Uniwersytet Albertyna

Uniwersytet Albertyna
Data założenia:	20 lipca 1544 roku
Poziom szkoły:	Uniwersytet
Adres:

Uniwersytet Albertyna (niem. Albertus-Universität Königsberg) – uniwersytet w Królewcu założony przez pierwszego księcia pruskiego Albrechta Hohnezollerna w 1544 roku. Albertyna była jedynym uniwersytetem działającym na terenie powstałego Księstwa Pruskiego. Albertyna funkcjonowała w latach 1544-1945.

Historia

Początek Uniwersytetu Albertyna datuje się na 1539 rok. Albrecht Hohenzollern, książę pruski, zlecił stanom pruskim utrzymanie szkoły oraz znalezienie odpowiednich funduszy. Początkiem Albertyny była szkoła partykularna założona w Knipawie będącej częścią Królewca. Zadaniem tej placówki było przygotowanie wszystkich uczniów do dalszej edukacji w szkole wyższej.

W związku z powołaniem Uniwersytetu władca Prus wysłał do Korony, królestwa Danii, Szwecji oraz niektórych krajów niemieckich listy zawierające informację powołania w Królewcu Uniwersytetu Albertyna. Akt powstania Uniwersytetu wystawiono na 20 lipca 1544 roku, natomiast uroczyste otwarcie nastąpiło 17 sierpnia 1544 roku. Pierwszym rektorem Uniwersytetu został Georgius Sabinus.

Po otwarciu Uniwersytetu założona w 1539 roku szkoła partykularna, przekształcona w pedagogium, przestała funkcjonować (1617). Zadaniem uczelni poza edukacją studentów było nadawanie tytułów naukowych. Związane z tym było uzyskanie od papieża albo od cesarza niemieckiego odpowiedniego przywileju. Niestety Albrecht nie uzyskał takowego wsparcia. Ostatecznie uzyskał je u polskiego króla, Zygmunta Augusta, który w 1560 roku wydał specjalny dekret zrównujący Uniwersytet Albertyna z Uniwersytetem Krakowskim. Początkowo uczelnia posiadała 4 wydziały: teologii, medycyny, filozofii i prawa, z czasem utworzono jeszcze nauki przyrodnicze.

20 lipca 1944 roku Uniwersytet Albertyna obchodził 400-lecie istnienia. W sierpniu 1944 miasto, a w tym kampus uniwersytecki, zostało zniszczony przez wojska sowieckie. Uniwersytet Albertyna swoją nazwę wziął od pruskiego księcia Albrechta Hohenzollerna.

Cele i zadania

Głównym celem uniwersytetu według jego założyciela było propagowanie czystej ewangelii w państwie Albrechta Hohenzollerna oraz w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Kolejnym celem było kształcenie urzędników państwowych, kadry nauczycielskiej, medyków.

Rektorzy Uniwersytetu Albertyna

• Georgius Sabinus 1544-1547
• Christoph Jonas 1548
  
• Johannes Brettschneider 1549
  
• Georgius Sabinus 1552-1553
  
• Celestyn Myślenta 1628-1652
  
• Simon Dach 1656-1657
  
• Immanuel Kant 1786-1788
  
• Wilhelm Georg Remer 1812
  
• Ferdinand Lindemann 1892-1893
  
• Götz von Selle

Polacy związani z Albertyną

Pierwszymi Polakami, którzy związali się z Albertyną, byli profesor Abraham Kulwieć, który wykładał język grecki i hebrajski, oraz Stanisław Rafajłowicz - teolog.

Wśród znanych studentów Albertyny można wyróżnić: Erazma Glicznera, Marcina Kwiatkowskiego, Jana Kochanowskiego, Piotra Kochanowskiego, Andrzeja Kochanowskiego oraz Stanisława Sarnickiego.

Wśród pierwszych studiujących tu znanych Polaków byli: Bieniasz Budny, Erazm Gliczner, Marcin Kwiatkowski, Jan Kochanowski, Piotr Kochanowski, Andrzej Kochanowski, Jan i Jakub Niemojewscy i Stanisław Sarnicki. Astronomią zajmował się m.in. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, Gustawa Gizewiusza, Władysława Semadeniego.

Poza tym z Uniwersytetem Albertyna byli związani: Jerzy Olech, Marcin Gregor, Herman Pełka, August Grzybowski.

Z dawną Albertyną (obecnie Uniwersytetem w Kaliningradzie) związani byli: Maksymilian Andryson, Arnold Kwietniowski, Stanisław Srokowski, Albert Bartoszewicz, Kazimierz Ławrynowicz.

Bibliografia

J. Serczyk, Albertyna. Uniwersytet w Królewcu (1544-1945), Olsztyn 1994.
1501-1600