Anglity

Anglity
Dwór w Anglitach. Źródło: www.eksploratorzy.com.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Pasłęk
Liczba ludności (2010)	50
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Anglity
Położenie na mapie Polski Anglity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Anglity (niem. Angnitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 r. liczyła 50 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefan Czerniak.

Aglity

Dwór w Anglitach przed rokiem 1945.
Źródło: www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu

 

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 6 km na wschód od Pasłęka, w pobliżu Kopiny, przy drodze wojewódzkiej nr 513.

Dzieje miejscowości

Wieś została prawdopodobnie założona na obszarze dawnej pruskiej osady. 8 kwietnia 1335 r. wielki mistrz krzyżacki Luter z Brunszwiku wystawił dokument lokacyjny. W 1448 r. Anglity należały do komornictwa w Burdajnach.

W 1539 r. dobra należały do Andreasa von Wilmsdorfa, a wieś podlegała parafii w Pasłęku. W 1652 r. nowym właścicielem został Conrad von Wallenreiss. Wiadomo również, że ponad 100 lat później, w 1785 r., Anglity były folwarkiem szlacheckim, w którym gospodarzył von Rekowski. Na początku XIX stulecia dobra przeszły na własność barona Ludwika Hermanna von Schroettera, starosty powiatu pasłęckiego w latach 1846–1876. W 1875 r. Anglity były zamieszkane przez 102 osoby.

Od 1876 do 1945 roku dobra anglickie należały do rodu von Minnigerode. Jego założycielem w Prusach był baron Wilhelm von Minnigerode, który ożenił się w 1864 r. z Amelie, córką starosty Schroettera.

W 1909 r. Anglity wraz z Golbitami i Warnikajmami obejmowały obszar 397 ha. W 1931 r. wieś była zamieszkana przez 319 osób (311 ewangelików i 7 katolików). Osiem lat później w miejscowości żyło 277 mieszkańców; w tym okresie właścicielem Anglit był doktor praw August Friedrich baron von Minnigerode przebywający na stałe w Berlinie. Dzierżawcą majątku był Ernst Schumacher.

Po zajęciu wsi przez żołnierzy Armii Czerwonej większość niemieckich mieszkańców Anglit skierowano do prac na rzecz oddziałów sowieckich kwaterujących w południowej części powiatu morąskiego. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w październiku 1946 r. W tym czasie miejscowość zwano jeszcze Jurandowem – nazwę Anglity wprowadzono w roku 1948. Nowi mieszkańcy pochodzili z Wileńszczyzny, część z nich stanowili przymusowo wysiedleni w ramach Akcji "Wisła". Dwór i budynki mieszkalne we wsi zachowały się w nienaruszonym stanie. W budynku poniemieckiej szkoły urządzono świetlicę. Dzieci uczęszczały do szkoły w Łuksztach i Stegnach.

Zabytki

• pozostałości parku dworskiego
• dwór w Anglitach z drugiej poł. XVIII w., którego część stanowi własność prywatną
• budynek poniemieckiej szkoły obecnie przekształcony w prywatne mieszkania
• zdewastowany stary cmentarz ewangelicki

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS[05.03.2014]
Słodownik Lech, Anglity, "Głos Pasłęka"] [05.03.2014]