Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny

Szlak Kopernikowski cz.1
Dane szlaku
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Początek	Olsztyn
Koniec	Mingajny
Numer	WM-2006
Kolor znakowania	czerwony
Długość	87 km
Typ	szlak pieszy
Administrator	Oddział Warmińsko - Mazurski PTTK

Szlak pieszy – piesza trasa wycieczkowa oznaczona specjalnymi symbolami wyznaczającymi jej przebieg i ułatwiającymi odnalezienie właściwej drogi. Szlaki lądowe wykorzystują biegnące w terenie drogi i ścieżki. W Polsce ustalone jest oznaczanie szlaku pieszego za pomocą trzech przylegających do siebie poziomych pasków, umieszczanych na drzewach, murach, skałach itp. Dwa zewnętrzne paski są barwy białej, natomiast środkowy jest wypełniony dowolną inną niż biała (np. czarną, czerwoną, niebieską, zieloną czy żółtą farbą).

Nazwa szlaku

Szlak Kopernikowski cz. 1

Trasa

Olsztyn – Cerkiewnik – Dobre Miasto – Smolajny – Lidzbark Warmiński – Mingajny

Opis

Zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim

Mikołaj Kopernik

Zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim, krużganki

Sarkofag z doczesnymi szczątkami Mikołaja Kopernika wystawiony w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie.

Pałac w Smolajnach

Szlak Kopernikowski biegnie przez ziemie historycznej Warmii, głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą Mikołaja Kopernika. Są to tereny bogate w bardzo atrakcyjne miejscowości pod względem zabytków kultury. Na szlaku zwiedzać możemy liczne zabytkowe kościoły i kapliczki oraz rezerwaty przyrody.

Rozpoczyna się przy Wysokiej Bramie w Olsztynie, skąd biegnie przez tereny województwa warmińsko-mazurskiego, pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, do Toruniowi. Długość odcinka położonego na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wynosi 237 km.

Olsztyn jest stolicą województwa warmińsko-mazurskiego. Miasto otrzymało prawa miejskie 31 października 1353 r. Wcześniej, w roku 1348, zaczęto wznosić tu zamek należący do kapituły warmińskiej, który jest najstarszą budowlą w Olsztynie. To właśnie w nim mieszkał i pracował w latach 1516-1519 i 1520-1521 jako administrator dóbr kapitulnych Mikołaj Kopernik. Bezcenną pamiątką jest zachowana na ścianie krużganków wykonana własnoręcznie przez niego tablica astronomiczna.

Szlak zaczyna się przy Wysokiej Bramie, jedynej pozostałej z trzech, które znajdowały się w murach obronnych otaczających miasto. Ze średniowiecznego obwarowania pozostały również resztki murów przy konkatedrze św. Jakuba, przy ul. Asnyka, Okopowej i przy zamku. Dalej szlak prowadzi do doliny rzeki Łyny, gdzie przechodzimy przez Most Justusa, Most Smętka i dalej mijamy elektrownię wodną powstałą w 1907 r. u zbiegu rzek Łyny i Wadąga. Po zachodniej stronie widoczne jezioro zaporowe.

Koleją elektrownie wodną mijamy w Brąswałdzie. Została ona wybudowana w latach 30. XX w. W tym celu zamknięto tamą koryto Łyny, piętrząc wodę do wysokości prawie 9 m. Wody skierowano kanałami przez jezioro Kesing, Mosąg i Orzołek, które łączą się z wodami Starej Łyny. Elektrownia rozpoczęła pracę w 1936 r.

Kolejny punkt na szlaku to miejscowość Cerkiewnik. We wsi na wzniesieniu znajduje się neogotycki kościół pw. św. Katarzyny wybudowany w 1852 r. z wystrojem i wyposażeniem pseudobarokowym. Ponadto w miejscowości jest pomnik upamiętniający ofiary I wojny światowej oraz kilka kapliczek.

Glotowo – wieś, której przywilej lokacyjny nadał w roku 1313 bp Eberhard z Nysy. W latach 1343-1347 mieściła się tu siedziba dobromiejskiej kapituły kolegiackiej. Od XIV w. jest to miejsce pielgrzymkowe ku czci Najświętszego Sakramentu. W latach 1878-1894 niedaleko kościoła w wąwozie wybudowano kalwarię, odwzorowując tę w Jerozolimie.

Następnie szlap prowadzi do Dobrego Miasta. Tutaj, po przeniesieniu z Glotowa, do 1811 r. miała swoją siedzibę dobromiejska kapituła. Na jej potrzeby w latach 1357-1395 wybudowano gotycki zespół kolegiacki wraz z kościołem pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Jest to druga co do wielkości, po katedrze fromborskiej, świątynia na Warmii.

Smolajny – we wsi zachował się barokowy pałac wzniesiony w latach 1741-1746 przez bp. Adama Stanisława Grabowskiego oraz brama wjazdowa z 1765 r. Godny uwagi jest również park dworski urządzony przez bp. Ignacego Krasickiego. Na wzniesieniu na północny-zachód od pałacu znajduje się dworek myśliwski z końca XVIII w.

Lidzbark Warmiński – to dawna stolica historycznej Warmii, posiadająca cenne zabytki architektury gotyckiej. Rozwój swój zawdzięcza biskupowi warmińskiemu Janowi z Miśni, który wybrał je na siedzibę biskupstwa i rozpoczął budowę zamku. Szlak kończy się w miejscowości Mingajny.

Bibliografia

www.szlaki.mazury.pl [22.12.2013]