Karwik

Karwik
Karwik. Mogiły żołnierzy niemieckich poległych w 1915 roku. Fot. Remes. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [10.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	195
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Karwik
Położenie na mapie Polski Karwik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Karwik(niem. Karwik) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 195 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mariusz Olender.

Położenie

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 5 km na północ od Pisza, na południowym brzegu jeziora Seksty i nad Kanałem Jeglińskim. Na łąkach na południe od wsi znajduje się jezioro Smolak (około 5 ha).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1804 roku. Nazwa pochodzi z języka pruskiego: curvis – wół, co może wskazywać na istnienie osady już w średniowieczu. W 1845–1849 wybudowano tu śluzę z jazem na Kanale Jeglińskim, który łączy jeziora Roś i Seksty, śluza zaś wyrównuje około metrową różnicę poziomów między nimi. W 1864 roku Karwik był zamieszkany przez 86 osób. Po trzech latach liczba mieszkańców wzrosła tylko do 87 osób. W 1939 roku wieś liczyła już 312 mieszkańców.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Gospodarka

Wieś ma charakter miejscowości turystyczno–wypoczynkowej; znajduje się tu kilka gospodarstw agroturystycznych i pensjonatów.

Ludzie związani z miejscowością

W Karwiku szkołę ukończył Gustaw Optacy (1891–1979) – społecznik, leśnik, miłośnik tradycji i historii regionu

Zabytki

• kompleks śluzy, jazu i strażnicy wodnej z połowy XIX wieku; w 1995 roku wyremontowany
• pięć zabytkowych chałup mazurskich z końca XIX wieku (nr 9, 10, 25, 33, 40)
• park dworski z przełomu XIX i XX wieku
• dawny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku
• mogiły wojenne z okresu I wojny światowej, przy kanale; miejsce spoczynku 15 żołnierzy niemieckich i 3 cywilnych ofiar
• mogiła wojenna z okresu I wojny światowej, w lesie
• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Karwik – Księdzówka

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: Mikołajki – Wierzba – Wejsuny – Niedźwiedzi Róg – Karwik – Jeglin – Zdory – Kwik – Nowe Guty – Okartowo – Suchy Róg – Dziubiele – Łuknajno – Mikołajki
• szlak żeglugowy

Bibliografia

Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Mazury. Przewodnik Pascala, Bielsko–Biała 2006.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]