Eksport (struktura)

Eksport struktura – struktura eksportu może być rozpatrywana w ujęciu geograficznym, dotyczącym partnerów handlowych, z którymi dany kraj prowadzi wymianę handlową oraz w ujęciu asortymentowym, określającym grupy surowców i towarów będące przedmiotem wymiany handlowej.

Ogólna charakterystyka

W statystyce międzynarodowej towary będące przedmiotem handlu zagranicznego podzielone są na następujące grupy: surowce, paliwa mineralne, maszyny, urządzenia i środki transportu, produkty przetwórstwa przemysłowego, artykuły rolno-spożywcze. W strukturze eksportu krajów wysoko rozwiniętych dominują produkty wysoko przetworzone. Struktura eksportu krajów słabo rozwiniętych wiąże się z dużymi zasobami surowców mineralnych oraz monokulturowym rolnictwem, stąd też głównymi produktami eksportowymi są przede wszystkim surowce mineralne oraz nisko przetworzone artykuły rolno-spożywcze.

Polska jest producentem produktów wysoko przetworzonych. Zmniejsza się jej udział w eksporcie wyrobów z branży wydobywczej, hutniczej oraz przemysłu stoczniowego. Spadek udziału branż przemysłu ciężkiego w eksporcie zastępowany jest przemysłem lekkim oraz wysokim udziałem motoryzacji. W strukturze polskiego eksportu dominują samochody ciężarowe i osobowe (6,69%), artykuły żywnościowe (owoce, warzywa, przetwory i produkty mleczarskie, zboża; w zależności od stopnia przetworzenia powyżej 5%), części i akcesoria do pojazdów samochodowych (5,25%), wyroby meblarskie (4,84%), aparatura odbiorcza dla telewizji (3,63%), artykuły z tworzyw sztucznych (3,45%), silniki spalinowe tłokowe i ich części (3,01%), a także surowce mineralne (węgiel kamienny, srebro, rudy cynku i ołowiu; ponad 2%) oraz statki i jachty (2,11%). Największym partnerem eksportowym Polski są Niemcy (26,1%). Partnerem eksportowym Polski jest także Wielka Brytania (6,9%), Czechy (6,3%), Francja (6%), Rosja (4,7%) oraz Włochy (4,3%).

Znaczenie dla regionu

Struktura eksportu województwa warmińsko-mazurskiego w ujęciu asortymentowym obejmuje wyroby z następujących branż:

• branża IT
• przemysł spożywczy oraz rolnictwo
• przemysł drzewny i meblarski, produkcja okien i drzwi (w tym z PVC)
• produkcja maszyn i urządzeń, systemów zabezpieczeń oraz przetwórstwo metali
• produkcja jachtów i łodzi
• branża chemiczna – opakowania
• przemysł lekki

Szansą na rozwój wymiany handlowej jest niewykorzystany potencjał gospodarczy pozwalający na intensyfikację eksportu (możliwe dalsze wzmacnianie kontaktów handlowych z krajami europejskimi). Zagrożeniem dla intensyfikacji powiązań województwa warmińsko-mazurskiego z partnerami zagranicznymi jest nadmierna koncentracja gałęziowa eksportu (branża produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych), oznaczająca w praktyce zależność od kilku zakładów produkcyjnych oraz punktowy rozkład działalności eksportowej (kilka ośrodków). Występuje także zagrożenie nadmiernym udziałem pojedynczych kierunków geograficznych eksportu w powiatach: nidzickim, kętrzyńskim i nowomiejskim. Peryferyjność i niewielki udział przygranicznych obszarów w handlu międzynarodowym powoduje, że eksport oparty jest w dużej mierze na jedynym najważniejszym ośrodku – Olsztynie. Na zdolności eksportowe województwa mają też wpływ słabe powiązania transportowe z Polską centralną i Europą zachodnią.

Bibliografia

Michalak T., Komentarz VAT 2004, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004.

Handel zagraniczny. Znaczenie dla gospodarki Polski Wschodniej, Ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego na potrzeby aktualizacji Strategii rozwoju społeczno – gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020.

Przedsiębiorcy w Polsce. Fakty, liczby, przykłady. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój Polski, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych "Leviatan", Warszawa 2012.