Rostki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Pole-obowiązkowe | |zdjęcie = Pole-obowiązkowe | ||
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Rostki''' (niem. ''Rostken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Rostki''' (niem. ''Rostken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś otrzymała przywilej w 1484 roku, gdy [[dobra służebne]] o powierzchni 40 łanów na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] nadano tu niejakiemu Maciejowi. Osada istniała już jednak wcześniej pod nazwą Bartosze, pochodzącą pod poprzedniego właściciela. W późniejszym czasie Rostki znacznie się powiększyły. W 1519 roku Maciej Rostek otrzymał dodatkowe 4 łany, inni mieszkańcy natomiast uzyskali 7 łanów w 1536 roku oraz łącznie około 6 łanów i zezwolenie na założenie karczmy w 1555 roku. W XV wieku wieś występowała początkowo w dalszym ciągu pod nazwą Bartosze (Bartuschen), natomiast później utrwaliła się nazwa Rostki (Rostken). W wyniku wielkiej [[ | + | Wieś otrzymała przywilej w 1484 roku, gdy [[dobra służebne]] o powierzchni 40 łanów na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] nadano tu niejakiemu Maciejowi. Osada istniała już jednak wcześniej pod nazwą Bartosze, pochodzącą pod poprzedniego właściciela. W późniejszym czasie Rostki znacznie się powiększyły. W 1519 roku Maciej Rostek otrzymał dodatkowe 4 łany, inni mieszkańcy natomiast uzyskali 7 łanów w 1536 roku oraz łącznie około 6 łanów i zezwolenie na założenie karczmy w 1555 roku. W XV wieku wieś występowała początkowo w dalszym ciągu pod nazwą Bartosze (Bartuschen), natomiast później utrwaliła się nazwa Rostki (Rostken). W wyniku wielkiej [[Epidemia dżumy 1709-1711|epidemii dżumy]], która dotarła do wsi w sierpniu 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 87 mieszkańców). |
| − | + | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się kształceniem 78 dzieci. Szkoła w Rostkach została ponownie uruchomiona już w 1945 roku, pracował w niej wówczas jeden nauczyciel. | |
| − | W pierwszej połowie XX wieku we wsi działały dwie gospody: H. Machta i Szczesnego. Wiadomo również o znajdującym się tu [[wiatrak typu holenderskiego|wiatraku drewnianym typu holenderskiego]], który jeszcze po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] ciągle działał; później uległ zniszczeniu. | + | W pierwszej połowie XX wieku we wsi działały dwie gospody: H. Machta i Szczesnego. Wiadomo również o znajdującym się tu [[wiatrak typu holenderskiego|wiatraku drewnianym typu holenderskiego]], który jeszcze po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] ciągle działał; później uległ zniszczeniu. |
| − | Przed II wojną światową powstało w Rostkach duże [[lotnisko Luftwaffe]]. Po wojnie, w wyniku powiększenia obszaru [[ | + | Przed II wojną światową powstało w Rostkach duże [[lotnisko Luftwaffe]]. Po wojnie, w wyniku powiększenia obszaru [[Poligon w Orzyszu|poligonu orzyskiego]], większa część lotniska znalazła się na terenie zamkniętym. |
W 1945 roku w Rostkach powstał jeden z pierwszych posterunków [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]] w powiecie piskim (pozostałe to Pisz, [[Drygały]], [[Kumielsk]] i [[Kożuchy]]). Po II wojnie światowej we wsi znajdował się sklep [[Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Osadnik” |Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Osadnik”]] z Piszu, przekazany w 1948 roku [[Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa „Rolnik”| Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”]]. | W 1945 roku w Rostkach powstał jeden z pierwszych posterunków [[Milicja Obywatelska|Milicji Obywatelskiej]] w powiecie piskim (pozostałe to Pisz, [[Drygały]], [[Kumielsk]] i [[Kożuchy]]). Po II wojnie światowej we wsi znajdował się sklep [[Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Osadnik” |Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Osadnik”]] z Piszu, przekazany w 1948 roku [[Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa „Rolnik”| Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”]]. | ||
| Linia 71: | Linia 71: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Trzy | + | *Trzy domy murowane z początku XX wieku (nr 12, 18, 38) |
*Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane | *Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane | ||
| − | *Dawny [[cmentarz ewangelicki]] z pierwszej połowy XIX wieku | + | *Dawny [[Cmentarz ewangelicki w Rostkach |cmentarz ewangelicki]] z pierwszej połowy XIX wieku |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 97: | Linia 97: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | [[ | ||
Wersja z 10:48, 20 sie 2014
| Rostki | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 243 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rostki | |
| Położenie na mapie Polski  Rostki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rostki (niem. Rostken) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, między jeziorami Roś i Kocioł, około 14 km na północny wschód od Pisza.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej w 1484 roku, gdy dobra służebne o powierzchni 40 łanów na prawie magdeburskim nadano tu niejakiemu Maciejowi. Osada istniała już jednak wcześniej pod nazwą Bartosze, pochodzącą pod poprzedniego właściciela. W późniejszym czasie Rostki znacznie się powiększyły. W 1519 roku Maciej Rostek otrzymał dodatkowe 4 łany, inni mieszkańcy natomiast uzyskali 7 łanów w 1536 roku oraz łącznie około 6 łanów i zezwolenie na założenie karczmy w 1555 roku. W XV wieku wieś występowała początkowo w dalszym ciągu pod nazwą Bartosze (Bartuschen), natomiast później utrwaliła się nazwa Rostki (Rostken). W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi w sierpniu 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 87 mieszkańców).
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się kształceniem 78 dzieci. Szkoła w Rostkach została ponownie uruchomiona już w 1945 roku, pracował w niej wówczas jeden nauczyciel.
W pierwszej połowie XX wieku we wsi działały dwie gospody: H. Machta i Szczesnego. Wiadomo również o znajdującym się tu wiatraku drewnianym typu holenderskiego, który jeszcze po II wojnie światowej ciągle działał; później uległ zniszczeniu.
Przed II wojną światową powstało w Rostkach duże lotnisko Luftwaffe. Po wojnie, w wyniku powiększenia obszaru poligonu orzyskiego, większa część lotniska znalazła się na terenie zamkniętym.
W 1945 roku w Rostkach powstał jeden z pierwszych posterunków Milicji Obywatelskiej w powiecie piskim (pozostałe to Pisz, Drygały, Kumielsk i Kożuchy). Po II wojnie światowej we wsi znajdował się sklep Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Osadnik” z Piszu, przekazany w 1948 roku Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Hanna Modzelewska[1].
Liczba mieszkańców wsi Rostki w poszczególnych okresach:
1857 – 332 osoby
1864 – 318 osób
1867 – 350 osób
1933 – 439 osób
1939 – 375 osób
1988 – 253 osoby
Zabytki:
- Trzy domy murowane z początku XX wieku (nr 12, 18, 38)
- Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
- Dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XIX wieku
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
- Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, s. 9-25.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 15.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 15.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 15.09.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ Źródło: http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]
