Ząbrowo

Ząbrowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Iława
Liczba ludności (2010)	1 100
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-241
Tablice rejestracyjne	NIL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ząbrowo
Położenie na mapie Polski Ząbrowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ząbrowo (niem. Sommerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 1 100 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Roman Piękos.

Położenie

Miejscowość położona jest nad rzeką Osą, w odległości ok 8 km od Iławy.

Dzieje miejscowości

Niemiecka nazwa wsi Sommerau pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie kapituły pomezańskiej, który określał miedzy innymi granice Babięt Wielkich. Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. W 1324 roku w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami kapituły pomezańskiej a Zakonem Krzyżackim. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć włók sołeckich Piotrowi, sołtysowi Olbrachtowa. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie

Kultura

W miejscowości działa Gminna Biblioteka Publiczna.

Szkolnictwo

• szkoła podstawowa

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Turystyka

• zielony szlak rowerowy prowadzący wzdłuż Kanału Elbląskiego - trasa: Elbląg (Rubno Wielkie) - Nowakowo - Kępa Rybacka - Bielnik II - Kazimierzowo - Władysławowo - Wikrowo - Jegłownik - Gronowo Elbląskie - Różany - Zwierzno - Kępniewo - Brudzędy - Stare Dolno - Święty Gaj - Kwietniewo - Rychliki - Jelonki - Lepno - Kreki - Jarnołtowo - Zalewo - Jerzwałd - Siemiany - Piotrkowo -Starzykowo - Szymbark - Ząbrowo - Kamionka - Iława

Zabytki

Nawa kościoła, uznanego za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii, pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600. rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Obecnie jest to kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.

Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami: Derkowski, Józefski (Josewski), Majewski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki (Tatzki), Laskowski. Być może należy do nich zaliczyć również nazwisko Kingerske (Kingerski).

Ludzie związani z miejscowością

• Krzysztof Harmaciński (ur. 1958) — urodzony w Ząbrowie społecznik, samorządowiec, wójt gminy Iława

Bibliografia

1. Iława z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
2. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
3. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
4. Ząbrowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]