Bielica

Bielica
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Godkowo
Liczba ludności (2010)	187 (łącznie z Cieszyńcem)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bielica
Położenie na mapie Polski Bielica
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bielica (niem. Behlenhof) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 187 mieszkańców (łącznie z Cieszyńcem).

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 6 km na zachód od Godkowa, przy drodze wojewódzkiej nr 513.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w XVI wieku, a pierwsza wzmianka na jej temat pochodzi z 1578 roku. Występowała wówczas pod nazwą Neu Hoff. Początkowo Bielica była folwarkiem należącym na parafii w Osieku. Po jakimś czasie została włączona do dóbr książęcych. W połowie XVII stulecia folwark w Bielicy obejmował 18 łanów i nadal wchodził w skład książęcych domen. W 1785 roku miała się tu znajdować siedziba urzędu domen królewskich. W tym okresie Bielica składała się z 22 budynków mieszkalnych i młyna.

W pierwszej połowie XIX wieku w dobrach bielickich stacjonowały wojska francuskie. 25 stycznia 1807 roku jeden z mieszkańców Bielicy wraz z karczmarzem z Kopiny i parobkiem z Cieszyńca napadli na powóz adiutanta marszałka Jeana Baptiste Bernadotte'a. Na skutek presji ze strony Francuzów burmistrz Pasłęka wysłał chirurga miejskiego w towarzystwie francuskich dragonów na poszukiwania sprawców. Przed schwytaniem i sądem udało się uciec jedynie karczmarzowi z Kopiny. Pozostałych skazano na śmierć. Wyrok wykonano 8 lutego 1807 roku. Mężczyźni zostali rozstrzelani. Niestety władzom i dowódcom zabrakło samozaparcia i chęci, aby stanąć do walki z codzienną samowolą, rabunkami, a nierzadko brutalnością francuskich żołnierzy. Miejscowa ludność dramatycznie szybko zubożała. Pojawił się głód, choroby, a wraz z nimi epidemie. Sytuacja powtórzyła się również w 1812 roku w czasie przemarszu wojsk francuskich i odwrotu niedobitków spod Moskwy.

W 1845 roku dobra nabył Karol zu Dohna-Schlodien z Gładysz. Około 1850 roku zu Dohna wybudował w Bielicy obszerny dwór z czerwonej cegły. W 1905 roku majątek został sprzedany przez jego syna Achacego. Nowym właścicielem stał się pan na Słobitach, Ryszard Wilhelm zu Dohna-Schlobitten. W 1907 roku dobudował on piętro dworu oraz przybudówkę na podjeździe. W latach 1907–1916 mieszkał tu jego syn Ryszard Emil. Zabudowania gospodarcze tworzyły stajnie, stodoły, trzy przestronne podwórza oraz obora i stelmachownia. Hodowano 56 koni, 234 sztuki bydła, owce oraz świnie.

Przed wybuchem I wojny światowej we wsi działała jednoklasowa szkoła, agentura pocztowa oraz mała karczma. W 1925 roku Bielica była zamieszkana przez 213 osób – 210 ewangelików i 3 katolików. Wieś składała się wówczas z 18 budynków mieszkalnych. Po 1918 roku dobra były oddawane w dzierżawę przez Dohnów. Ostatecznie Bielica została sprzedana w roku 1935 Wschodniopruskiemu Towarzystwu Ziemskiemu. Towarzystwo natomiast odsprzedało ziemię miejscowym chłopom.

W 1939 roku Bielica była zamieszkana przez 332 osoby. W roku 1941 w miejscowości uruchomiono schronisko młodzieżowe dla członków Hitlerjugend. W czasie wojny w miejscowych gospodarstwach pracowali robotnicy przymusowi z Polski, Francji i Białorusi. Niemcy utrzymali Bielicę do 3 lutego 1945 roku.

Na przełomie stycznia i lutego 1945 roku w okolicach Bielicy toczyły się ciężkie walki. Wówczas zniszczeniu uległ dwór zu Dohnów. Po zakończeniu II wojny światowej we wsi uruchomiono szkołę, która działała w starym poniemieckim budynku do 1965 roku. Od 1966 roku uczniowie zaczęli uczęszczać do nowo wybudowanej placówki. W dawnym budynku schroniska młodzieżowego uruchomiono świetlicę wiejską. W miejscowości działa również sklep spożywczo-przemysłowy.

Edukacja

• Szkoła Podstawowa w Bielicy

Zabytki

• młyn (obecnie własność prywatna)
• budynek dawnej poniemieckiej szkoły adaptowany na mieszkania prywatne

Bibliografia

Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [05.05.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.05.2014]
Słodownik Lech, Bielica "Głos Pasłęka" [05.05.2014]