Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach

Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach
Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Sątopy
Adres	Sątopy 31, 11-230 Bisztynek
Data powołania	25 sierpnia 1379 r.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Reszel
Kościół	Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach

Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Reszel należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Sątopach. Od 2014 r. proboszczem parafii jest ks. Jan Sztygiel.

Historia parafii

Wieś Sątopy została lokowana 2 lutego 1337 roku przez prepozyta kapituły warmińskiej Jana i wójta warmińskiego Henryka z Lutr. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska zasadźcy Prusa Santopa. Dekretem biskupa warmińskiego Hermana dochody z parafii w Sątopach przeznaczone były na utrzymanie katedry we Fromborku. Decyzja biskupa Hermana obowiązywała do 1772 roku. Obecnie istniejący kościół został wzniesiony w połowie XIV wieku z polnych kamieni i cegły. Pod koniec XV wieku parafia w Sątopach należała do archiprezbiteratu reszelskiego. W środku świątyni między innymi znajduje się rokokowa ambona z 1701 roku i ołtarz główny z 1765 roku. Stary ołtarz z roku 1515 obecnie jest przechowywany w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Kościół w Sątopach to jeden z dwóch kościołów w Polsce, mających za patrona Świętego Jodoka. Był on francuskim pustelnikiem, który żył w VII wieku i miał być nawet synem bretońskiego króla, ale odstąpił od sukcesji i wybrał drogę kapłaństwa. Święty Jodok od samego początku był patronem parafii, a jego kult na te ziemie przywieźli przybywający tu osadnicy.

Kościół św. Jodoka w Sątopach, fot. Mieczysław Kalski

Z historią parafii wiąże się również postać ks. Franciszka Ludwiga — jednego z warmińskich męczenników, których proces beatyfikacyjny toczy się w Rzymie. W 1945 roku został on zastrzelony przez sowieckiego żołnierza. Jego grób znajduje się na przykościelnym cmentarzu. Armia radziecka dokonała także wielu zniszczeń w kościele. Przybyły tu w 1954 roku ks. Edward Puszkiel miał wiele pracy z wymagającą remontu świątynią. Jednak jeszcze więcej uwagi musiał on poświęcić budowie współnoty parafialnej, z ludzi przybyłych tu z różnych krańców Polski, różniących się kulturą i zwyczajami. Właśnie dlatego w 1963 roku, dla religijnego ożywienia młodzieży ks. Puszkiel zwrócił się z prośbą do kard. Stefana Wyszyńskiego o ustanowienie św. Marii Goretti drugą patronką parafii. W połowie XIX wieku do miejscowej parafii należały wsie: Koprzywnik, Nisko, Świdrówka, Tarniny, Wojkowo. Na terenie parafii znajduja się dwie kaplice z lat 90-tych w Troksach i Wojkowie. W roku 2012 parafia liczyła około 1400 osób. Proboszcz parafii Jan Sztygiel obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie.

Wnętrze kościoła , autor: Adam Kliczek, http://zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0), źródło: Wikimedia Commons [29.10.2014]

Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii z roku 1515, źródło: Muzeum Warmii i Mazur [13.10.2014]

Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii z roku 1515, źródło: Muzeum Warmii i Mazur [13.10.2014]

Kościół św. Jodoka w Sątopach, fot. Mieczysław Kalski

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Arnold Gelren (od 1379)
• Henryk Heilsberg (od 1382)
• Henryk Vogelsang
• Jan Wartenberg (od 1460)
• Fabian Ermmerich (od 1515)
• Bartłomiej Werner (od 1560)
• Michał Arnoldi (od 1565)
• Joachim Bernardini (od 1568)
• Leonard Eberhard (od 1593)
• Jerzy Dromler (od 1599)
• Jan Schmidt (od 1615)
• Jan Knefelt (od 1622)
• Jan Henryk Hatten (od 1643)
• Jerzy Hogaus (od 1644)
• Jan Grunenberg (od 1646)
• Mateusz Hermann (1655)
• Jan Baptista Nycz (od 1655)
• Jakub Jan Schröter (od 1671)
• Ignacy Albert Bluhm (od 1698)
• Ignacy Albert Fusius (od 1721)
• Józef Franciszek Schröter (od 1722)
• Aleksander Ossoliński (od 1736)
• Michał Antoni Erdtmanski (od 1756)
• Walenty Antoni Jux (od 1757)
• Piotr Paweł Poschmann (od 1772)
• Piotr Paweł Filitz (od 1788)
• Albert Bludau (od 1817)
• Filip Antoni Titz (od 1826)
• Michał Maschlewski (od 1831)
• Jan Schwark (od 1857)
• Jan Wobbe (od 1886)
• Ferdynand Schulz (od 1895)
• Józef Kuhn (od 1896)
• Piotr Fox (od 1899)
• Antoni Werner (od 1900)
• Jan Marquardt (1914)
• Paweł Dobrzyński (od 1914)
• Józef Keuchel (od 1917)
• Karl Gehrmann (od 1926)
• Wilhelm Thater (od 1933)
• Franciszek Ludwig (od 1937)
• Alojzy Wieczorek (1946–1947)
• Jerzy Żamejć (1947–1951)
• Ewaryst Grizer (1954)
• Edward Puszkiel (1954–1966)
• Eugeniusz Bukowski (1966–1991)
• Władysław Szmul (1991–1993)
• Józef Leonowicz (1993–2001)
• Antoni Wójtowicz (2001–2004)
• Leonard Klimek (2004–2014)
• Jan Sztygiel (od 2014)

Filie parafii

• kaplica w Troksach
• kaplica w Wojkowie

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. św. Jodoka w Sątopach
Św. Jodok i jego ołtarz z Sątop na Warmii

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Ziemia skropiona krwią męczennika. Posłaniec Warmiński] [6.10.2014]
Sątopy Wikipedia [13.10.2014]