Rumian

Rumian
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Rybno
Liczba ludności (2010)	327
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rumian
Położenie na mapie Polski Rumian
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rumian (niem. Rumian) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku liczyła 327 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Świniarska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad Strugą Rumiańską, na północny zachód od jeziora Rumian, 4 km na północ od Rybna, w pobliżu granicy z powiatami nowomiejskim i iławskim.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na terenie dóbr należących do biskupa chełmińskiego. Po raz pierwszy pojawiła się w źródłach z 1303 roku jako Romna, a w 1341 roku jako Roman; od połowy XVI wieku utrwaliła się forma Rumian. Pierwszą niewielką kapliczkę wybudowano tu w XVI wieku, a nieco później drewniany kościół i założono parafię. Na początku XVII wieku Rumian obejmował 60 łanów ziemi, znajdowała się tu karczma oraz młyn wodny. Według danych z 1706 roku do tutejszego proboszcza należało sześć łanów ziemi, posiadał on również cztery woły, cztery krowy, jałówkę, cztery konie robocze i dwa zaprzęgowe, sześć owiec, jedenaście owiec, dziewięć jagniąt, cztery świnie oraz drób. Szkołę założono zapewne wraz z parafią. Na początku XVIII wieku uczęszczało do niej 30 dzieci, a nauczycielem był organista. Na miejscu zniszczonego drewnianego kościoła w 1714 roku wzniesiono nową - również drewnianą - świątynię w stylu barokowym.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład powiatu lubawskiego. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W połowie lat 50. Rumian był krótko siedzibą gromady.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1858 r. – 356 osób

• 1868 r. – 411 osób

• 1885 r. – 485 osób

• 1905 r. – 525 osób

• 1910 r. – 519 osób

Szkolnictwo

• szkoła podstawowa

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

• kościół pw. św. Barbary z 1714 roku, drewniany, na kamiennym cokole
• budynek plebanii z początku XX wieku oraz zabytkowa kostnica i przykościelny cmentarz
• budynek szkoły z końca XIX wieku
• młyn z 1940 roku, obecnie nieczynny

Turystyka

• szlak pieszy lub rowerowy – przebieg trasy: Rybno – Rumian – jezioro Rumian – Nowa Wieś Ostródzka – Szczupliny – Kolonia Rybno – Rybno; trasa leży w całości w obrębie Welskiego Parku Krajobrazowego

Ludzie związani z miejscowością

• Edmund Ligman (ur. 1960) – samorządowiec, wójt gminy Rybno, nauczyciel w szkole podstawowej w Rumianie
• w miejscowym kościele został pochowany Mateusz Truszczyński (1794–1862) – duchowny katolicki, proboszcz parafii w Zwiniarzu

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego, tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Westpreussen.de [12.11.2013]