Karol Langwald: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Krzysztofk (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox | {{Biogram infobox | ||
| − | |imię i nazwisko = | + | |imię i nazwisko = Karol Langwald |
|imię i nazwisko org = | |imię i nazwisko org = | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | + | '''Karol Langwald''' (ur. 14 grudnia 1886 r., zm. w maju 1945 r.) – włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej. | |
| − | ''' | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | + | Urodził się 14 grudnia 1886 r. w [[Barczewko|Barczewku]]. Jego rodzice związani byli z ruchem polskim na [[Warmia|Warmii]]. Ojciec [[Karol Langwald|Karol]] był polskim działaczem warmińskim i narodowym, członkiem Rady nadzorczej Banku Ludowego w [[Olsztyn|Olsztynie]] oraz członkiem tamtejszego sejmiku powiatowego, w którym reprezentował ludność polską. Podczas [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytu 1920 r.]] był mężem zaufania Warmińskiego [[Komitet Plebiscytowy w Olsztynie|Komitetu Plebiscytoweg w Olsztynie]]. Dwukrotnie (w latach 1921 i 1924) kandydował na posła do parlamentu niemieckiego z ramienia [[Polska Partia Ludowa w Prusach Wschodnich|Polskiej Partii Ludowej w Prusach Wschodnich]]. Był także członkiem Związku Polaków w Niemczech. | |
| − | Urodził się 14 grudnia 1886 r. w [[Barczewko|Barczewku]]. | + | |
| − | Po ukończeniu gimnazjum w [[Reszel|Reszlu]] | + | ===Szkoła i wykształcenie=== |
| − | Po zakończeniu I wojny światowej, podczas której pracował w jednostce sanitarnej, zaangażował się w pracę Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. | + | Po ukończeniu gimnazjum w [[Reszel|Reszlu]] ks. Langwald wstąpił do seminarium w [[Braniewo|Braniewie]]. |
| − | Od 11 grudnia 1920 r. pracował jako wikariusz w [[Purda|Purdzie]]. Nie zaprzestał jednak walki o godne miejsce Polaków i języka polskiego na Warmii. Występował w imieniu | + | |
| − | Jego kontaktami interesowało się gestapo | + | ===Działalność=== |
| + | Po święceniach kapłańskich (1913) podjął pracę duszpasterską w [[Dzierzgoń|Dzierzgoniu]], a następnie we [[Wrzesina|Wrzesinie]]. | ||
| + | |||
| + | Po zakończeniu I wojny światowej, podczas której pracował w jednostce sanitarnej, zaangażował się w pracę Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. Ludność zdecydowała o pozostawieniu tych ziem w granicach [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. Ks. Karol włączył się wówczas w działania odradzającego się ruchu polskiego i powołanie [[Związek Polaków w Prusach Wschodnich|Związku Polaków w Prusach Wschodnich]]. | ||
| + | |||
| + | Od 11 grudnia 1920 r. pracował jako wikariusz w [[Purda|Purdzie]]. Nie zaprzestał jednak walki o godne miejsce Polaków i języka polskiego na Warmii. Występował w imieniu Związku o naukę ojczystego języka w szkołach. Później, jako prezes [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmii|Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii]], starał się o wprowadzenie nauki religii po polsku w niemieckich szkołach, gdzie uczyły się dzieci z rodzin, dla których polski był językiem ojczystym. Wysiłki te przyniosły efekty dopiero w 1929 r., kiedy na terenie Prus Wschodnich powstało 14 polskich szkół. | ||
| + | |||
| + | Ze względu na zaangażowanie w walkę o polskość, ks. Karol często przenoszony był do różnych parafii. Pracował w [[Klebark Wielki|Klebarku Wielkim]], [[Klon|Klonie]] koło [[Szczytno|Szczytna]] i w [[Olecko|Olecku]]. Tu, mimo zakazu władz, odprawiał msze św. z kazaniem w języku polskim. | ||
| + | |||
| + | Jego kontaktami interesowało się gestapo; był wielokrotnie przesłuchiwany. W 1935 r. ks. Langwald został proboszczem w [[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce|parafii św. Wwrzyńca]] w [[Kochanówka|Kochanówce]], gdzie pracował aż do 1945 r., kiedy to został wywieziony przez sowietów na Syberię. | ||
| + | |||
===Śmierć męczeńska=== | ===Śmierć męczeńska=== | ||
| − | Po aresztowaniu | + | Po aresztowaniu przez Sowietów, wraz z wiernymi trafił do Wystroi, gdzie Rosjanie zgromadzili łącznie ponad 60 tys. osób. Następnie, w bydlęcych wagonach, przetransportowano ich za Ural. Podróż w straszliwych warunkach mogła trwać nawet do siedmiu tygodni. Wielu nie dojechało do celu. Ks. Karol wraz z grupą około siedemdziesięciu parafian z Kochanówki trafił do obozu pracy pod Czelabińskiem. Skrajnie wyczerpany nie był zdolny do pracy. Zmarł w maju 1945 r. |
| − | Męczeński charakter śmierci Sługi Bożego ks. Karola Langwalda wypłynęła z pragnienia niesienia pomocy i dochowania wierności parafianom, którym z własnej woli towarzyszył w drodze do miejsca rejestracji przez władze sowieckie. Przypłacił to uwięzieniem, wywózką na Syberię i śmiercią w obozie pracy. Tak jak przez całe swoje kapłańskie życie bronił praw ludzi do wyznawania wiary w ojczystym języku i towarzyszył potrzebującym jego duszpasterskiej posługi i opieki, tak i w ostatnich tygodniach swego życia pozostał wierny Bogu, któremu służył w drugim człowieku. | + | |
| − | + | Męczeński charakter śmierci Sługi Bożego ks. Karola Langwalda wypłynęła z pragnienia niesienia pomocy i dochowania wierności parafianom, którym z własnej woli towarzyszył w drodze do miejsca rejestracji przez władze sowieckie. Przypłacił to uwięzieniem, wywózką na Syberię i śmiercią w obozie pracy. Tak jak przez całe swoje kapłańskie życie bronił praw ludzi do wyznawania wiary w ojczystym języku i towarzyszył osobom potrzebującym jego duszpasterskiej posługi i opieki, tak i w ostatnich tygodniach swego życia pozostał wierny Bogu, któremu służył w drugim człowieku. | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 43: | Linia 52: | ||
[[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|Langwald, Karol]] | [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|Langwald, Karol]] | ||
[[Kategoria: Warmińscy męczennicy|Langwald, Karol]] | [[Kategoria: Warmińscy męczennicy|Langwald, Karol]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1919-1945|Langwald, Karol]] |
Wersja z 22:42, 29 sty 2015
| Karol Langwald | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 14 grudnia 1886 r. Miejska Wola |
| Data i miejsce śmierci | maj 1945 r. Czelabińsk |
| Przyczyna śmierci | śmierć męczeńska |
Karol Langwald (ur. 14 grudnia 1886 r., zm. w maju 1945 r.) – włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.
Spis treści
Życiorys
Urodził się 14 grudnia 1886 r. w Barczewku. Jego rodzice związani byli z ruchem polskim na Warmii. Ojciec Karol był polskim działaczem warmińskim i narodowym, członkiem Rady nadzorczej Banku Ludowego w Olsztynie oraz członkiem tamtejszego sejmiku powiatowego, w którym reprezentował ludność polską. Podczas plebiscytu 1920 r. był mężem zaufania Warmińskiego Komitetu Plebiscytoweg w Olsztynie. Dwukrotnie (w latach 1921 i 1924) kandydował na posła do parlamentu niemieckiego z ramienia Polskiej Partii Ludowej w Prusach Wschodnich. Był także członkiem Związku Polaków w Niemczech.
Szkoła i wykształcenie
Po ukończeniu gimnazjum w Reszlu ks. Langwald wstąpił do seminarium w Braniewie.
Działalność
Po święceniach kapłańskich (1913) podjął pracę duszpasterską w Dzierzgoniu, a następnie we Wrzesinie.
Po zakończeniu I wojny światowej, podczas której pracował w jednostce sanitarnej, zaangażował się w pracę Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. Ludność zdecydowała o pozostawieniu tych ziem w granicach Prus Wschodnich. Ks. Karol włączył się wówczas w działania odradzającego się ruchu polskiego i powołanie Związku Polaków w Prusach Wschodnich.
Od 11 grudnia 1920 r. pracował jako wikariusz w Purdzie. Nie zaprzestał jednak walki o godne miejsce Polaków i języka polskiego na Warmii. Występował w imieniu Związku o naukę ojczystego języka w szkołach. Później, jako prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii, starał się o wprowadzenie nauki religii po polsku w niemieckich szkołach, gdzie uczyły się dzieci z rodzin, dla których polski był językiem ojczystym. Wysiłki te przyniosły efekty dopiero w 1929 r., kiedy na terenie Prus Wschodnich powstało 14 polskich szkół.
Ze względu na zaangażowanie w walkę o polskość, ks. Karol często przenoszony był do różnych parafii. Pracował w Klebarku Wielkim, Klonie koło Szczytna i w Olecku. Tu, mimo zakazu władz, odprawiał msze św. z kazaniem w języku polskim.
Jego kontaktami interesowało się gestapo; był wielokrotnie przesłuchiwany. W 1935 r. ks. Langwald został proboszczem w parafii św. Wwrzyńca w Kochanówce, gdzie pracował aż do 1945 r., kiedy to został wywieziony przez sowietów na Syberię.
Śmierć męczeńska
Po aresztowaniu przez Sowietów, wraz z wiernymi trafił do Wystroi, gdzie Rosjanie zgromadzili łącznie ponad 60 tys. osób. Następnie, w bydlęcych wagonach, przetransportowano ich za Ural. Podróż w straszliwych warunkach mogła trwać nawet do siedmiu tygodni. Wielu nie dojechało do celu. Ks. Karol wraz z grupą około siedemdziesięciu parafian z Kochanówki trafił do obozu pracy pod Czelabińskiem. Skrajnie wyczerpany nie był zdolny do pracy. Zmarł w maju 1945 r.
Męczeński charakter śmierci Sługi Bożego ks. Karola Langwalda wypłynęła z pragnienia niesienia pomocy i dochowania wierności parafianom, którym z własnej woli towarzyszył w drodze do miejsca rejestracji przez władze sowieckie. Przypłacił to uwięzieniem, wywózką na Syberię i śmiercią w obozie pracy. Tak jak przez całe swoje kapłańskie życie bronił praw ludzi do wyznawania wiary w ojczystym języku i towarzyszył osobom potrzebującym jego duszpasterskiej posługi i opieki, tak i w ostatnich tygodniach swego życia pozostał wierny Bogu, któremu służył w drugim człowieku.
Bibliografia
olsztyn.gosc.pl [15.11.2014]
