Stary Gieląd

Stary Gieląd
Przyroda w Starym Gielądzie Portal Informacyjny Mazury [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Sorkwity
Sołectwo	Stary Gieląd
Liczba ludności (2010)	217
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stary Gieląd
Położenie na mapie Polski Stary Gieląd
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stary Gieląd (niem. Gelland, Gehland) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 217 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Zdzisław Wojnarowski.

Położenie

Miejscowość leży nad Jeziorem Gielądzkim, w odległości ok. 1 km od Sorkwit i drogi krajowej nr 16.

Dzieje miejscowości

Na terenie miejscowości znajduje się cmentarzysko pogańskie. Wieś powstała na 150 włókach nadanych w 1379 r. Janowi i Tylowi z Olszyn. Nazwa wsi pochodzi od Jeziora Gielądzkiego, które w XIV w. zapisane było jako Galanten. Galanten wywodzi się z pruskiego „galan” lub litewskiego „galas” i oznacza śmierć, koniec. W 1785 r. były tu 22 dymy, a w 1838 r. – 21 . W 1838 r. mieszkało we wsi 187 osób . Po 1884 r. uruchomiono zakład koszykarski, który był instytucją filantropijną dla starców i kalek. W XIX w. w dokumentach wymienia się: Stary Gieląd, Nowy Gieląd i Wielki Gieląd. Zabudowa wsi rozrosła się nad Jeziorem Gielądzkim wzdłuż drogi z Sorkwit do Warpun. W 1825 r. powstała we wsi szkoła. W 1939 r. mieszkało tu 155 osób. W latach 70. XX w. do sołectwa należały: Gieląd Mały, Miłuki, Nowy Gieląd, Słomowo, Sorkwity.

Gospodarka

We wsi działa agroturystyka i pensjonat.

Kultura

W Starym Gielądzie funkcjonuje świetlica. Organizowane są tutaj również festyny.

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 65 km – przebieg trasy: Biskupiec – Stanclewo – Stary Gieląd – Zyndaki – Burszewo – Widryny – Leginy – Samławki – Kabiny – Kolno – Górowo – Kruzy – Labuchy – Biskupiec

Bibliografia

Kujawski Wojciech,Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.11.2014]