Gwiździny

Gwiździny
Stara gorzelnia w Gwiździnach. Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl [12.09..2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Nowe Miasto Lubawskie
Sołectwo	Gwiździny
Liczba ludności (2012)	834
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gwiździny
Położenie na mapie Polski Gwiździny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gwiździny (Quesing, Quesendorf, od 1570 r. Gwiździny) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 834 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Ireneusz Dąbrowski.

Gwiździny

Dwór z XX w.
Fot. Napoleon. Źródło: www.polskiezabytki.pl [12.09.2013]

 

Położenie

Wieś leży nad jeziorem Gwiździny, około 5 km na południowy–wschód od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1414 r. Wówczas jej nazwa brzmiała Quesing. Nieznana jest dokładna data lokacji. Miejscowość była własnością Kapituły Chełmińskiej. Nazwa Gwiździny powstała w 1570 r. Pochodzi od słowa gwizd. Prof. Grzegorz Białuński wywodzi ją od pruskiego Kwisen. Gwiździny w XVI w. obejmowały 80 łanów i 14 zagród. Znajdowała się tutaj karczma. Wiadomo, że w XVI w. istniał we wsi kościół, który został zniszczony po wojnach polsko–szwedzkich. Na początku XX w. majątek przejął Wilhelm Modrow. Do 1945 r. pozostał w rękach rodziny Modrow. Po 1946 r. powstało we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne. W XX w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła oraz erygowano nowy kościół. Ze wsią związana jest także legenda, która mówi, że w drodze na Grunwald Jagiełło zatrzymał się nad pobliskim jeziorem Rubkowo, aby wojsko napoiło konie.

Gospodarka

W Gwiździnach znajduje się stacja obsługi samochodów oraz hodowla szynszyli.

Kultura

We wsi działa:

• Gminna Biblioteka Publiczna
• świetlica wiejska

Bezpieczeństwo

W Gwiździnach mieści się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Sport

W miejscowości działa Klub Sportowy Wicher. Ponadto corocznie organizowany jest Memoriał im. ks. Kazimierza Wróblewskiego w brydżu sportowym.

Szkolnictwo

We Gwiździnach istnieje szkoła podstawowa.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisała się rodzina Modrow. Ważną rolę w dziejach wsi odegrał ks. Kazimierz Wróblewski - proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Gwiździnach. W Gwiździnach urodził się Stanisław Dejczer - pisarz i ojciec scenarzysty Macieja Dejczera.

Zabytki

• zespół podworski z XX w.
• zabudowa gospodarcza wraz z gorzelnią z przełomu XIX i XX w.
• kościół
• kapliczka z XX w.
• budynek szkoły z XX w.

Bibliografia

Gmina Nowe Miasto Lubawskie.Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997, 82 ss.
Korecki Andrzej,Gmina Nowe Miasto Lubawskie, Pelplin 2006, 111 ss.
Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]
Polskie Zabytki [12.09.2013]
Strona Gminy Nowego Miasta Lubawskiego [01.07.2014]

Zobacz też

Archiwum Tradycji Lokalnej – Gwiździny