Zabielne

Zabielne
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	41
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zabielne
Położenie na mapie Polski Zabielne
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zabielne (dawniej Kupisze, niem. Sabielnen, od 1938 r. Freudlingen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 r. liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wacław Markowski.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, na wschód od jeziora Roś, 7 km na północny zachód od Białej Piskiej.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już w 1424 roku, w źródłach pojawiła się wówczas informacja o 40–łanowej dąbrowie położonej nad rzeką Konopką, o którą nikt się nie ubiegał. Przywilej wystawiono dopiero w 1471 roku na prawie magdeburskim na około 13 łanów dla spokrewnionych ze sobą: Trojana, Grzegorza, Lorka, Jana i Mikołaja. W XVI wieku wieś się powiększyła: w 1534 roku o 3 łany lasu i łąk, zaś w 1561 roku o ponad jeden łan. W XV wieku wieś zaczęto nazywać Kupiszami, Copischen. W 1527 roku wolni z Zabielna zakupili ponad 4 łany w osadzie, którą zaczęto nazywać Worgulami – początkowo występowały one łącznie z Zabielnymi, ale od połowy XVI wieku zaczęto je traktować oddzielnie. W sierpniu 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło ośmiu mieszkańców. Zabielne należało do parafii ewangelickiej w Drygałach, przed 1540 rokiem przeniesiono je do parafii piskiej, ale po roku 1579 powróciły do drygalskiej.

Szkoła we wsi powstała w 1896 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 34 dzieci, pracował jeden nauczyciel.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 152 osoby

• 1864 r. – 143 osoby

• 1867 r. – 133 osoby

• 1933 r. – 193 osoby

• 1939 r. – 218 osób

• 1988 r. – 61 osób

Zabytki

• zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• dawny cmentarz ewangelicki rodzinny z XIX wieku
• domy murowane z początku XX wieku (nr 11, 12, 16)

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.08.2013]
Strona Urzędu Biała Piska [10.08.2013]