Błyszcze włoskowate

Błyszcze włoskowate
Tomentypnum nitens
(Hedw.) Loeske
Błyszcze włoskowate. Fot. Kristian Peters. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	rośliny
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	rokietowce
Rodzina	krótkoszowate
Rodzaj	błyszcze
Gatunek	błyszcze włoskowate
Synonimy
Camptothecium nitens (Hedw.) Schimp., Homalothecium nitens (Hedw.) H. Rob., Tomenthypnum nitens (Hedw.) Loeske

Błyszcze włoskowate (Tomentypnum nitens (Hedw.) Loeske) – gatunek mchu należący do rzędu rokietowców (Hypnales).

Morfologia

Mech o wzniesionych, brunatnożółtych darniach, błyszczących w stanie suchym. Łodygi gametofitu brunatne, o wysokości 4–15 cm, w starszych częściach są gęsto okryte brunatnymi, gładkimi chwytnikami. Liście łodygowe wydłużonolancetowate, o długości 3 mm i szerokości 1 mm, sztywne, z 4–5 głębokimi podłużnymi fałdami, gałązkowe mniejsze, długości 2 i szerokości 0.5 mm.

Brzegi liścia są całe lub bardzo niewyraźnie ząbkowane (w nasadzie liścia). Komórki blaszki są wydłużonolinearne. Seta sporofitu o wysokości do 4 cm, purpurowa, gładka, zakończona wydłużonojajowatą, zgiętą puszką o długości 2 i szerokości 1 mm, która w stanie suchym jest zwężona przy ujściu.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje w Europie (poza częścią południową), w północnej Azji i w Ameryce Północnej. Ponadto spotykany jest na Wyspie Niedźwiedziej i na Spitsbergenie. W Polsce rzadki, w górach notowany do wysokości 2010 m n.p.m.

Występuje na siedliskach zasobnych w węglan wapnia, torfowiskach niskich i w grząskich olszynach, niekiedy także na torfowiskach przejściowych i kwaśnych młakach niskoturzycowych. W Polsce jest uznawany za relikt glacjalny. Zarodnikowanie na obszarze Polski odbywa się w lipcu i sierpniu.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje głównie w obszarach Natura 2000: Dolina Kakaju, Ostoja LIdzbarska, Napiwodzko-Ramucka, Torfowisko Jonkowo-Warkały, Torfowisko Zocie.

Wartość użytkowa

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Gatunek ten został uznany na obszarze kraju za narażony na wymarcie (Kategoria V na "Czerwonej liście").

Bibliografia

pl.wikipedia.org, błyszcze włoskowate [28.06.2014]
pl.wikipedia.org, lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce [28.06.2014]