Stary Cieszyn

Stary Cieszyn
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Godkowo
Liczba ludności (2010)	32
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stary Cieszyn
Położenie na mapie Polski Stary Cieszyn
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stary Cieszyn (niem. Alt Teschen ) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 32 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 7 km na zachód od Godkowa; w pobliżu przepływa rzeka Wąska.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca wsi, nazywanej wówczas Teschyn (lub Tesschen) pochodzi z lat 1402-1408. Miejscowość miała charakter wsi czynszowej, zamieszkanej przez ludność niemiecką. Założono ją prawdopodobnie na "surowym korzeniu". Podział na Stary i Nowy Cieszyn nastąpił w czasach nowożytnych. Sama nazwa miejscowości mogła nawiązywać do polskiego Cieszyna lub zostać zaczerpnięta z obszaru Pomezanii. W XV stuleciu wieś obejmowała 54 łany ziemi. W tym czasie działała również karczma. Miejscowość wchodziła w skład parafii w Osieku, a następnie w Skowronach. W XVII wieku wieś stanowiła część dóbr książęcych na prawie chełmińskim. W okresie wojen szwedzkich Stary Cieszyń popadł w ruinę. Przez jakiś czas dobra były oddawane pod zastaw długów okolicznym rodzinom szlacheckim. W 1820 roku wieś liczyła 82 mieszkańców i składała się z 15 budynków. Wkrótce liczba mieszkańców wzrosła do 167 osób. W 1873 roku miejscowy posiadacz ziemski Ferynand Pelz został wybrany posłem do sejmiku powiatowego w Pasłęku. Po 1884 roku Stary Cieszyn podporządkowano gminie w Sałkowicach. W tym czasie miejscowość liczyła 19 budynków i 144 mieszkańców. Wszyscy byli ewangelikami. W tym okresie największym gospodarzem był Kurt Bomke, posiadający 112 ha ziemi oraz dwa czworaki. Mleko dostarczano do mleczarni w Nowym Cieszynie, a zboże do spichlerzy w Pasłęku. We wsi działała jednoklasowa szkoła. Od 935 do 1945 roku wójtem Starego Cieszyna był Kurt Bomke. W 1939 roku wieś składała się z 24 budynków i liczyła 88 mieszkańców. W 1942 roku miejscowość została zelektryfikowana - Stary i Nowy Cieszyn podłączono wówczas do elektrowni torfowej w Karwinach. W czasie II wojny światowej w miejscowych gospodarstwach pracowali robotnicy przymusowi z Francji i Białorusi. Wśród nich znalazła się także młoda Polka. Ewakuacja wsi rozpoczęła się 23 stycznia 1945 roku. 1 lutego do Starego Cieszyna wkroczyła Armia Czerwona. Ostatni niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni w czerwcu 1947 roku. W miejscowości uruchomiono po wojnie Państwowe Gospodarstwo Rolne, a w dawnej poniemieckiej szkole pomieszkiwali robotnicy sezonowi.

Zabytki

• Budynek dawnej niemieckiej szkoły

Bibliografia

1. Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
2. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
3. Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 5.05.2014]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.05.2014]
5. Lech Słodownik, Stary Cieszyn [data dostępu: 5.05.2014]

Zobacz też

• Nowy Cieszyn