Ruszkowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Ruszkowa |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Ruszkowo''' (niem. ''Reuchswerder'') – | + | ''' Ruszkowo''' (niem. ''Reuchswerder'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Działdowo (gmina wiejska)|gminie Działdowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do województwa ciechanowskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 762 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Henryk Mazur]]<ref>[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92/ Strona Urzędu Gminy Działdowo] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką [[Rzeka Szkotówka|Szkotówką]], 17 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]], na wschód od drogi wojewódzkiej nr 542, w pobliżu granicy z [[Powiat ostródzki|powiatem ostródzkim]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], na obszarze ogromnych dóbr nadanych w 1321 roku Piotrowi z [[Leszcza]] i towarzyszom (zob. [[Wilamowo (gmina Działdowo)|Wilamowo]]). Istniała już przed 1399 rokiem. Z kolei w 1433 roku Aleksander z [[Rogóż |Rogóża]] otrzymał od Zakonu 30 łanów w Ruszkowie oraz 10 łanów w [[Lewałd Wielki|Lewałdzie Wielkim]] na [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], na obszarze ogromnych dóbr nadanych w 1321 roku Piotrowi z [[Leszcz| Leszcza]] i towarzyszom (zob. [[Wilamowo (gmina Działdowo)|Wilamowo]]). Istniała już przed 1399 rokiem. Z kolei w 1433 roku Aleksander z [[Rogóż |Rogóża]] otrzymał od Zakonu Krzyżackiego 30 łanów w Ruszkowie oraz 10 łanów w [[Lewałd Wielki|Lewałdzie Wielkim]] na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. W XVII wieku wieś zamieszkiwali Polacy; dzierżawili ją m.in. Rywoccy. Pod koniec XIX wieku majątek szlachecki w Ruszkowie obejmował 654 hektary i należał do większych na Działdowszczyźnie. |
| − | Ruszkowo po zakończeniu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] nie zostało włączone do | + | Ruszkowo po zakończeniu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] nie zostało włączone do Rzeczypospolitej Polskiej i pozostało w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] do 1957 roku wchodziło w skład powiatu ostródzkiego, następnie było siedzibą [[Gromada Ruszkowo|gromady]] w granicach powiatu działdowskiego. W tym okresie działało we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. W Ruszkowie funkcjonowała klubokawiarnia, a na początku lat 60. w czynie społecznym uruchomiono wiejski dom kultury. |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1857 r. – 149 osób | |
| − | 1939 | + | *1933 r. – 232 osoby |
| − | + | ||
| + | *1939 r. – 216 osób | ||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| − | We wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie Filia w Ruszkowie |biblioteka publiczna, będąca filią | + | We wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie Filia w Ruszkowie |biblioteka publiczna]], będąca filią [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie |Gminnej Biblioteki Publicznej w Burkacie]], a także świetlica wiejska, w której odbywa się m.in. [[lkwim:Gminny Festiwal Artystyczny Dzieci i Młodzieży „Wesoła Nutka” w Działdowie |Gminny Festiwal Artystyczny Dzieci i Młodzieży „Wesoła Nutka”]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
| − | Funkcjonuje tutaj [[Szkoła | + | Funkcjonuje tutaj [[Szkoła podstawowa w Ruszkowie |szkoła podstawowa]]. |
<br/> | <br/> | ||
==Religia== | ==Religia== | ||
| − | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. św. Józefa w Ruszkowie |parafii rzymskokatolickiej | + | We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. św. Józefa w Ruszkowie |parafii rzymskokatolickiej]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Ruszkowie| | + | *[[Dwór w Ruszkowie|zespół podworski]]: dwór z drugiej połowy XIX wieku, dwa budynki gospodarcze (murowane), budynek warsztatów mechanicznych i garaży (wzniesiony na miejscu stajni, wozowni i spichlerza), stodoła (drewniana na podmurówce), rządcówka (dom mieszkalny, murowany), gorzelnia (murowana, obecnie magazyny i biura) |
| − | * | + | *park podworski - pozostałość dawnego parku dworskiego z drugiej połowy XIX wieku; drzewostan (głównie lipy i klony) w wieku 70–200 lat |
| − | * | + | *czworaki – trzy budynki z pierwszej ćwierci XX wieku, murowane z czerwonej cegły |
| − | *[[Kościół pw. św. Józefa w Ruszkowie| | + | *[[Kościół pw. św. Józefa w Ruszkowie|kościół]] z XIX wieku, murowany z kamienia polnego, z drewnianą wieżą, dach kryty dachówką ceramiczną |
| − | * | + | *budynek szkoły z początku XX wieku, murowany, dach kryty dachówką ceramiczną |
| − | * | + | *dom mieszkalny z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły i kamienia |
| − | * | + | *cmentarz rzymskokatolicki, dawny cmentarz ewangelicki; obecnie własność parafii ewangelicko–augsburskiej |
| − | |||
==Ludzie związani z miejscowością== | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
*[[lkwim:Jan Paszulewicz|Jan Paszulewicz]] (ur. 1950) – ksiądz, pisarz, działacz społeczny, wieloletni proboszcz parafii w Ruszkowie. | *[[lkwim:Jan Paszulewicz|Jan Paszulewicz]] (ur. 1950) – ksiądz, pisarz, działacz społeczny, wieloletni proboszcz parafii w Ruszkowie. | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | #''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | # | + | #[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=102| Strona Urzędu Gminy Działdowo] [12.11.2013]] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 10:23, 10 lis 2014
| Ruszkowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Działdowo |
| Liczba ludności (2010) | 762 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ruszkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Ruszkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ruszkowo (niem. Reuchswerder) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 762 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Mazur[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Szkotówką, 17 km na północ od Działdowa, na wschód od drogi wojewódzkiej nr 542, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego, na obszarze ogromnych dóbr nadanych w 1321 roku Piotrowi z Leszcza i towarzyszom (zob. Wilamowo). Istniała już przed 1399 rokiem. Z kolei w 1433 roku Aleksander z Rogóża otrzymał od Zakonu Krzyżackiego 30 łanów w Ruszkowie oraz 10 łanów w Lewałdzie Wielkim na prawie magdeburskim. W XVII wieku wieś zamieszkiwali Polacy; dzierżawili ją m.in. Rywoccy. Pod koniec XIX wieku majątek szlachecki w Ruszkowie obejmował 654 hektary i należał do większych na Działdowszczyźnie.
Ruszkowo po zakończeniu I wojny światowej nie zostało włączone do Rzeczypospolitej Polskiej i pozostało w Prusach Wschodnich. Po II wojnie światowej do 1957 roku wchodziło w skład powiatu ostródzkiego, następnie było siedzibą gromady w granicach powiatu działdowskiego. W tym okresie działało we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne. W Ruszkowie funkcjonowała klubokawiarnia, a na początku lat 60. w czynie społecznym uruchomiono wiejski dom kultury.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 149 osób
- 1933 r. – 232 osoby
- 1939 r. – 216 osób
Kultura
We wsi działa biblioteka publiczna, będąca filią Gminnej Biblioteki Publicznej w Burkacie, a także świetlica wiejska, w której odbywa się m.in. Gminny Festiwal Artystyczny Dzieci i Młodzieży „Wesoła Nutka”.
Edukacja
Funkcjonuje tutaj szkoła podstawowa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.
Zabytki
- zespół podworski: dwór z drugiej połowy XIX wieku, dwa budynki gospodarcze (murowane), budynek warsztatów mechanicznych i garaży (wzniesiony na miejscu stajni, wozowni i spichlerza), stodoła (drewniana na podmurówce), rządcówka (dom mieszkalny, murowany), gorzelnia (murowana, obecnie magazyny i biura)
- park podworski - pozostałość dawnego parku dworskiego z drugiej połowy XIX wieku; drzewostan (głównie lipy i klony) w wieku 70–200 lat
- czworaki – trzy budynki z pierwszej ćwierci XX wieku, murowane z czerwonej cegły
- kościół z XIX wieku, murowany z kamienia polnego, z drewnianą wieżą, dach kryty dachówką ceramiczną
- budynek szkoły z początku XX wieku, murowany, dach kryty dachówką ceramiczną
- dom mieszkalny z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły i kamienia
- cmentarz rzymskokatolicki, dawny cmentarz ewangelicki; obecnie własność parafii ewangelicko–augsburskiej
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Paszulewicz (ur. 1950) – ksiądz, pisarz, działacz społeczny, wieloletni proboszcz parafii w Ruszkowie.
Bibliografia
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Strona Urzędu Gminy Działdowo [12.11.2013]]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Działdowo [05.12.2013]
