Skowrony

Skowrony
Kościół Wniebowzięcia NMP w Skowronach. Fot. zfiesz. Źródło: www.polskaniezwykla.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Godkowo
Liczba ludności (2010)	255 (łącznie z Klekotkami)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Skowrony
Położenie na mapie Polski Skowrony
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Skowrony (niem. Schmauch) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 255 mieszkańców (łącznie z Klekotkami).

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 2 km na południe od Godkowa.

Dzieje miejscowości

Skowrony zostały założone na terenie dawnego pruskiego grodziska. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z lat 1320-1331. Na ten okres przypada również wystawienie aktu lokacyjnego Skowron. W XVI wieku, w związku z procesem ponownego zasiedlania opuszczonych wsi, w miejscowości żyła spora kolonia holenderskich osadników. W XVIII stuleciu doszło do reformy administracyjnej. Skowrony zostały przyłączone do powiatu morąskiego. W latach 1758–1762 w okresie wojny siedmioletniej wieś okupowały wojska cesarskie.

W okresie wojen napoleońskich w Skowronach stacjonowały wojska francuskiej, narażając miejscową ludność na uciążliwe kontrybucje. W 1818 roku miejscowość została włączona do powiatu pasłęckiego. W XIX wieku w Skowronach utworzono Urząd Stanu Cywilnego, wybudowano również gospodę oraz salę zgromadzeń. Uruchomiono tartak. We wsi działała również placówka poczty konnej. W 1907 roku w Skowronach wybuchł pożar, który zniszczył częściowo kościół. Zimą 1945 roku Skowrony ucierpiały w czasie działań wojennych. 3 lutego 1945 roku do wsi wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Zniszczona została plebania, gospoda, sala zebrań, tartak, spichlerz i domy.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława w Osieku.

Zabytki

• cmentarz przykościelny
• kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, wybudowany w połowie XIV wieku, na miejscu pruskiego grodziska. W 1699 roku został rozbudowany w kierunku zachodnim; wzniesiono również wieżę. W 1733 roku wbudowano w ołtarz ambonę. Pożar z 1907 roku strawił organy (1722) i dwa dzwony (1638, 1805). Nowe organy zainstalowano w 1937/1938 roku. Pod podłogą znajduje się krypta z kamieniem nagrobnym Otto von Perbandta. Ostatnim przedwojennymi pastorami byli Heine Dietrich oraz Arno Kiel. Świątynia została odrestaurowana pod koniec lat 90. XX wieku.
  

Bibliografia

Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Baza Informacji Lokalnej [05.05.2014]