Jan Gancewski

Jan Gancewski
dr hab. prof. UWM Jan Gancewski, źródło:Instytut Historii i Stosunków-Międzynarodowych UWM, 01.07.2014.
Data i miejsce urodzenia	1964 r. Mrągowo
Zawód	historyk

Jan Gancewski (ur. w 1964 r. w Mrągowie) – polski historyk, mediewista, badacz historii zakonu krzyżackiego w Prusach i historii regionalnej, prof. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Jan Gancewski magisterskie studia historyczne ukończył w 1989 r. na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie historia uzyskał w 1997 r. Pracę doktorską pt. Rola zamków krzyżackich w ziemi chełmińskiej od połowy XIV w. do 1454 r. obronił na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu pod kierunkiem prof. Z.H. Nowaka. Tytuł doktora habilitowanego otrzymał 26 czerwca 2012 r. Temat rozprawy habilitacyjnej brzmiał: Folwarki na terenie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach Krzyżackich w latach 1466-1525.

Praca

Jan Gancewski zawodowo związany jest z Zakładem Historii Krajów Nadbałtyckich Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jest także koordynatorem programu Erasmus i studenckich wymian zagranicznych na Wydziale Humanistycznym UWM.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Jan Gancewski pełni funkcję przewodniczącego Koła Polskiego Towarzystwa Historycznego w Mrągowie, wiceprezesa Oddziału Olsztyńskiego PTH oraz kanclerza Towarzystwa Naukowego "Pruthenia". Jest także członkiem Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz polsko-niemieckiej grupy dyskusyjnej ds. wydawnictw źródłowych w Berlinie i Toruniu. Od 1999 r. zajmuje stanowisko redaktora naczelnego Mrągowskich Studiów Humanistycznych, poświęconych historii i literaturze m.in. na Mazurach.
W 2003 r. otrzymał stypendium UWM na pobyt i kwerendę naukową w Max-Planck-Institut für Geschichte w Getyndze. W 2006 r. został stypendystą Herder-Institut w Marburgu. W 2011 r. mianowano go na przewodniczącego Rady Naukowej Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku. Jest również sekretarzem czasopisma naukowego ukazującego się w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych UWM - Echa Przeszłości.

Najważniejsze publikacje

• Zamek krzyżacki w Brodnicy 1298-1479. Przyczynek do dziejów gospodarczo-politycznych państwa zakonnego w Prusach, Komunikaty Mazursko–Warmińskie, z. 4, 1995, s. 335-341.

• Lokacja i ustrój Mrągowa, Mrągowskie Studia Humanistyczne (MSH), t. 1, 1999, s. 8-12.

• Znaczenie gospodarcze przedzamczy krzyżackich do wojny trzynastoletniej, Echa przeszłości, UWM Olsztyn, t. I, 2000, s. 27-39.

• Przemiany gospodarcze w południowo-wschodniej części państwa krzyżackiego – źródła i stan badań, Komunikaty Mazursko–Warmińskie, z. 2, 2000, s. 177-186.

• Zmiany w gospodarce krzyżackiej i jej zarządzaniu po II pokoju toruńskim – główne problemy i kierunki badawcze, MSH, t. 2, 2000, s. 106-112.

• Kilka uwag o wydawnictwach źródłowych do dziejów zakonu krzyżackiego z XIX i początku XX wieku, [w:] W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie urodzin, pod red. Zb. Karpusa,. N. Kasparka, L. Kuka, J. Sobczaka, Toruń-Olsztyn 2001, s. 907-912.

• Rola zamków krzyżackich w ziemi chełmińskiej od połowy XIV wieku do 1454 roku. Studia nad gospodarką, OBN Olsztyn 2001, ss.127, szkice, 2 mapy.

• Rola militarna zamków krzyżackich w Prusach w XIV i XV wieku. Wpływ gospodarki na potencjał militarny państwa krzyżackiego, w: Wojny w Prusach, pod red. W. Gieszczyńskiego, N. Kasparka, J. Maronia, Olsztyn 2004, s. 29-41.

• Einwohner der Stadt Sensburg um die Wende des 18. und 19. Jahrhunderts aufgrund der Liste der in der Stadt Sensburg angekommenen und abgegangenen Bürger von Trinitatis 1773 bis dahin 1809. (Artykuł z edycją źródłową ), Altpreussische Geschlechterkunde, Bd. 35, 2005, s. 309-320.

• Obraz Zakonu Krzyżackiego i badań nad jego fenomenem w historiografii wschodnioeuropejskiej – główne kierunki i etapy ksztaltowania, w: Ucrainica – Polonica, t. 1, Kijów-Żytmoierz 2004 r., s. 381-388.

• Zentren der Ordenswirtschaft nach dem 2. Thorner Frieden – Hauptfragen, Biuletyn Historycznej Misji Polskiej przy Max-Planck-Institut w Göttingen, Bd.2,Toruń – Getynga, 2004, s. 47-61 (wersja polska), 197-209 (wersja niemiecka).

• Zamek krzyżacki w Piszu jako ośrodek gospodarczy, Część 1. Początki zamku, osady i gospodarki. Związki gospodarcze Zakonu z ludnością ziemi piskiej oraz działalność gospodarcza zamku do wojny trzynastoletniej, Znad Pisy, T. 12, 2004, s. 44-50.

• Obraz państwa krzyżackiego, Prus i Królewca w świetle pisarstwa kronikarskiego, dotyczącego końca XV i XVI wieku. Charakterystyka form i problematyki zawartej w Aufzeichnungen des 16. Jahrhunderts zur Geschichte Preussens, w: Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym, pod red. J. Gancewskiego i A. Wałkówskiego, Olsztyn 2006 r. , s. 69 – 76.

• Ośrodki gospodarcze zakonu krzyżackiego nad granicą z Mazowszem na przełomie XV i XVI w. Struktura, produkcja, funkcjonowanie i próby reform, w: Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie, część 2, pod red. K. Grążawskiego, Materiały z sesji, Włocławskie Towarzystwo Naukowe Włocławek-Brodnica 2007, s. 135–152.

• Znaczenie gospodarcze zamku krzyżackiego w Ostródzie i jego posiadłości domenalnych w XV i XVI wieku, w: Ostróda – siedem wieków dziejów miasta. Studia, pod red. R. Sajkowskiego, Ostróda 2006, s. 47-56.

• Zamek krzyżacki w Piszu jako ośrodek gospodarczy, Część II. Od wojny trzynastoletniej do sekularyzacji, Znad Pisy, 2005, s. 30-36.

• Szczytno – zamek i jego okolice w: Powiat Szczycieński. Przeszłość, współczeność, pod red. G. Jasińskiego, Zb. Kudrzyckiego i A. Misiuka, Szczytno 2006, s. 76 – 98.

• Wsie i dobra rycerskie w rejonie szczycieńskim w średniowieczu na tle gospodarki krzyżackiej, Rocznik Mazurski, t. IX, 2005, s. 40-43.

• Próby reform wewnątrzzakonnych oraz dbałość o korporację i jej członków w Prusach Krzyżackich w świetle wizytacji i protokołów Zakonu Krzyżackiego z II połowy XV i początku XVI wieku, Echa Przeszłości, Olsztyn 2005, t. VI, s. 31- 39.

• Rozwój przestrzenny i architektoniczny Mrągowa w wiekach XIX i XX. Źródła do atlasu historycznego miast polskich – Mrągowo, MSH, t. 6-7, 2004-2005, Mrągowo 2006, s. 331-349 (Opis, katalog wraz z ikonograficznym wydawnictwem źródłowym).

• Urząd leśniczego w państwie zakonu krzyżackiego – funkcjonowanie, znaczenie dla gospodarki, Echa Przeszłości, t. X, Olsztyn 2009, s. 57-68. (wraz z A. Chęciem).

• Lidzbark Warmiński – Miasto i mieszczanie w średniowieczu, w: Historia Lidzbarka Warmińskiego, T. 1, pod red. W. Borodija i K. Mikulskiego, Lidzbark Warmiński 2008 r., s. 221-261.

• Po bitwie grunwaldzkiej – klęska czy kontynuacja w krzyżackiej gospodarce korporacyjnej? Rozważania i uwagi historyczne na tle sytuacji ogólnoeuropejskiej, w: Tradycje kulturowe i historyczne ziem pruskich. „Krajobraz grunwaldzki” w dziejach polsko – krzyżackich i polsko – niemieckich na przestrzeni wieków. Wokół mitów i rzeczywistości, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2009, s. 115-127.

• Grunwald. Przewodnik historyczny, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2010, ss. 111.

• Methodological remarks concerning historical researching upon the Monastic State of the Theutonic Knights, contained in the source: XX Hauptabteilung, [in:] Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, paricularly in: Ordensbriefarchiv, Ordens Foliaten as well as in Pergament Urkunden and Ostpreusische Folianten [w:] History-Archive Studies-Information Science, ed. K. Narojczyk, M. Świgoń, M. Wolny, Olsztyn 2010, s. 35-57.

• [Praca zbiorowa pod redakcją], Zakon krzyżacki w historii, ideologii i działaniu – symbole dziejowe, Olsztyn 2010, ss. 294.

• Wybrane aspekty gospodarcze z dziejów zakonu krzyżackiego w XV stuleciu, [w:] Zakon krzyżacki w historii, ideologii i działaniu – symbole dziejowe, pod red. J. Gancewskiego, Olsztyn 2010, s. 79-89.

• [Die gesammelte Arbeit hrsg. v.] Der Deutsche Orden in Geschichte, Ideologie und Wirkung – historische Symbole, Olsztyn 2010, ss. 294.

• Ausgewählte wirtschaftliche Aspekte in der Geschichte des Deutschen Ordens im 15. Jahrhundert, [in:] Der Deutsche Orden in Geschichte, Ideologie und Wirkung – historische Symbole, hrsg. v. J. Gancewski, Olsztyn 2010, s. 91-103.

• Grunwald 1410: proelii descriptio auctoris Joannis Dlugossi = opisanie bitwy według Jana Długosza = mušio aprašymas pagal Janą Dlugošą = popis bitvy podle Jana Długosze = Yan Dlugosqa köre urusmanin tasviri = Schlachtenbeschreibung nach Jan Długosz = a description of the battle according to Jan Długosz = description de la bataille d’apres Jan Długosz = opisanie bitvy po Ânu Dlugošu = opis bitvi za Ânom Dlugošem / [moderator doctrinae deditus Jan Gancewski ; moderator editionem ducens Anna W. Autor: Długosz, Jan (1415-1480), Olsztyn 2010, ss. 371.

Bibliografia

Instytut Historii i Stosunków-Międzynarodowych UWM, 01.07.2014.