Zbór pomennonicki w Rozgarcie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ciekawostki) |
|||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
[[Plik:roz5.jpg|right|thumb|300px|Zbór pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]][[Plik:roz3.jpg|right|thumb|300px|Wnętrze zboru pomennonickiego w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:roz5.jpg|right|thumb|300px|Zbór pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]][[Plik:roz3.jpg|right|thumb|300px|Wnętrze zboru pomennonickiego w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | [[Rozgart]] - wieś położona na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]], w [[ | + | [[Rozgart]] - wieś położona na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]], w [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)|gminie Gronowo Elbląskie]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
[[Plik:roz2.jpg|left|thumb|300px|Zbór pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:roz2.jpg|left|thumb|300px|Zbór pomennonicki w Rozgarcie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[ | + | Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[Zbór mennonicki w Jeziorze|zboru mennonickiego w Jeziorze]]. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, [[Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Rozgarcie|katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | *Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także | + | *Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne. |
*Obok kościoła znajduje się [[Cmentarz mennonicki w Rozgarcie |dawny cmentarz mennonicki]]. | *Obok kościoła znajduje się [[Cmentarz mennonicki w Rozgarcie |dawny cmentarz mennonicki]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994. | Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | |
| − | + | [[Kategoria: Powiat elbląski]] | |
| + | [[Kategoria: Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Kościoły i kaplice]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918]] | ||
Wersja z 08:20, 31 sie 2014
| Zbór pomennonicki w Rozgarcie | |
| | |
| typ obiektu: | kościół |
| datacja: | 1890 |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Gronowo Elbląskie |
| miejscowość: | Rozgart |
Zbór pomennonicki w Rozgarcie
Spis treści
Położenie
Rozgart - wieś położona na Żuławach Elbląskich, w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.
Opis
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do zboru mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła.
Ciekawostki
- Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.
- Obok kościoła znajduje się dawny cmentarz mennonicki.
Bibliografia
Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994.
