Karol Langwald

Karol Langwald
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1886 r. Miejska Wola
Data i miejsce śmierci	maj 1945 r. Czelabińsk
Przyczyna śmierci	śmierć męczeńska

Karol Langwald (ur. 14 grudnia 1886 r., zm. w maju 1945 r.) – włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się 14 grudnia 1886 r. w Barczewku. Jego rodzice związani byli z ruchem polskim na Warmii. Ojciec Karol był polskim działaczem warmińskim i narodowym, członkiem Rady nadzorczej Banku Ludowego w Olsztynie oraz członkiem tamtejszego sejmiku powiatowego, w którym reprezentował ludność polską. Podczas plebiscytu 1920 r. był mężem zaufania Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego w Olsztynie. Dwukrotnie (w latach 1921 i 1924) kandydował na posła do parlamentu niemieckiego z ramienia Polskiej Partii Ludowej w Prusach Wschodnich. Był także członkiem Związku Polaków w Niemczech.

Szkoła i wykształcenie

Po ukończeniu gimnazjum w Reszlu ks. Langwald wstąpił do seminarium w Braniewie.

Praca i działalność społeczno-polityczna

Po święceniach kapłańskich (1913) podjął pracę duszpasterską w Dzierzgoniu, a następnie we Wrzesinie.

Po zakończeniu I wojny światowej, podczas której pracował w jednostce sanitarnej, zaangażował się w pracę Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. Ludność zdecydowała o pozostawieniu tych ziem w granicach Prus Wschodnich. Ks. Karol włączył się wówczas w działania odradzającego się ruchu polskiego i powołanie Związku Polaków w Prusach Wschodnich.

Od 11 grudnia 1920 r. pracował jako wikariusz w Purdzie. Nie zaprzestał jednak walki o godne miejsce Polaków i języka polskiego na Warmii. Występował w imieniu Związku o naukę ojczystego języka w szkołach. Później, jako prezes Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmii, starał się o wprowadzenie nauki religii po polsku w niemieckich szkołach, gdzie uczyły się dzieci z rodzin, dla których polski był językiem ojczystym. Wysiłki te przyniosły efekty dopiero w 1929 r., kiedy na terenie Prus Wschodnich powstało 14 polskich szkół.

Ze względu na zaangażowanie w walkę o polskość, ks. Karol często przenoszony był do różnych parafii. Pracował w Klebarku Wielkim, Klonie koło Szczytna i w Olecku. Tu, mimo zakazu władz, odprawiał msze św. z kazaniem w języku polskim.

Jego kontaktami interesowało się gestapo; był wielokrotnie przesłuchiwany. W 1935 r. ks. Langwald został proboszczem w parafii św. Wwrzyńca w Kochanówce, gdzie pracował aż do 1945 r., kiedy to został wywieziony przez sowietów na Syberię.

Śmierć męczeńska

Po aresztowaniu przez Sowietów, wraz z wiernymi trafił do Wystroi, gdzie Rosjanie zgromadzili łącznie ponad 60 tys. osób. Następnie, w bydlęcych wagonach, przetransportowano ich za Ural. Podróż w straszliwych warunkach mogła trwać nawet do siedmiu tygodni. Wielu nie dojechało do celu. Ks. Karol wraz z grupą około siedemdziesięciu parafian z Kochanówki trafił do obozu pracy pod Czelabińskiem. Skrajnie wyczerpany nie był zdolny do pracy. Zmarł w maju 1945 r.

Męczeński charakter śmierci Sługi Bożego ks. Karola Langwalda wypłynęła z pragnienia niesienia pomocy i dochowania wierności parafianom, którym z własnej woli towarzyszył w drodze do miejsca rejestracji przez władze sowieckie. Przypłacił to uwięzieniem, wywózką na Syberię i śmiercią w obozie pracy. Tak jak przez całe swoje kapłańskie życie bronił praw ludzi do wyznawania wiary w ojczystym języku i towarzyszył osobom potrzebującym jego duszpasterskiej posługi i opieki, tak i w ostatnich tygodniach swego życia pozostał wierny Bogu, któremu służył w drugim człowieku.

Bibliografia

olsztyn.gosc.pl [15.11.2014]