Pochylnia w Buczyńcu

Pochylnia w Buczyńcu – pochylnia w Buczyńcu na Kanale Elbląskim, datowana na lata 1844-1860, powiat elbląski, gmina Rychliki.

Maszynownia pochylni w Buczyńcu. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Filar kół linowych. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Pomnik ku czci Georgowi Jacobowi Steenke. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Statki na pochylni. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Pochylnia Buczyniec na Kanale Elbląskim – nazwa pochylni pochodzi od nazwy miejscowości leżącej na zachód od powstałego szlaku wodnego, pochodzącej od rzeczownika "Buche" – buk. Budowa Kanału Elbląskiego w latach 1844-1860 miała istotne znaczenie dla wsi, mimo pewnego oddalenia od obiektów pochylni. Powstał tu duży plac wyładunkowy i przystań, zbudowano mieszkania dla dwóch rodzin robotników kanałowych, zaczęła rozwijać się turystyka. Pochylnia stała się szybko ulubionym miejsce wycieczek mieszkańców okolic, włącznie z Elblągiem i Pasłękiem. W tym celu zsynchronizowano nawet rozkład jazdy pociągów i statków (w sezonie). 28 kwietnia 1934 r. władze miejskie oddały do użytku schronisko młodzieżowe i noclegownię dla żeglarzy. Z uwagi na potrzeby ruchu turystycznego obiekt przekazano w prywatne ręce i w ten sposób powstała tu gospoda, kierowana przez małżeństwo Emila i Gretę Steffen.

Opis

Pochylnia Buczyniec jest pierwszą pochylnią od strony Pojezierza Iławskiego. Jest to zespół budowli hydrotechnicznych i urządzeń mechanicznych, służących do przeciągania jednostek pływających z dolnego stanowiska kanału na górne, i odwrotnie. Choć urządzenia i sposób jej działania są podobne do pochylni w Kątach, Oleśnicy, Jeleniach i Całunach, to są elementy, które ją wyróżniają.

W ramach Muzeum Kanału Elbląskiego można zwiedzić maszynownię pochylni z kołem wodnym i zobaczyć z bliska, jak działają poszczególne elementy. Jest tu również obelisk upamiętniający twórcę Kanału Elbląskiego, inż. Georga Jacoba Steenke. W skład elementów technicznych pochylni wchodzą: platformy jezdne po szynach do przeciągania jednostek pływających, rurociąg stalowy doprowadzający wodę na koło wodne, kanał obiegowy, obwałowania kanału żeglugowego, filar kół linowych na górnym stanowisku, filar kół linowych na dolnym stanowisku.

Długość pochylni w Buczyńcu wynosi 550 m, zaś pokonywana różnica poziomu wysokości wynosi 21,5 m. Od północnej strony kanału, za pochylnią, znajduje się przystań Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej, gdzie statki cumują tu burtami obok siebie. Za przystanią statków jest długi odcinek umocnionego, betonowego nabrzeża, gdzie mogą zacumować jachty i łodzie. Wokół pochylni roztaczają się zróżnicowane wiekiem lasy bukowe. Szczególnie piękne przykłady tych drzew rosną w pobliżu obelisku, poświęconego pomysłodawcy kanału. Ten walor czyni, że miejscowa pochylnia uznawana jest za najpiękniejszą.

Ciekawostki

Statki przewożące turystów na odcinku Elbląg-Buczyniec-Elbląg noszą nazwy ptaków, dlatego też nazywa się je "ptasią flotą". Wyjątkiem jest statek kursujący z Elbląga do Ostródy o nazwie "Ostróda".

Bibliografia

Bałdowski Jan, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna. Przewodnik, Warszawa 1997.
Koziak Mariusz, Mazury i Warmia, Warszawa 2002.
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po Krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2010.
Warmia i Mazury. Przewodnik, Warszawa 1993.