Natura 2000 Dolina Drwęcy

Obszar Natura 2000 Dolina Drwęcy
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280001
Powierzchnia	12515,0 ha
Status obszaru	Obszar o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW), korekta granic zgłoszona do Komisji Europejskiej (KE).
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Dolina Drwęcy
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Dolina Drwęcy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Dolina Drwęcy – obszar o znaczeniu dla Wspólnoty (OZW).

Ogólny opis obszaru

Obszar położony jest na terenie dwóch województw: kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. W województwie warmińsko-mazurskim znajduje się w obrębie powiatów: iławskiego, nowomiejskiego, olsztyńskiego i ostródzkiego. Tu zajmuje powierzchnię 9651,9 ha. Obszar obejmuje rzekę Drwęcę wraz z dopływami. Całkowita powierzchnia zlewni rzeki wynosi 5693 km², w tym na terenie województwa warmińsko-mazurskiego 3000 km². Długość rzeki wynosi 207,2 km (w tym na terenie województwa warmińsko-mazurskiego 90,4 km). Dopływy ujęte w granicach Ostoi Dolina Drwęcy to: Grabiczek - 19,5 km; Dylewka - 14,9 km; Poburzanka - 3,5 km; Gizela - 9,5 km; Iławka - 7,6 km; Wólka - 6,6 km; Wel - 14,6 km.

SOOS Dolina Drwęcy obejmuje mezoregiony: Dolinę Drwęcy, Garb Lubawski i Pojezierze Brodnickie. Dominujące formy rzeźby terenu to faliste moreny denne, ciągi moren czołowych, równiny sandrowe oraz rynny polodowcowe. Teren urozmaicony jest przez obniżenia dochodzące do 40 m głębokości, wypełnione wodami jezior i torfowisk.

Walory przyrodnicze

Dolina Drwęcy stanowi jedną z głównych osi ekologicznych kraju posiadających znaczenie europejskie. Kształt ostoi sprzyja zachowaniu tras migracji i rozprzestrzeniania się wielu gatunków fauny i flory. Jest to korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. Stwierdzono tu występowanie 22 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Rzeka Drwęca i jej dorzecze objęte jest krajowym programem restytucji ryb wędrownych, zaś rzeka Wel jest wymieniana jako jeden z głównych cieków dorzecza Drwęcy o walorach kwalifikujących ją jako podstawowe tarlisko anadromicznych ryb wędrownych i siedlisko ryb prądolubnych.

Na obszarze występują cenne siedliska rzadkich i chronionych gatunków zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym. Odnotowano tu 27 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, takich jak: minóg strumieniowy, jesiotr bałtycki, łosoś, boleń, różanka, koza, piskorz, głowacz białopłetwy.

Na obszarze znajduje się również duża mozaika siedlisk związanych z doliną rzeczną. Są to: nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników, niżowe, nadrzeczne zbiorowiska okrajkowe, starorzecza, świeże niżowe łąki użytkowane ekstensywnie i łęg olszowo-jesionowy. Ponadto występują tu siedliska związane z krajobrazem pojeziernym, mające wpływ na warunki hydrologiczne (głównie retencyjne) i mikroklimatyczne obszaru: brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea, naturalne dystroficzne zbiorniki wodne, naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nymphaeion, Potamion, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, torfowiska wysokie zdegradowane, zdolne do naturalnej regeneracji, torfowiska przejściowe i trzęsawiska oraz siedliska marginalne, to jest wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi.

Cel ochrony

Podstawowym celem jest:

• ochrona warunków trwania populacji gatunków ryb i minogów pierwotnie występujących w rzece Drwęcy i dopływach, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków wędrownych: łososia, troci i certy oraz jesiotra bałtyckiego i minoga rzecznego
• utrzymanie funkcji korytarza ekologicznego między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim wraz z zachowaniem pełnej różnorodności występujących tam siedlisk

Istniejące formy ochrony

Rezerwaty przyrody:

• Rezerwat Jezioro Czarne (9,3 ha)
• Rezerwat Rzeka Drwęca (1888,3 ha)

Parki Krajobrazowe:

• Brodnicki Park Krajobrazowy (16 685,0 ha)
• Welski Park Krajobrazowy (20 300,0 ha)
• Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich (7151,2 ha)

Obszary Chronionego Krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Drwęcy (17 472,4 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Drwęcy (56 848,0 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Górnej Drwęcy (8039,5 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Wel (5254,1 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego (30 140,8 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Iławskiego (13031,7 ha)

Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 (OSOP):

• Natura 2000 Bagienna Dolina Drwęcy (3366,1 ha)
• Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły (33 559,0 ha)
• Natura 2000 Lasy Iławskie (25 472,1 ha).

Zobacz też

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.02.2015]
Instytut na rzecz Ekorozwoju [20.02.2015]

Bibliografia

Grzybowski M., Dziedzic J., Dynowski P., Wziątek B.: Dolina Drwęcy. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn 2009, s. 128-132.

Piskorz (Misgurnus fossilis).
Fot. Harka, Akos. Źródło: Commons Wikimedia