Zimnochy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Zimnochy ''' (niem. ''Weeskenitt'') – | + | ''' Zimnochy ''' (niem. ''Weeskenitt'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Godkowo (gmina wiejska)|gminie Godkowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], nad [[Jezioro Zimnochy|jeziorem Zimnochy]], 8 km na południowy wschód od [[Godkowo|Godkowa]], przy granicy z [[ | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], nad [[Jezioro Zimnochy|jeziorem Zimnochy]], 8 km na południowy wschód od [[Godkowo|Godkowa]], przy granicy z [[Powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Nazwa wsi na przestrzeni wieków ulegała licznym przekształceniom: ''Wayskenyten'', ''Wayskenyken'', ''Weiskenite'', ''Weyskenitten'', ''Weessgenitt''. Zimnochy były początkowo [[wieś czynszowa|wsią czynszową]] o pruskim charakterze. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1378 roku. W 1380 roku komtur elbląski [[Ulrich Fricke]] zapisał dwóm braciom z Zimnoch 2 dziedziczne łany | + | Nazwa wsi na przestrzeni wieków ulegała licznym przekształceniom: ''Wayskenyten'', ''Wayskenyken'', ''Weiskenite'', ''Weyskenitten'', ''Weessgenitt''. Zimnochy były początkowo [[wieś czynszowa|wsią czynszową]] o [[Prusowie|pruskim]] charakterze. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1378 roku. W 1380 roku komtur elbląski [[Ulrich Fricke]] zapisał dwóm braciom z Zimnoch 2 dziedziczne łany. |
| − | + | W 1508 roku dobra obejmujące około 302 ha otrzymał na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] Gothardt Raenbigk kierujący urzędem komorniczym w [[Miłakowo|Miłakowie]]. W 1539 roku Zimnochy należały już do Ecka von Reppichaua, którego następcy gospodarzyli tutaj przez ponad sto lat. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | W 1820 roku w Zimnochach znajdował się folwark szlachecki, 5 budynków mieszkalnych. W tym czasie wieś miała liczyć 92 mieszkańców. W 1875 roku w [[Gilginy|Gilginach]] i Zimnochach żyło łącznie 130 osób. W 1913 roku miejscowy folwark wchodził w skład dóbr rodu zu Dohna z [[Ławki (gmina Wilczęta)|Ławek]] i [[Markowo|Markowa]]. Osiem lat wcześniej odnotowano, że w Zimnochach żyło 50 ewangelików i 11 katolików. | |
| + | Miejscowy klasycystyczny dwór został wybudowany przez Dohnów z Markowa w drugiej połowie XVIII wieku. Początkowo pełnił rolę siedziby seniorów rodu, później służył jako dom dzierżawcy dóbr. W 1907 roku majątek ziemski obejmował obszar 225 ha. W 1932 roku prowadzono tu hodowlę 300 owiec, 150 świń, 33 koni i 44 sztuk rogacizny. Do 1938 roku dzierżawcą był Franz Albrecht, a po nim do 1939 roku zarządzał dobrami inspektor Gustaw Schönsee. W 1939 roku Gilginy i Zimnochy były zamieszkane przez 130 osób. Przed II wojną światową nad jeziorem działała plaża, a w pobliżu funkcjonowała gospoda i plac kempingowy. | ||
| + | |||
| + | 23 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej zajęli bez walki wieś. Po zakończeniu wojny Zimnochy przez dłuższy czas były opuszczone. Pierwsi przymusowi przesiedleńcy w ramach [[Akcja "Wisła"|Akcji "Wisła"]] pojawili się tutaj latem 1947 roku. W latach 60. i 70. całkowitemu zniszczeniu uległ dworek, w którym przed 1945 roku mieszkał zarządca folwarku. Obecnie Zimnochy mają charakter miejscowości letniskowej. Po obu stronach jeziora znajduje się kilkanaście działek z prywatnymi domkami. | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zabytkowe domy podcieniowe |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/> | |
| − | + | ''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/> | |
| − | + | Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013–2020, [http://www.uggodkowo.bip.doc.pl/index.php?wiad=78718| uggodkowo.bip.doc.pl] [05.05.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.05.2014]<br/> | |
| − | + | Słodownik Lech, ''Zimnochy'', [http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16439| "Głos Pasłęka"] [05.05.2014]<br/> | |
| − | + | [http://holland.org.pl/art.php?kat=art&dzial=konf_2001&id=8| holland.org.pl] [05.05.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Godkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 11:18, 23 wrz 2014
| Zimnochy | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | elbląski |
| Gmina | Godkowo |
| Liczba ludności (2010) | brak danych |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zimnochy | |
| Położenie na mapie Polski  Zimnochy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zimnochy (niem. Weeskenitt) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, nad jeziorem Zimnochy, 8 km na południowy wschód od Godkowa, przy granicy z powiatem ostródzkim.
Dzieje miejscowości
Nazwa wsi na przestrzeni wieków ulegała licznym przekształceniom: Wayskenyten, Wayskenyken, Weiskenite, Weyskenitten, Weessgenitt. Zimnochy były początkowo wsią czynszową o pruskim charakterze. Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1378 roku. W 1380 roku komtur elbląski Ulrich Fricke zapisał dwóm braciom z Zimnoch 2 dziedziczne łany.
W 1508 roku dobra obejmujące około 302 ha otrzymał na prawie magdeburskim Gothardt Raenbigk kierujący urzędem komorniczym w Miłakowie. W 1539 roku Zimnochy należały już do Ecka von Reppichaua, którego następcy gospodarzyli tutaj przez ponad sto lat.
W 1820 roku w Zimnochach znajdował się folwark szlachecki, 5 budynków mieszkalnych. W tym czasie wieś miała liczyć 92 mieszkańców. W 1875 roku w Gilginach i Zimnochach żyło łącznie 130 osób. W 1913 roku miejscowy folwark wchodził w skład dóbr rodu zu Dohna z Ławek i Markowa. Osiem lat wcześniej odnotowano, że w Zimnochach żyło 50 ewangelików i 11 katolików.
Miejscowy klasycystyczny dwór został wybudowany przez Dohnów z Markowa w drugiej połowie XVIII wieku. Początkowo pełnił rolę siedziby seniorów rodu, później służył jako dom dzierżawcy dóbr. W 1907 roku majątek ziemski obejmował obszar 225 ha. W 1932 roku prowadzono tu hodowlę 300 owiec, 150 świń, 33 koni i 44 sztuk rogacizny. Do 1938 roku dzierżawcą był Franz Albrecht, a po nim do 1939 roku zarządzał dobrami inspektor Gustaw Schönsee. W 1939 roku Gilginy i Zimnochy były zamieszkane przez 130 osób. Przed II wojną światową nad jeziorem działała plaża, a w pobliżu funkcjonowała gospoda i plac kempingowy.
23 stycznia 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej zajęli bez walki wieś. Po zakończeniu wojny Zimnochy przez dłuższy czas były opuszczone. Pierwsi przymusowi przesiedleńcy w ramach Akcji "Wisła" pojawili się tutaj latem 1947 roku. W latach 60. i 70. całkowitemu zniszczeniu uległ dworek, w którym przed 1945 roku mieszkał zarządca folwarku. Obecnie Zimnochy mają charakter miejscowości letniskowej. Po obu stronach jeziora znajduje się kilkanaście działek z prywatnymi domkami.
Zabytki
- zabytkowe domy podcieniowe
Bibliografia
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013–2020, uggodkowo.bip.doc.pl [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Słodownik Lech, Zimnochy, "Głos Pasłęka" [05.05.2014]
holland.org.pl [05.05.2014]
