Stegny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia) |
|||
Linia 47: | Linia 47: | ||
<br/> | <br/> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
Linia 69: | Linia 66: | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Gmina Pasłęk]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Gmina Pasłęk]] [[Kategoria: |
Wersja z 21:19, 26 cze 2014
Stegny | |
| |
Stegny.Zabytkowy dom podcieniowy z XIX wieku
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | elbląski |
Gmina | Pasłęk |
Liczba ludności (2010) | 343[1] |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Stegny (niem. Stegeen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 343 mieszkańców (łącznie z Dawidami i Siódmakiem). W skład sołectwa wchodzą wsie: Stegny, Wikrowo, Dawidy, Siódmak i Stacja PKP Stegny. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wanda Krygier[2].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 6 km na północ od Pasłęka, przy drodze wojewódzkiej nr 505 i linii kolejowej Młynary - Elbląg. Przez miejscowość przepływa rzeka Elszka.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1328. Wówczas w Pasłęku został wystawiony dokument lokacyjny prze komtura elbląskiego Hermanna von Oppena. Jednak pierwsza lokacja miała mieć miejsce pod koniec XIII stulecia, za czasów ówczesnego komtura Ludiwka von Schippena. W tym okresie we wsi miała już działać karczma oraz młyn. Odnowienie lokacji na prawie chełmińskim miało miejsce 20 sierpnia 1547 roku. Było to spowodowane wojnami polsko-krzyżackimi, które doprowadziły do znacznych zniszczeń i poważnego wyludnienia wsi. Wieś podlegała parafii w Mariance. Wojny polsko-szwedzkie doprowadziły do całkowitego wyludnienia wsi. W 1698 roku spośród 36 łanów chłopskich udało się obsadzić tylko 14. W pierwszej połowie XIX wieku w miejscowości powstało 6 większych gospodarstw. W 1875 roku wieś liczyła 472 mieszkańców. Od 1870 do 1939 roku w Stegnach wzniesiono łącznie 56 nowych budynków, natomiast 20 udało się zmodernizować.Po 1900 roku uruchomiony został przystanek kolejowy; wybudowano również 5 domów dla pracowników kolei. W 1920 roku powstała mleczarnia, dzięki której sześć lat później wieś została zelektryfikowana. Przed wojną istniała tu także strzelnica dla broni małokalibrowej i boisko sportowe. Działała również gospoda. W czasie I wojny światowej zginęło dwóch mieszkańców wsi, ktróych nazwiska upamiętniono na pomniku ku czci poległych w Aniołowie. W miejscowości działała gospoda, sklep kolonialny, kuźnia. Swoje usługi oferował szewc, murarz, stelmach. W latach 1904-1927 w miejscowej szkole nauczał Juliusz Kuczewski. Kolejny z nauczycieli - Max Sonnenfeld założył miejscowe towarzystwo sportowe i związek strzelecki. W szkole znajdowała się także siedziba powiatowej kasy oszczędności. Stegny miały również własną drużynę piłkarską. W 1931 roku Stegny były zamieszkane przez 410 osób, z kórych 401 było ewangelikami, a 9 katolikami.Ostatnim przedwojennym wójtem był Rudolf Apfelbaum. W 1939 roku wieś liczyła 418 mieszkańców.
Pierwszymi polskimi osadnikami w Stegnach byli już w listopadzie 1945 r. z Wileńszczyźny i Polski centralnej. Pierwszym polskim sołtysem został Jan Karpezo. We wsi powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne - obecnie ziemie i zabudowania PGR-u znajdują się w rękach prywatnych. Uruchomiona została również placówka pocztowa i szkoła podstawowa. W latach 70. szkoła została zamknięta.
Zabytki
- Zabytkowy dom podcieniowy, zrębowy, częściowo otynkowany, z podcieniem wspartym na 5 słupach - bardzo dobrze zachowany
- Stara przedwojenna kuźnia - przekształcona na mieszkanie prywatne
- Budynek poniemieckiej szkoły
- Dawny cmentarz ewangelicki, znajdujący się po lewej stronie drogi do Pasłęka
Bibliografia
- Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
- Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
- Lech Słodownik, Stegny [data dostępu: 5.03.2014]
Przypisy
- ↑ Łącznie: Stegny, Dawidy i Siódmak.
- ↑ http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:wybory-sotysow&catid=1:informacje-biece [data dostępu: 5.03.2014]