Milejewo

Milejewo
Gotycki kościół w Milejewie. Fot. sonia27. Źródło: www.polskaniezwykla.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Milejewo
Liczba ludności (2010)	646
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Milejewo
Położenie na mapie Polski Milejewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Milejewo (niem. Trunz) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Milejewo, siedziba władz gminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 646 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Broż.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 13 km na północny wschód od Elbląga; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 504.

Dzieje miejscowości

Tereny dzisiejszego Milejewa zamieszkane były przez plemię Pogezan. Nazwa miejscowości ma pruskie korzenie, których jednak nie udało się do końca wyjaśnić. Ówczesne Trunz zostało zasiedlone na prawie chełmińskim za rządów komtura Ludwiga von Schippena między 12 marca 1296 a 27 maja 1299 roku. Pierwszy dokument dotyczący wsi został wystawiony w 1320 roku w Pasłęku. Jego wystawca komtur Hermann von Oettingen odnowił lokację miejscowości Trunz (określanej jakTrunczen) oraz potwierdził fakt wykupienia sołectwa przez niejakiego Marcina. 4 włóki ziemi przekazano na rzecz miejscowego kościoła. Zezwalano również na funkcjonowanie gospody i młyna. Zgodnie z prawem chełmińskim miejscowy karczmarz mógł warzyć piwo i sprzedawać produkty spożywcze.

Do połowy XVI wieku mieszkańcy Milejewa pochodzili z różnych części Niemiec – pierwsi osadnicy mieli przybyć z Westfalii i rejonu Lubeki. W 1521 roku w czasie prowadzenia toruńskich rozmów pokojowych, Krzyżacy postanowili uderzyć na Elbląg. 7 marca oddziały dotarły do Milejewa i ruszyły na Tolkmicko, które udało się im zająć. Władze Elbląga zostały poinformowane o grożącym niebezpieczeństwie przez zbiegłego z Milejewa karczmarza. Po 1525 roku ograniczono migrację ludności z Warmii.

Miejscowy kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła został ufundowany w XIV wieku. W połowie tego stulecia proboszczem był kanonik fromborski Mikołaj z Zalewa. 14 lipca 1389 roku ówczesny biskup warmiński Henryk III Sorbom poświęcił ołtarz w miejscowej świątyni. W 1595 roku w parafii wprowadzony został luteranizm. Wynikało to z silnych wpływów Rady Miejskiej Elbląga. Pierwszym ewangelickim pastorem w miejscowości był Martin Bratesius.

Po zakończeniu II wojny światowej miejscowy kościół został przejęty przez katolików. Od 1946 roku jego patronem jest św. Stanisław.

Miejscowa szkoła istniała zapewne już w czasach krzyżackich, nie zachowała się jednak na jej temat żadna wzmianka. Dokładniejsze informacje dotyczące szkoły pochodzą z początku XIX wieku. Podjęto wówczas inicjatywy zmierzające do podniesienia poziomu wykształcenia wśród nauczycieli. Służył temu powołany Związek Nauczycieli Wysoczyzny Elbląskiej. W 1829 roku przebudowano budynek szkoły, a w 1875 roku został on gruntownie wyremontowany i przebudowany. W 1909 roku otwarto nową szkołę. Po 1945 roku budynek był wykorzystywany przez pewien czas na potrzeby miejscowego przedszkola.

W wyniku rozbiorów Milejewo znalazło się z granicach państwa pruskiego. 12 czerwca 1812 roku przez miejscowość przeszły wojska francuskie z cesarzem Napoleonem Bonaparte na czele. W 1826 roku w miejscowości znajdował się posterunek poczty konnej. W 1871 roku rozpoczęła swą działalność agentura pocztowa. 14 lipca 1889 roku Milejewo świętował 500-lecie poświęcenia miejscowej świątyni. Rok później mieszkańcy otrzymali możliwość korzystania z połączenia telefonicznego.

W 1925 roku miejscowość była zamieszkana przez 818 osób. W 1926 roku w trakcie prac przy budowie drogi Milejewo – Ogrodniki robotnicy natknęli się na niezwykłe znalezisko – odkopali kieł mamuta.

Po 1945 roku przez jakiś czas miejscowość występowała pod nazwą Jurandowo (lata 1946–1947).

W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ośrodek zdrowia.

Edukacja

• Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Milejewie
• Gimnazjum im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Milejewie
• Przedszkole w Milejewie

Gospodarka

W Milejewie działa firma konsultingowa, spółka meblowa KAM, bank, zakład przetwórstwa mleka i wyrobu serów, Przedsiębiorstwo Produkcyjno–Usługowe "METALMOR" Sp.j., stacja benzynowa.

Kultura

• Gminna Biblioteka Publiczna w Milejewie
• Stowarzyszenie dla Milejewa "Pogezania"
• Towarzystwo na rzecz Rozwoju Gminy Milejewo

Sport

• Gminny Klub Sportowy POGEZANIA Milejewo

Zabytki

• kościół pw. św. Stanisława – kościół z połowy XIV wieku; skromny XIV-wieczny portal gotycki, zachował się barokowy ołtarz główny i prospekt organowy z 1734 roku. Z czasów średniowiecznych pochodzi granitowa kropielnica i XIV-wieczny dzwon.

Bibliografia

Gajewski Wojciech, Od Trunz do Milejewa, Tygiel, 2003, nr 4.
Hochleitner Janusz, Milejewo w perspektywie etnografii historycznej, Tygiel, 2003, nr 4.
Baza Informacji Lokalnej] [05.05.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Milejewo [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Gminna Biblioteka Publiczna w Milejewie [05.05.2014]
Historia Wyżyny Elbląskiej, historia-wyzynaelblaska.pl [05.05.2014]