Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Historia)
Linia 7: Linia 7:
 
  |Rok_zalozenia      = 1948
 
  |Rok_zalozenia      = 1948
 
}}
 
}}
 
+
''' Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie''' (KW PZPR Olsztyn) – właściwie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie.
''' Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie [KW PZPR Olsztyn] ''' – właściwie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Historia ==
 
== Historia ==
 
KW PZPR Olsztyn został powołany na posiedzeniu w dniu 23 grudnia 1948 r. Jego władze aż do czasu I konferencji sprawozdawczo wyborczej (czerwiec 1949 r.) nie pochodziły z wyborów, lecz były efektem odgórnych ustaleń. Stanowisko I sekretarza objął [[Paweł Wojas]], II sekretarza - Bronisław Jachimowicz. Poza nimi w skład egzekutywy weszli: Zbigniew Kieresiński, Albin Kozłowski, Julian Kuc, Stanisław Lange, [[Mieczysław Moczar]], [[Henryk Palka]], Marian Poloński, Zofia Staros i Kazimierz Szewczyk. W skład Komitetu weszło 31 osób.
 
KW PZPR Olsztyn został powołany na posiedzeniu w dniu 23 grudnia 1948 r. Jego władze aż do czasu I konferencji sprawozdawczo wyborczej (czerwiec 1949 r.) nie pochodziły z wyborów, lecz były efektem odgórnych ustaleń. Stanowisko I sekretarza objął [[Paweł Wojas]], II sekretarza - Bronisław Jachimowicz. Poza nimi w skład egzekutywy weszli: Zbigniew Kieresiński, Albin Kozłowski, Julian Kuc, Stanisław Lange, [[Mieczysław Moczar]], [[Henryk Palka]], Marian Poloński, Zofia Staros i Kazimierz Szewczyk. W skład Komitetu weszło 31 osób.
<br/>
+
 
Przez cały okres swojego istnienia, KW PZPR Olsztyn był władzą zwierzchnią wojewódzkiej organizacji partyjnej. Zmieniał się jednak kształt podległych struktur (ogniw) partyjnych. W latach 1948-1975 strukturami podlegającymi bezpośrednio KW były ogniwa II instancji, czyli komitety powiatowe. W latach 1948-1950 olsztyńskiemu KW podlegało 18 komitetów powiatowych (KP PZPR w Bartoszycach, Biskupcu, Braniewie, Giżycku, Górowie Iławeckim, Iławie, Kętrzynie, Lidzbarku Warmińskim, Morągu, Mrągowie, Nidzicy, Olsztynie (Barczewie), Ostródzie, Pasłęku, Piszu, Szczytnie, Węgorzewie oraz KM PZPR Olsztyn). W marcu 1950 r. doszły do tego KP PZPR w Działdowie i Nowym Mieście Lubawskim. W 1961 r. zlikwidowano KP PZPR Górowo Iławeckie. w lutym 1962 r. zlikwidowano KP PZPR Olsztyn i KM PZPR Olsztyn tworząc w ich miejsce [[Komitet Miasta i Powiatu PZPR w Olsztynie|KMiP PZPR Olsztyn]].
+
Przez cały okres swojego istnienia KW PZPR Olsztyn był władzą zwierzchnią wojewódzkiej organizacji partyjnej. Zmieniał się jednak kształt podległych struktur (ogniw) partyjnych. W latach 1948-1975 strukturami podlegającymi bezpośrednio KW były ogniwa II instancji, czyli komitety powiatowe. W latach 1948-1950 olsztyńskiemu KW podlegało 18 komitetów powiatowych (KP PZPR w [[bartoszyce|Bartoszycach]], [[Biskupiec|Biskupcu]], [[Braniewo|Braniewie]], [[Giżycko|Giżycku]], [[Górowo Iławeckie|Górowie Iławeckim]], [[Iława|Iławie]], [[Kętrzyn|Kętrzynie]], [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]], [[Morąg|Morągu]], [[Mrągowo|Mrągowie]], [[Nidzica|Nidzicy]], [[Olsztyn|Olsztynie]] ([[Barczewo|Barczewie]]), [[Ostróda|Ostródzie]], [[Pasłęk|Pasłęku]], [[Pisz|Piszu]], [[Szczytno|Szczytnie]], [[Węgorzewo|Węgorzewie]] oraz KM PZPR [[Olsztyn]]).  
<br />
+
 
 +
W marcu 1950 r. doszły do tego KP PZPR w [[Działdowo|Działdowie]] i [[Nowe Miasto Lubawskie|Nowym Mieście Lubawskim]].  
 +
 
 +
W 1961 r. zlikwidowano KP PZPR Górowo Iławeckie. w lutym 1962 r. zlikwidowano KP PZPR Olsztyn i KM PZPR Olsztyn, tworząc w ich miejsce [[Komitet Miasta i Powiatu PZPR w Olsztynie|KMiP PZPR Olsztyn]].
 +
 
 
Od czerwca 1975 r. ogniwami bezpośrednio podlegającymi KW były komitety miejskie, gminne oraz miejsko-gminne.Po ustabilizowaniu się struktur (tj. po 1977 r.), KW podlegało 13 komitetów miejskich, 13 miejsko-gminnych i 40 gminnych.
 
Od czerwca 1975 r. ogniwami bezpośrednio podlegającymi KW były komitety miejskie, gminne oraz miejsko-gminne.Po ustabilizowaniu się struktur (tj. po 1977 r.), KW podlegało 13 komitetów miejskich, 13 miejsko-gminnych i 40 gminnych.
<br />
+
 
'''Członkostwo:''' zgodnie z ustaleniami z 1948 r., członkami PZPR zostali wszyscy członkowie PPS i PPR, którzy złożyli ankiety będące formą deklaracji politycznej. W późniejszym okresie o przynależności do partii decydowały podstawowe organizacje partyjne.
+
'''Członkostwo:'''
 +
 
 +
Zgodnie z ustaleniami z 1948 r., członkami PZPR zostali wszyscy członkowie PPS i PPR, którzy złożyli ankiety będące formą deklaracji politycznej. W późniejszym okresie o przynależności do partii decydowały podstawowe organizacje partyjne.
  
 
{| class="wikitable sortable"
 
{| class="wikitable sortable"
Linia 43: Linia 48:
 
<br/>
 
<br/>
 
Wojewódzkie konferencje partyjne w Olsztynie w latach 1948-1990:
 
Wojewódzkie konferencje partyjne w Olsztynie w latach 1948-1990:
*I konferencja sprawozdawczo - wyborcza 12-13 czerwiec 1949 r.
+
*I konferencja sprawozdawczo-wyborcza 12-13 czerwiec 1949 r.
*II konferencja sprawozdawczo - wyborcza 8-9 lipiec 1950 r.
+
*II konferencja sprawozdawczo-wyborcza 8-9 lipiec 1950 r.
*III konferencja sprawozdawczo - wyborcza 18-19 kwiecień 1953 r.
+
*III konferencja sprawozdawczo-wyborcza 18-19 kwiecień 1953 r.
*IV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 2-3 październik 1954 r.
+
*IV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 2-3 październik 1954 r.
*V konferencja sprawozdawczo - wyborcza 28-29 grudzień 1955 r.
+
*V konferencja sprawozdawczo-wyborcza 28-29 grudzień 1955 r.
*VI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 grudzień 1956 r.
+
*VI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 grudzień 1956 r.
*VIII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 13- 14 luty 1960 r.
+
*VIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 13- 14 luty 1960 r.
*IX konferencja sprawozdawczo - wyborcza 13-14 kwiecień 1962 r.
+
*IX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 13-14 kwiecień 1962 r.
*X konferencja sprawozdawczo - wyborcza 8-9 stycznia 1965 r.
+
*X konferencja sprawozdawczo-wyborcza 8-9 stycznia 1965 r.
*XI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 luty 1967 r.
+
*XI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 luty 1967 r.
*XII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 18-19 luty1969 r.
+
*XII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 18-19 luty1969 r.
*XIII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 marzec 1971 r.
+
*XIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 marzec 1971 r.
*XIV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 17 marzec 1973 r.
+
*XIV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 17 marzec 1973 r.
*XV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 28 luty 1975 r.
+
*XV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 28 luty 1975 r.
*XVI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 20 styczeń 1978 r.  
+
*XVI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 20 styczeń 1978 r.  
*XVII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 17 grudzień 1979 r.
+
*XVII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 17 grudzień 1979 r.
 
*XVIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 30-31 maj 1981 r.
 
*XVIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 30-31 maj 1981 r.
 
*XIX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 14 styczeń 1984 r.
 
*XIX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 14 styczeń 1984 r.
*XX konferencja sprawozdawczo - wyborcza 11 październik 1986 r.
+
*XX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 11 październik 1986 r.
 
 
 
Komitet Wojewódzki był strukturą o dualnym charakterze: stanowił jednocześnie ciało o typie ustawodawczym i organ zarządzający (administracyjny).
 
Komitet Wojewódzki był strukturą o dualnym charakterze: stanowił jednocześnie ciało o typie ustawodawczym i organ zarządzający (administracyjny).
<br/>
 
  
 
===Plenum===
 
===Plenum===
Funkcję 'ustawodawczą' KW pełnił poprzez posiedzenia plenarne. Odbywały się one średnio co trzy miesiące - w okresie od 28 grudnia 1948 r. do 13 listopada 1989 r. plenum olsztyńskiego KW zbierało się 234 razy podejmując nieco ponad 400 tematów. Plena działały w kadencjach trwających na ogół 2-3 lata.  
+
Funkcję "ustawodawczą" KW pełnił poprzez posiedzenia plenarne. Odbywały się one średnio co trzy miesiące - w okresie od 28 grudnia 1948 r. do 13 listopada 1989 r. plenum olsztyńskiego KW zbierało się 234 razy podejmując nieco ponad 400 tematów. Plena działały w kadencjach trwających na ogół 2-3 lata.  
<br/>
+
 
 
Liczebność tego organu była bardzo zróżnicowana: od 31 członków w kadencji 1949-1950 do 122 członków w kadencji 1984-1986. W sumie w latach 1948-1990 funkcję członka plenum pełniło 909 osób.
 
Liczebność tego organu była bardzo zróżnicowana: od 31 członków w kadencji 1949-1950 do 122 członków w kadencji 1984-1986. W sumie w latach 1948-1990 funkcję członka plenum pełniło 909 osób.
<br/>
+
 
 
Organami wewnętrznymi plenum były komisje stałe oraz problemowe. Nazwy i ilość komisji stałych ulegały zmianom (np. w 1957 r. były to komisje: rolna; obrotu towarowego;  komunikacyjna; ds. budownictwa; ds. przemysłu; oświatowa; ds. narodowościowych; ds. kultury; ds. młodzieży), ale stała była tendencja do dublowania komisji funkcjonujących w równoległej Wojewódzkiej Radzie Narodowej.
 
Organami wewnętrznymi plenum były komisje stałe oraz problemowe. Nazwy i ilość komisji stałych ulegały zmianom (np. w 1957 r. były to komisje: rolna; obrotu towarowego;  komunikacyjna; ds. budownictwa; ds. przemysłu; oświatowa; ds. narodowościowych; ds. kultury; ds. młodzieży), ale stała była tendencja do dublowania komisji funkcjonujących w równoległej Wojewódzkiej Radzie Narodowej.
<br/>
+
 
Plenum wybierało pośród siebie egzekutywę KW i sekretarzy, a także skład Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej. Posiadało też kompetencje do wprowadzania zmian osobowych w obydwu organach w trakcie trwania kadencji. Plenum było najwyższą władzą organizacji partyjnej pomiędzy konferencjami sprawozdawczo - wyborczymi.
+
Plenum wybierało pośród siebie egzekutywę KW i sekretarzy, a także skład Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej. Posiadało też kompetencje do wprowadzania zmian osobowych w obydwu organach w trakcie trwania kadencji. Plenum było najwyższą władzą organizacji partyjnej pomiędzy konferencjami sprawozdawczo-wyborczymi.
<br/>
+
 
 
===Egzekutywa===
 
===Egzekutywa===
 
Organ wykonawczy KW, wybierany na pierwszym posiedzeniu plenarnym KW w kadencji. Liczył on od 11 do 21 członków; w latach 1948-1990 członkami egzekutywy KW PZPR Olsztyn było w sumie 168 osób. W skład egzekutywy wchodzili członkowie zwykli oraz sekretarze tworzący Sekretariat - rodzaj sub-organu.
 
Organ wykonawczy KW, wybierany na pierwszym posiedzeniu plenarnym KW w kadencji. Liczył on od 11 do 21 członków; w latach 1948-1990 członkami egzekutywy KW PZPR Olsztyn było w sumie 168 osób. W skład egzekutywy wchodzili członkowie zwykli oraz sekretarze tworzący Sekretariat - rodzaj sub-organu.
<br/>
+
 
Egzekutywa zbierała się 2 do 4 razy w miesiącu; w latach '50-tych egzekutywa KW PZPR Olsztyn zbierała się 44 do 56 razy w roku; w latach '60-tych od 26 do 31 razy; w latach '70-tych od 21 do 31 razy; w latach '80-tych od 23 do 29 razy.
+
Egzekutywa zbierała się 2 do 4 razy w miesiącu; w latach 50. egzekutywa KW PZPR Olsztyn zbierała się 44 do 56 razy w roku; w latach 60. od 26 do 31 razy; w latach 70. od 21 do 31 razy; w latach 80. od 23 do 29 razy.
<br/>
+
 
Wchodzący w skład egzekutywy Sekretariat, podobnie jak sekretarze, nie posiadał kompetencji organu - formalnie były to jedynie funkcje pomocnicze. Obok sekretarzy w skład Sekretariatu KW wchodził przewodniczący WKKP.<br/>
+
Wchodzący w skład egzekutywy Sekretariat, podobnie jak sekretarze, nie posiadał kompetencji organu - formalnie były to jedynie funkcje pomocnicze. Obok sekretarzy w skład Sekretariatu KW wchodził przewodniczący WKKP.
 +
 
 
Bieżącą działalnością KW kierowali sekretarze. W okresie grudzień 1948 r.- styczeń 1990 r. w olsztyńskim KW funkcję sekretarza sprawowało w sumie 39 osób. Poza reprezentującym KW na zewnątrz I sekretarzem, funkcjonowało stanowisko II sekretarza (w latach 1948-1956 i 1973-1975)lub - zamiennie - sekretarza organizacyjnego; sekretarza rolnego (od 1953 r.); ekonomicznego (od 1952 r.) i sekretarza propagandy (od 1954 r.). W latach 1954-1955 istniało stanowisko sekretarza ds. PGR. W latach 1975-1981 odstąpiono od określania branż sekretarzy, zastępując je przydziałami obowiązków.
 
Bieżącą działalnością KW kierowali sekretarze. W okresie grudzień 1948 r.- styczeń 1990 r. w olsztyńskim KW funkcję sekretarza sprawowało w sumie 39 osób. Poza reprezentującym KW na zewnątrz I sekretarzem, funkcjonowało stanowisko II sekretarza (w latach 1948-1956 i 1973-1975)lub - zamiennie - sekretarza organizacyjnego; sekretarza rolnego (od 1953 r.); ekonomicznego (od 1952 r.) i sekretarza propagandy (od 1954 r.). W latach 1954-1955 istniało stanowisko sekretarza ds. PGR. W latach 1975-1981 odstąpiono od określania branż sekretarzy, zastępując je przydziałami obowiązków.
 
== I sekretarz ==
 
== I sekretarz ==
Linia 99: Linia 103:
 
*Szeląg Leon (1989-1990)
 
*Szeląg Leon (1989-1990)
 
== Siedziba ==
 
== Siedziba ==
Na początku lat '50-tych siedziba KW znajdowała się na pl. Armii Czerwonej 2 (dzisiaj: pl. Bema), następnie przeniesiono ją do nowej, specjalnie wybudowanej siedziby przy ul. Głowackiego 17 (dzisiaj Teatr Lalek w Olsztynie). W 1973 r. KW przeniósł się do kolejnego, pięciokondygancyjnego budynku zlokalizowanego również pod adresem Głowackiego 17.
+
Na początku lat 50. siedziba KW znajdowała się na pl. Armii Czerwonej 2 (dzisiaj: pl. Bema), następnie przeniesiono ją do nowej, specjalnie wybudowanej siedziby przy ul. Głowackiego 17 (dzisiaj Teatr Lalek w Olsztynie). W 1973 r. KW przeniósł się do kolejnego, pięciokondygancyjnego budynku zlokalizowanego również pod adresem Głowackiego 17.
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
MTKorejwo, ''PZPR na Warmii i Mazurach 1948-1990. Struktury, organizacja, ludzie. Oddziaływanie na zinstytucjonalizowane formy życia społecznego'', Olsztyn 2011.
 
MTKorejwo, ''PZPR na Warmii i Mazurach 1948-1990. Struktury, organizacja, ludzie. Oddziaływanie na zinstytucjonalizowane formy życia społecznego'', Olsztyn 2011.

Wersja z 22:40, 24 lut 2015

Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie

Rodzaj organizacji partia polityczna
Rok założenia 1948

Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie (KW PZPR Olsztyn) – właściwie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie.

Historia

KW PZPR Olsztyn został powołany na posiedzeniu w dniu 23 grudnia 1948 r. Jego władze aż do czasu I konferencji sprawozdawczo wyborczej (czerwiec 1949 r.) nie pochodziły z wyborów, lecz były efektem odgórnych ustaleń. Stanowisko I sekretarza objął Paweł Wojas, II sekretarza - Bronisław Jachimowicz. Poza nimi w skład egzekutywy weszli: Zbigniew Kieresiński, Albin Kozłowski, Julian Kuc, Stanisław Lange, Mieczysław Moczar, Henryk Palka, Marian Poloński, Zofia Staros i Kazimierz Szewczyk. W skład Komitetu weszło 31 osób.

Przez cały okres swojego istnienia KW PZPR Olsztyn był władzą zwierzchnią wojewódzkiej organizacji partyjnej. Zmieniał się jednak kształt podległych struktur (ogniw) partyjnych. W latach 1948-1975 strukturami podlegającymi bezpośrednio KW były ogniwa II instancji, czyli komitety powiatowe. W latach 1948-1950 olsztyńskiemu KW podlegało 18 komitetów powiatowych (KP PZPR w Bartoszycach, Biskupcu, Braniewie, Giżycku, Górowie Iławeckim, Iławie, Kętrzynie, Lidzbarku Warmińskim, Morągu, Mrągowie, Nidzicy, Olsztynie (Barczewie), Ostródzie, Pasłęku, Piszu, Szczytnie, Węgorzewie oraz KM PZPR Olsztyn).

W marcu 1950 r. doszły do tego KP PZPR w Działdowie i Nowym Mieście Lubawskim.

W 1961 r. zlikwidowano KP PZPR Górowo Iławeckie. w lutym 1962 r. zlikwidowano KP PZPR Olsztyn i KM PZPR Olsztyn, tworząc w ich miejsce KMiP PZPR Olsztyn.

Od czerwca 1975 r. ogniwami bezpośrednio podlegającymi KW były komitety miejskie, gminne oraz miejsko-gminne.Po ustabilizowaniu się struktur (tj. po 1977 r.), KW podlegało 13 komitetów miejskich, 13 miejsko-gminnych i 40 gminnych.

Członkostwo:

Zgodnie z ustaleniami z 1948 r., członkami PZPR zostali wszyscy członkowie PPS i PPR, którzy złożyli ankiety będące formą deklaracji politycznej. W późniejszym okresie o przynależności do partii decydowały podstawowe organizacje partyjne.

Członkowie i kandydaci KW PZPR Olsztyn w latach 1948-1988
Rok członkowie i kandydaci
1948 30 926
1950 34 804
1960 30 209
1970 65 829
1980 55 276
1988 43 046

Organizacja wewnętrzna

Konferencje sprawozdawczo-wyborcze

Najważniejszym organem wojewódzkiej organizacji partyjnej były konferencje partyjne. Najistotniejszym ich rodzajem były konferencje sprawozdawczo-wyborcze, na których wybierano składy organów partyjnych: Komitetu Wojewódzkiego ("plenum") i Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej.
Wojewódzkie konferencje partyjne w Olsztynie w latach 1948-1990:

  • I konferencja sprawozdawczo-wyborcza 12-13 czerwiec 1949 r.
  • II konferencja sprawozdawczo-wyborcza 8-9 lipiec 1950 r.
  • III konferencja sprawozdawczo-wyborcza 18-19 kwiecień 1953 r.
  • IV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 2-3 październik 1954 r.
  • V konferencja sprawozdawczo-wyborcza 28-29 grudzień 1955 r.
  • VI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 grudzień 1956 r.
  • VIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 13- 14 luty 1960 r.
  • IX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 13-14 kwiecień 1962 r.
  • X konferencja sprawozdawczo-wyborcza 8-9 stycznia 1965 r.
  • XI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 luty 1967 r.
  • XII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 18-19 luty1969 r.
  • XIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 10-11 marzec 1971 r.
  • XIV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 17 marzec 1973 r.
  • XV konferencja sprawozdawczo-wyborcza 28 luty 1975 r.
  • XVI konferencja sprawozdawczo-wyborcza 20 styczeń 1978 r.
  • XVII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 17 grudzień 1979 r.
  • XVIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 30-31 maj 1981 r.
  • XIX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 14 styczeń 1984 r.
  • XX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 11 październik 1986 r.

Komitet Wojewódzki był strukturą o dualnym charakterze: stanowił jednocześnie ciało o typie ustawodawczym i organ zarządzający (administracyjny).

Plenum

Funkcję "ustawodawczą" KW pełnił poprzez posiedzenia plenarne. Odbywały się one średnio co trzy miesiące - w okresie od 28 grudnia 1948 r. do 13 listopada 1989 r. plenum olsztyńskiego KW zbierało się 234 razy podejmując nieco ponad 400 tematów. Plena działały w kadencjach trwających na ogół 2-3 lata.

Liczebność tego organu była bardzo zróżnicowana: od 31 członków w kadencji 1949-1950 do 122 członków w kadencji 1984-1986. W sumie w latach 1948-1990 funkcję członka plenum pełniło 909 osób.

Organami wewnętrznymi plenum były komisje stałe oraz problemowe. Nazwy i ilość komisji stałych ulegały zmianom (np. w 1957 r. były to komisje: rolna; obrotu towarowego; komunikacyjna; ds. budownictwa; ds. przemysłu; oświatowa; ds. narodowościowych; ds. kultury; ds. młodzieży), ale stała była tendencja do dublowania komisji funkcjonujących w równoległej Wojewódzkiej Radzie Narodowej.

Plenum wybierało pośród siebie egzekutywę KW i sekretarzy, a także skład Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej. Posiadało też kompetencje do wprowadzania zmian osobowych w obydwu organach w trakcie trwania kadencji. Plenum było najwyższą władzą organizacji partyjnej pomiędzy konferencjami sprawozdawczo-wyborczymi.

Egzekutywa

Organ wykonawczy KW, wybierany na pierwszym posiedzeniu plenarnym KW w kadencji. Liczył on od 11 do 21 członków; w latach 1948-1990 członkami egzekutywy KW PZPR Olsztyn było w sumie 168 osób. W skład egzekutywy wchodzili członkowie zwykli oraz sekretarze tworzący Sekretariat - rodzaj sub-organu.

Egzekutywa zbierała się 2 do 4 razy w miesiącu; w latach 50. egzekutywa KW PZPR Olsztyn zbierała się 44 do 56 razy w roku; w latach 60. od 26 do 31 razy; w latach 70. od 21 do 31 razy; w latach 80. od 23 do 29 razy.

Wchodzący w skład egzekutywy Sekretariat, podobnie jak sekretarze, nie posiadał kompetencji organu - formalnie były to jedynie funkcje pomocnicze. Obok sekretarzy w skład Sekretariatu KW wchodził przewodniczący WKKP.

Bieżącą działalnością KW kierowali sekretarze. W okresie grudzień 1948 r.- styczeń 1990 r. w olsztyńskim KW funkcję sekretarza sprawowało w sumie 39 osób. Poza reprezentującym KW na zewnątrz I sekretarzem, funkcjonowało stanowisko II sekretarza (w latach 1948-1956 i 1973-1975)lub - zamiennie - sekretarza organizacyjnego; sekretarza rolnego (od 1953 r.); ekonomicznego (od 1952 r.) i sekretarza propagandy (od 1954 r.). W latach 1954-1955 istniało stanowisko sekretarza ds. PGR. W latach 1975-1981 odstąpiono od określania branż sekretarzy, zastępując je przydziałami obowiązków.

I sekretarz

Funkcję I sekretarza KW PZPR Olsztyn sprawowali:

  • Wojas Paweł (1948-1950)
  • Bendek Bolesław (1950-1952)
  • Krupa Stanisław (1952-1953)
  • Klecha Jan (1953-1956)
  • Tomaszewski Stanisław (1956-1969)
  • Białkowski Tadeusz (1969-1971)
  • Buziński Józef (1971-1975)
  • Kłonica Leon (1975-1977)
  • Wojnowski Edmund (1977-1981)
  • Białecki Zbigniew (1981)
  • Mokrzyszczak Włodzimierz (1981)
  • Laskowski Jan (1981-1986)
  • Jelski Tadeusz (1986-1989)
  • Szeląg Leon (1989-1990)

Siedziba

Na początku lat 50. siedziba KW znajdowała się na pl. Armii Czerwonej 2 (dzisiaj: pl. Bema), następnie przeniesiono ją do nowej, specjalnie wybudowanej siedziby przy ul. Głowackiego 17 (dzisiaj Teatr Lalek w Olsztynie). W 1973 r. KW przeniósł się do kolejnego, pięciokondygancyjnego budynku zlokalizowanego również pod adresem Głowackiego 17.

Bibliografia

MTKorejwo, PZPR na Warmii i Mazurach 1948-1990. Struktury, organizacja, ludzie. Oddziaływanie na zinstytucjonalizowane formy życia społecznego, Olsztyn 2011.

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół nr 1141

Zobacz też

pl.wikipedia.org. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza [22.10.2014]