Stare Jabłonki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Stare Jabłonki''' (niem. ''Altfinken'', do 1938 r. ''Alt Jablonke'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Stare Jabłonki''' (niem. ''Altfinken'', do 1938 r. ''Alt Jablonke'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]]. |
| − | |||
| − | |||
| + | W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 43: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | W roku 1584 odnajdujemy informację o Starych Jabłonkach będących wówczas [[majątek książęcy|majątkiem książęcym]]. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał | + | W roku 1584 odnajdujemy informację o Starych Jabłonkach będących wówczas [[majątek książęcy|majątkiem książęcym]]. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628-1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu [[Krzysztof Rostek|Krzysztofowi Rostkowi]]. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek . Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę ''Altfinken''. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie była dla wielu mieszkańców miejscowości głównym źródłem utrzymania.Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Barbara Stabińska]]<ref> http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625 [data dostępu: 29.08.2013]</ref>. |
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | ||
| Linia 57: | Linia 56: | ||
1939 - 276 | 1939 - 276 | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie [[Hotel Anders w Starych Jabłonkach|Hotel Anders]] - najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. | + | W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie [[Hotel Anders w Starych Jabłonkach|Hotel Anders]] - najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba [[Nadleśnictwo Stare Jabłonki }nadleśnictwa]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| − | + | We wsi działa [[Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek]] - organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj [[lkwim:Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”|Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”]]. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
===Sport=== | ===Sport=== | ||
Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku [[Mazury Open]] – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour. | Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku [[Mazury Open]] – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | === Turystyka === | ||
| + | *Wiedzie tamtędy [[Szlak św. Jakuba: Olsztyn - Lipowiec |Szlak św. Jakuba]] - przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – Stare Jabłonki – [[Ostróda]] – [[Samborowo]] – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – [[Iława]] – [[Radomno]] – [[Nowe Miasto Lubawskie]] - [[Lipowiec]] - dalej do Torunia. | ||
| + | *W pobliżu miejscowości przebiega także [[Szlak pieszy Ostróda - śluza Mała Ruś - Piławki]]. | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *[[Bunkry]] w lesie | + | *[[Bunkry w Starych Jabłonkach|Bunkry]] w lesie, stanowiące początek fortyfikacji [[Pozycja Olsztynecka|Pozycji Olsztyneckiej]] |
[[File:Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach.jpg|thumb|300px|Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach]] | [[File:Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach.jpg|thumb|300px|Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 82: | Linia 90: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ostródzki]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Ostróda (gmina wiejska)]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[ | ||
| − | [[Kategoria: | ||
| − | |||
Wersja z 14:46, 24 sie 2014
| Stare Jabłonki | |
| | |
 Stare Jabłonki przed 1945 rokiem
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Ostróda |
| Liczba ludności (2010) | 774 (łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny) |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-133 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stare Jabłonki | |
| Położenie na mapie Polski  Stare Jabłonki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stare Jabłonki (niem. Altfinken, do 1938 r. Alt Jablonke) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich, na Pojezierzu Iławskim, około 11 km od Ostródy, nad Jeziorem Szeląg Mały.
Dzieje miejscowości
W roku 1584 odnajdujemy informację o Starych Jabłonkach będących wówczas majątkiem książęcym. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628-1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu Krzysztofowi Rostkowi. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek . Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę Altfinken. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie była dla wielu mieszkańców miejscowości głównym źródłem utrzymania.Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Barbara Stabińska[1].
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
1820 – 29
1861 – 56
1925 – 240
1933 - 259
1939 - 276
Gospodarka
W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie Hotel Anders - najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba [[Nadleśnictwo Stare Jabłonki }nadleśnictwa]].
Kultura
We wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek - organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”.
Sport
Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku Mazury Open – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.
Turystyka
- Wiedzie tamtędy Szlak św. Jakuba - przebieg trasy: Olsztyn – Łupstych – Gietrzwałd – Tomaryny – Guzowy Piec – Parwółki – Stare Jabłonki – Ostróda – Samborowo – Frednowy – Tynwałd – Szałkowo – Iława – Radomno – Nowe Miasto Lubawskie - Lipowiec - dalej do Torunia.
- W pobliżu miejscowości przebiega także Szlak pieszy Ostróda - śluza Mała Ruś - Piławki.
Zabytki:
- Bunkry w lesie, stanowiące początek fortyfikacji Pozycji Olsztyneckiej
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:25.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu:25.08.2013]
Przypisy
- ↑ http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625 [data dostępu: 29.08.2013]
