
+==Turystyka==
+*Szlak rowerowy o łącznej długości 22,7 km, przebieg trasy: Biała Piska – [[Bełcząc]] – [[Kowalewo]] – [[Mikuty]] – [[Kumielsk]] – [[Szkody]]
+== Zabytki==
+*[[ratusz w Białej Piskiej|ratusz]] wybudowany na początku XX wieku
+*budynek [[Stacja kolejowa w Białej Piskiej|stacji kolejowej]] z przełomu XIX i XX wieku
+*[[Cmentarz wojenny w Białej Piskiej|cmentarz wojenny]], na którym pochowano żołnierzy rosyjskich walczących w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] oraz żołnierzy radzieckich poległych w 1945 roku
+*[[Kościół pw. św. Andrzeja Boboli|kościół]] wybudowany w latach 1756–1763
+*[[Wieża ciśnień w Białej Piskiej|wieża ciśnień]] zbudowana w 1928 roku
+==Ludzie związani z miejscowością ==
+*[[Jan Ferdynand Szamborski]] (1770–1832), nauczyciel, tłumacz, autor podręczników szkolnych dla Mazurów (m.in. "O pisowni polskiej dla łatwego nauczenia się czytać" oraz "O wymawianiu wyrazów polskich"), w latach 1826–1829 był pastorem w Białej
+*[[lkwim:Jerzy Tadeusz Krzywoszewski|Jerzy Tadeusz Krzywoszewski]] (1917–2010) – poeta, prozaik, harcerz, działacz społeczno–kulturalny Ziemi Piskiej
+*[[Ryszard Sławomir Szumowski]] (ur. 1965) – nauczyciel, samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Biała Piska (2010–2014)
+== Bibliografia ==
+Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br>
+''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br>
+Pałaszewska Mirosława, ''Biała Piska dawniej'', Biała Piska 2009.<br>
+''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br>
+[http://www.stat.gov.pl/ Bank danych Lokalnych GUS] [23.08.2013]<br>
+[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [23.08.2013]<br>
+[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [23.08.2013]<br>
+[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [02.07.2014]
 {{Przypisy}}
 <references/>
 <br/>
-== Zobacz też ==
+[[Kategoria: Powiat piski]]
-[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 13:31, 31 paź 2013 (CET)
+[[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]]
-[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 17:15, 29 paź 2013 (CET)
+[[Kategoria: Miasta]]
-[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 18:04, 28 wrz 2013 (CEST)
+[[Kategoria: 1401-1500]]
-[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: miasto]] [[Kategoria: powiat piski]]  [[Kategoria: gmina Biała Piska]]
-[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 00:53, 28 wrz 2013 (CEST)