Związek Polaków w Prusach Wschodnich

Związek Polaków w Prusach Wschodnich
Rodzaj organizacji	Organizacja polonijna
Profil działalności	obrona praw mniejszości polskiej, wspieranie inicjatyw kulturalnych i edukacyjnych
Rok założenia	30 listopada 1920 roku w Olsztynie

Związek Polaków w Prusach Wschodnich – organizacja polonijna powstała 30 listopada 1920 roku w Olsztynie.

Historia

Idea powołania organizacji wiązała się bezpośrednio z potrzebą zapewnienia ochrony ludności polskiej po plebiscycie 11 lipca 1920 roku. Na pierwsze walne zebranie, którego marszałkiem wybrano ks. Walentego Barczewskiego, przybyło 17 delegatów, którzy reprezentowali organizacje polskie na Powiślu, Warmii i Mazurach.

W roku 1924 Związek Polaków w Prusach Wschodnich został włączony do Związku Polaków w Niemczech.

Cele i zadania organizacji

W statucie Związku Polaków wyliczono zadania oraz cele stojące przed organizacją i jej członkami. Należały do nich:

• obrona interesów mniejszości polskiej na terenie Prus Wschodnich
• wspieranie polityki i działań zmierzających do poprawy sytuacji ludności polskiej na polu życia ekonomicznego, społecznego i kulturalnego
• organizacja ma charakter bezwyznaniowy; jej celem nie jest i nie będzie szerzenie podziałów i niechęci na tle religijnym

Działalność

Utworzono 5 patronatów, na którymi czuwał Związek. Patronaty obejmowały spółki, towarzystwa zarobkowe, kółka rolnicze, towarzystwa śpiewacze i ludowe, spraw robotniczych oraz towarzystwa szkolne.

Osoby związane z organizacją

Na czele Komitetu Centralnego Związku Polaków stanął ks. Wacław Osiński pochodzący z Butryn. Sekretarzem został Brunon Gabryelewicz, później funkcję tę pełnił Jan Baczewski.

Na terenie Warmii organizacja skupiała wkrótce 1200 członków, a wśród działaczy wyróżniali się: Michał Lengowski, ks. Walenty Barczewski, Franciszek Kwas i Robert Bilitewski.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Wrzesiński Wiesław, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, Olsztyn 1973.