Rezerwat Jasne

Rezerwat przyrody Jezioro Jasne
Logo rezerwatu Jasne
Rodzaj rezerwatu	faunistyczny
Państwo	Polska
Powierzchnia	106,3 ha ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rezerwat przyrody Jezioro Jasne
Położenie na mapie Polski Rezerwat przyrody Jezioro Jasne
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Jezioro Jasne – rezerwat o powierzchni 106,3 ha, utworzony 1 lipca 1988 r. Położony jest w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie iławskim. Administracyjnie należy do gminy Zalewo.

Dojechać do niego można od strony Iławy (23 km na północ w kierunku na Susz drogą 521, potem na Siemiany, a następnie Jeziorno) lub od strony Susza (26 km na wschód drogą 515 na Jerzwałd, a potem na Siemiany). Rezerwat położony jest ok. kilometra na południowy zachód od wsi Jeziorno, ok. 20 km na południe od miasta Zalewo.

Rezerwat Jasne

Rezerwat Jasne

 

O rezerwacie. Fizjogeografia zbiorników

To wyjątkowe miejsce o niezwykłym uroku i osobliwym charakterze. Jasne jest jednym z trzech rezerwatów, które znajdują się na terenie Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Na jego terenie obowiązuje bezwzględny zakaz kąpieli, uprawiania sportów wodnych, polowania, niszczenia gniazd, niszczenia roślin, zanieczyszczania wody i przyległego terenu, wzniecania ognia, zakłócania ciszy oraz przebywania poza miejscami wyznaczonymi.

Cechą charakterystyczną tego miejsca jest istnienie obok siebie dwóch odmiennych układów przyrodniczych:

• jeziora Jasne (Czyste), które jest zbiornikiem skrajnie oligotroficznym. Powstało ono po wytopieniu bryły lodu zalegającej w grubych warstwach piasku. Jego powierzchnia wynosi 11,19 ha, głębokość maksymalna 19,8 m, a średnia 8,4 m. Wysoka kwasowość wody (pH = 4,3) powoduje niewielką różnorodność i ubóstwo w faunie i florze. Ze względu na niebywałą przejrzystość wody (światło dociera na głębokość 14-15 m) jest najchętniej odwiedzanym przez turystów miejscem na terenie Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Wokół jeziora wyznaczono trasę spacerową o długości 1,5 km.

• jeziora Luba, które jest zbiornikiem dystroficznym. Jego powierzchnia wynosi 2,42 ha. Otoczone jest przez szerokie pło torfowe ciągnące się wąską rynną w kierunku północnym. Teren ten jest bogaty w roślinność torfowiskową: od torfowiska niskiego przez przejściowe do fragmentów zubożałej postaci torfowiska wysokiego.

Rezerwat znajduje się na specjalnym obszarze ochrony siedlisk Natura 2000 Ostoja Iławska oraz na obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 – Lasy Iławskie.

Fauna rezerwatu

Na jeziorze Jasne spotkać można m.in. gągoły gniazdujące w dziuplach wypróchniałych drzew na wysokości 2-20 m, które figurują w Czerwonej Księdze Zwierząt. W wodach jeziora występują kanibalistyczne okonie karłowate. Fauna i flora jeziora Jasnego jest dość uboga, jednak rekompensuje to piękno jeziora Luba. Rezerwat zamieszkują głównie ptaki wodne oraz płazy.

Flora rezerwatu

Rezerwat porośnięty jest w głównej mierze borem świeżym mieszanym (głównie okolice jeziora Luba), bagiennym oraz lasem grądowym. Spotkać tu można także w dużym nagromadzeniu rosiczkę okrągłolistną, czermień błotną, żurawinę błotną, mchy torfowce (których "buteleczkowate" komórki pozwalają na zgromadzenie 25-krotności własnej wagi), turzyce (z charakterystycznymi białymi puszkami na końcu łodyg, tzw. wełniankami) oraz modrzewicę.

Na jeziorze Luba występują grążele oraz liczne grzybienie białe, zwane także liliami wodnymi lub nenufarami, które szczególnie pięknie prezentują się latem.

Ciekawostki

• Przez teren rezerwatu przebiega część powstałej w 1997 r. atrakcyjnej leśnej ścieżki dydaktycznej. Długość trasy (oznaczono ją kolorem zielonym oraz dodatkowo przekreślonym kwadratem) to ok. 3 km. Przejście jej zajmuje ok. 2-3 godzin. Znajdziemy na niej 14 tablic informacyjnych, które przybliżają procesy związane z leśnictwem. Trasa zaczyna się poza rezerwatem, na parkingu na trasie Iława–Siemiany–Jerzwałd–Susz–Zalewo. Znajduje się tam mapa ścieżki oraz stoły i ławeczki.

Na ścieżce można zobaczyć m.in. plantację modrzewia, zapoznać się z warstwową budową lasu, obejrzeć zrośnięte drzewa, "guzowatą" sosnę, budki lęgowe, wiosną posłuchać żabiego "koncertu" na jeziorze Czarnym oraz nauczyć się rozpoznawania drzew.

• Przed drugą wojną światową Niemcy wykorzystywali wodę z jeziora Jasne do produkcji regionalnego piwa.

Bibliografia

Jasne. Leśna Ścieżka Dydaktyczna, praca zbiorowa, Iława 2010.
Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego. Przewodnik Ilustrowany, Kętrzyn 2011.